Białe plamy na paznokciach – co oznaczają i jak się ich pozbyć?

fot. Adobe Stock, Oporty786

Spis treści:

1. Białe plamy na paznokciach
2. Białe plamy na paznokciach - co oznaczają?
3. Białe plamy na paznokciach - jakich witamin brakuje?
4. Jak się pozbyć białych plamek na paznokciach?

Białe plamy na paznokciach

Białe plamki na paznokciach to inaczej leukonychia (zwana też bielactwem paznokci). Zdrowy paznokieć jest jasnoróżowy z białym półkręgiem przy fałdzie paznokciowym zwanym obłączkiem. Białe plamki mogą wystąpić zarówno na paznokciach u rąk, jak i u nóg. Zdarza się, że pojawiają się na jednej płytce, albo pokrywają większość z nich.

Wyróżnia się kilka rodzajów leukonychii (w zależności od rozmieszczenia przebarwień):

• całkowita - przebarwienie na całym paznokciu,
• częściowa - częściowe przebarwienie całych paznokci: paznokcie Terry'ego i Lindsay (mogą też być całkowitą leukonychią),
• poprzeczna - białe linie wszerz paznokcia: linie Meesa i Muehrckego,
• podłużna - białe linie wzdłuż paznokcia,

Inny podział (ze względu na miejsce powstania przebarwień):

• leukonychia prawdziwa - zmiany powstają w macierzy paznokcia (miejscu wzrostu paznokcia) i występują w płytce; takie przebarwienia nie znikają pod naciskiem i przesuwają się wraz ze wzrostem paznokcia. 
• leukonychia pozorna - zmiany powstają w tkankach pod paznokciem; białe plamki nie przesuwają się w miarę wzrostu paznokcia i bledną pod wpływem nacisku,
• pseudoleukonychia - białe plamki powstają w płytce paznokcia z powodu działania czynników zewnętrznych.

fot. Białe plamy na paznokciach mogą być objawem choroby / Adobe Stock, Nadya So

Białe plamy na paznokciach - co oznaczają?

Sporadycznie występujące białe plamy na paznokciach przeważnie nie świadczą o poważnym problemie zdrowotnym, a ich głównym powodem są urazy. Jeśli przyczyną jest choroba ogólnoustrojowa, to zmiany na paznokciach są zazwyczaj intensywne (przebarwione są duże części płytki lub nawet całe - jak to ma miejsce np. przy chorobach wątroby, gdy białe mogą stać się nawet całe paznokcie).

Możliwe przyczyny białych plam na paznokciach:

• uraz paznokcia (również np. z powodu zbyt długich paznokci czy zdrapywania lakieru),
• obgryzanie paznokci,
• regularne przedłużanie płytki paznokciowej np. metodą akrylową,
• reakcja alergiczna na lakier lub utwardzacze do paznokci,
• nadczynność tarczycy,
• łuszczyca,
• rumień,
• łysienie plackowate,
• liszaj płaski,
• grzybica,
• bielactwo,
• białaczka,
• chłoniak,
• anemia,
• toczeń,
• onycholiza,
• niedobory, np. cynku, selenu, żelaza, białka, witamin,
• niedożywienie,
• choroby nerek lub wątroby,
• działanie toksyn (np. herbicydów),
• stosowanie niektórych leków (np. retinoidy, cytostatyki, hydroksymocznik),
• gruźlica,
• trąd,
• infekcje wirusowe,
• narażenie zawodowe (np. pracownicy przemysłu samochodowego)
• wahania hormonalne (zależne od cyklu menstruacyjnego),
• padaczka.

Leukonychia prawdziwa 

W przypadku leukonychii prawdziwej białe plamki na paznokciach pojawiają się w wyniku uszkodzenia macierzy paznokcia i dotyczą płytki paznokcia. Macierz to miejsce, z którego wyrasta paznokieć. Przebarwienia mogą być całkowite lub częściowe (np. w postaci białych plamek, kropek albo linii na paznokciu). Możliwe przyczyny to:

• uraz,
• hipokalcemia (niedobór wapnia),
• niedobór cynku,
• chemioterapia,
• zatrucie metalami ciężkimi, tlenkiem węgla,
• półpasiec,
• gruźlica,
• niewydolność serce i nerek,
• zapalenie płuc,
• toczeń,
• łysienie plackowate,
• łuszczyca, 
• ziarnica złośliwa, 
• anemia, 
• niewydolność nerek. 

Leukonychia pozorna

Leukonychia pozorna występuje wtedy, kiedy białe plamki nie przesuwają się w miarę wzrostu paznokcia i bledną pod wpływem nacisku. To oznacza, że uszkodzenia dotyczą tkanek znajdujących się pod paznokciem. Przyczynami takich plam na paznokciach mogą być:

• przewlekłe choroby nerek, 
• marskość wątroby, 
• hipoalbuminemia, 
• chemioterapia.

Pseudoleukonychia

W tym przypadku białe plamki na paznokciach powstają w płytce paznokcia pod wpływem czynnika zewnętrznego. Najczęściej przyczyną są nieprawidłowo wykonane zabiegi kosmetyczne - przedłużanie paznokci, manicure hybrydowy czy piłowanie paznokci. Czasem białe plamy mają również związek z używanym lakierem lub nabłyszczaczem paznokci. Inne przyczyny pseudoleukonychii to:

• grzybica paznokci, 
• łuszczyca paznokci.

Białe plamki na paznokciach - jakich witamin brakuje?

Zdarza się, że białe plamki na paznokciach są skutkiem niedoboru składników odżywczych takich jak:

• cynk,
• wapń,
• witaminy z grupy A i B,
• żelazo, 
• selen, 
• białko,
• potas, 
• krzem, 
• magnez.

Wbrew powszechnej opinii białe plamki na paznokciach najczęściej nie świadczą o niedoborach witamin czy składników mineralnych, np. wapnia lub żelaza, lecz ich głównym powodem są urazy (pojawiają się często dopiero po pewnym czasie od uszkodzenia podstawy paznokcia, dlatego zdarza nam się zapomnieć o faktycznej przyczynie przebarwień). 

Jak się pozbyć białych plamek na paznokciach?

Aby skutecznie walczyć z przebarwieniami, przede wszystkim należy poznać ich przyczynę. Białe plamki na paznokciach prawie zawsze są przejściowym problemem i będą znikać w miarę wzrostu paznokcia. Może to jednak potrwać kilka miesięcy.

W przypadku uszkodzeń mechanicznych nie istnieje żaden sposób na szybkie pozbycie się plamek. Trzeba uzbroić się w cierpliwość i poczekać, aż same znikną. Walka z białymi paznokciami w przypadku, gdy są one efektem choroby (np. łuszczycy, grzybicy, chorób nerek czy wątroby) polega na leczeniu głównego schorzenia. 

Gdy wiemy, jakich związków brakuje naszemu organizmowi, to uzupełnienie ich zwykle okazuje się wystarczające.

Co jeść w przypadku plamek na paznokciach?

Jeśli mamy białe plamki na paznokciach, warto zadbać, aby spożywane przez nas posiłki były bogate w: 

• Cynk. Głównym źródłem cynku jest mięso. Znajdziemy go również w ostrygach, nabiale, roślinach strączkowych (zwłaszcza w zielonym groszku, białej fasoli i grochu) oraz w gorzkiej czekoladzie i kakao. 
• Witaminy z grupy B. Znajdziemy je przede wszystkim w zielonych warzywach liściastych oraz w rybach, drożdżach i jajkach. 
• Żelazo. Dobrym źródłem żelaza jest gęsina (zwłaszcza wątróbka) i wołowina. Najlepsze roślinne źródła żelaza to: szpinak, jarmuż, sezam, mak, czerwona fasola, soczewica, kasza gryczana, pestki dyni. 
• Wapń. Należy szukać go przede wszystkim w nabiale oraz w awokado, soi, figach suszonych i migdałach. 

Źródła:
Iorizzo M, Starace M, Pasch MC. Leukonychia: What Can White Nails Tell Us? Am J Clin Dermatol. 2022 Mar;23(2):177-193. doi: 10.1007/s40257-022-00671-6,
Monica Lawry, C Ralph Daniel, Nails in Systemic Disease, Nails (Third Edition), 2005,
Daniel Asz-Sigall i inni, Nails in Systemic Disorders, Nail Disorders, 2019.

Czytaj także:
Rozdwajające się paznokcie – przyczyny i zapobieganie
Masz sine paznokcie? Prosty test odpowie, czy przyczyną jest choroba
Czy zerwany paznokieć odrasta? Pierwsza pomoc przy urazie paznokcia

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!