Spis treści:
- Ból jajnika - przyczyny
- Ból lewego jajnika, ból prawego jajnika - co oznacza?
- Ból jajników przed okresem, bolące jajniki po okresie
- Ból jajnika a początek ciąży
- Ból jajnika a rak
Ból jajnika - przyczyny
Ból jajnika umiejscowiony jest w podbrzuszu. Zdrowa kobieta ma dwa jajniki zlokalizowane po prawej i lewej stronie macicy. Jajnik jest gonadą, czyli narządem wytwarzającym komórki rozrodcze (u kobiet - komórki jajowe). Jest wrażliwy na działanie hormonów i ma kluczowe znacznie dla cyklu menstruacyjnego kobiety.
Okresowo ból jajnika prawego lub lewego albo obydwu pojawia się niemal u każdej kobiety. Najczęściej jajniki bolą przed spodziewaną miesiączką, w trakcie menstruacji oraz podczas owulacji (mniej więcej w połowie cyklu). Dlatego na ogół ból jajnika nie świadczy o poważnym stanie i nie musi od razu skłaniać do wizyty u ginekologa.
Bardziej niepokojący może być ból jajnika bądź jajników zaraz po okresie. Wtedy trudniej go wytłumaczyć fizjologicznymi zmianami. Do lekarza należy udać się na pewno wtedy, kiedy pojawiają się dodatkowe objawy, takie jak: nudności, wymioty, biegunka, wzdęcia, zaparcia, gorączka, zawroty głowy lub objawy ze strony układy moczowego (parcie na pęcherz, ból podczas oddawania moczu). Takie symptomy towarzyszące bólowi jajnika świadczą często o stanie chorobowym.
Ból jajnika a endometrioza
Zdarza się, że ból jajnika nie ma fizjologicznego podłoża i związany jest z poważniejszą chorobą. Częstą przyczyną jest endometrioza, w przypadku której błona śluzowa macicy (endometrium) występuje poza jamą macicy. To jedna z najczęstszych przyczyn trudności z zajściem w ciążę. Objawy choroby to przede wszystkim nieprawidłowe krwawienia: obfite, bolesne miesiączki oraz krwawienia międzymiesiączkowe.
Endometriozę diagnozuje się na podstawie badania USG dopochwowe, a także rezonansu magnetycznego i tomografii komputerowej. Leczenie opiera się głównie na zabiegu laparoskopii. Zanim dojdzie do operacji, pacjentce podaje się leki przeciwbólowe, które załagodzą objawy choroby.
Ból jajnika a nadżerka szyjki macicy
Inną przyczyną bólu jajnika może być nadżerka szyjki macicy. Nadżerka to inaczej nabłonek, który pojawia się w pochwie zamiast prawidłowego nabłonka. To popularne schorzenie, które jak szacuje się, występuje nawet u co czwartej kobiety.
Objawy nadżerki szyjki macicy, poza bólem jajnika to:
- plamienia między cyklami miesiączkowymi,
- upławy,
- ból podczas stosunku seksualnego i plamienie po stosunku,
- swędzenia w okolicy narządów intymnych.
Leczenie nadżerki zależy przede wszystkim od jej rozmiarów. W wielu przypadkach nie wymaga leczenia. Niekiedy stosuje się tabletki lub globulki.
Inne metody leczenia to:
- koagulacja chemiczna (smarowanie zmiany preparatem chemicznym),
- wypalenie zmiany laserem lub prądem,
- krioterapia (zamrażanie).
Ból jajnika a torbiel na jajniku
Inną przyczyną bólu mogą być torbiele jajnika. Poza bólem pojawić się mogą dodatkowo:
- zaburzenia cyklu miesiączkowego,
- problemy z oddawaniem moczu,
- bóle miednicy,
- bóle placów,
- krwawienia niezwiązane z miesiączką,
- wzdęcia,
- nudności i wymioty.
Objawy te nie są jednak zbyt charakterystyczne, co oznacza że torbiele na jajniku zwykle diagnozowane są podczas rutynowego badania ginekologicznego.
Przyczyny zmian jak dotąd nie są znane. Istnieje hipoteza, że za torbiele odpowiadać mogą nieleczone zmiany zapalne oraz czynniki genetyczne.
Leczenie torbieli na jajniku przede wszystkim zależy od ich wielkości i liczebności. Mniejsze zmiany często znikają samoistnie. Te większe i bardziej liczne wymagają leczenia chirurgicznego.
Ból jajników a zespół policystycznych jajników
Zespół policystycznych jajników (PCOS) jest zaburzeniem hormonalnym, polegającym na stymulowaniu jajników nadmierną ilością męskich hormonów płciowych. Jest też najczęstszą przyczyną niepłodności. Ból jajników nie jest objawem typowym dla zespołu policystycznych jajników. Choroba objawia się trudnościami w zajściu w ciążę, nieprawidłowymi miesiączkami oraz często nadmiernym owłosieniem (hirsutyzm) i trądzikiem.
Ból jajników a ostre zapalenie jajników
Inaczej nazywane zapaleniem przydatków. To dolegliwość, która najczęściej dotyka kobiety aktywne seksualnie. Choroba spowodowana jest obecnością bakterii w przydatkach.
Zazwyczaj dostają się one tam drogą płciową, a także w trakcie miesiączki, porodu lub po zabiegach ginekologicznych. Poza bólem jajników (nasilającym się w takcie stosunku seksualnego) wystąpić może również:
- gorączka lub stan podgorączkowy,
- wysokie tętno,
- nudności,
- wymioty,
- biegunka.
Chorobę rozpoznaje się na podstawie badania ginekologicznego. Leczenie polega zwykle na podaniu chorej antybiotyków. Przeciwbólowo stosować można dodatkowo paracetamol lub ibuprofen.
W przypadku, gdy ostre zapalenie jajników nie zostało odpowiednio wyleczone, może zmienić się w przewlekłe zapalenie jajników, a to z kolei może skutkować powstaniem torbieli.
Ból lewego jajnika, ból prawego jajnika - co oznacza?
Wytwarzanie komórki jajowej często odbywa się w poszczególnych cyklach naprzemiennie: raz przez prawy jajnik, raz przez lewy jajnik. Dlatego możesz odczuwać czasami ból lewego jajnika, a czasami prawego. Zdarza się też, że w czasie jednej owulacji oba jajniki wytwarzają komórki jajowe (choć dzieje się to rzadko). Wtedy możesz odczuwać bolesność dwóch jajników. Naprzemienność nie jest jednak regułą. Możesz też częściej doświadczać bólu podbrzusza po jednej stronie .
Ważne jest, aby nie pomylić fizjologicznego bólu jajnika z innym stanem. Ból lewego jajnika może świadczyć np. o zaparciu, zapaleniu jelit, ciąży pozamacicznej, kolce nerkowej, zmianach w jajniku (jak torbiel lub stan zapalny), przepuklinie czy odmiedniczkowym zapaleniu nerek. Ból prawego jajnika może okazać się sygnałem nie tylko chorób jajników, ale też zapalenia wyrostka robaczkowego, choroby jelita cienkiego i grubego, kolki nerkowej, odmiedniczkowego zapalenia nerek, ciąży pozamacicznej, ropnia lub przepukliny.
Ból jajników przed okresem, bolące jajniki po okresie
Ból jajników przed okresem jest całkowicie normalnym zjawiskiem. Występuje bardzo często i związany jest na ogół z naturalnymi zmianami hormonalnymi zwiastującymi zbliżającą się miesiączkę. Oczywiście jeśli jest wyjątkowo silny, nowy albo towarzyszą mu inne objawy, powinien być skonsultowany z lekarzem. Ból jajnika przed okresem jest także jednym z objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego (PMS).
Nieco bardziej nietypowy jest ból jajników zaraz po okresie. Tego rodzaju dolegliwości nie pojawiają się często i warto zgłosić je lekarzowi. Jeśli kobieta skarży się na bolące jajniki po okresie mniej więcej w połowie cyklu, to jest to najprawdopodobniej związane z owulacją. W ok. 14 dniu cyklu w jajniku dochodzi do pęknięcia pęcherzyka Graafa, z którego uwalniana jest komórka jajowa gotowa do zapłodnienia. Proces ten bardzo często powoduje kłujący ból jajnika (więcej: bolące jajniki po okresie). Dolegliwość może w tym czasie nasilać wysiłek fizyczny albo seks.
Ból jajnika a początek ciąży
Ból jajnika może pojawić się na każdym etapie ciąży, jednak najczęściej kobiety zgłaszają ten objaw na samym początku. Ból jajnika może występować wraz z niewielkim krwawieniem na bardzo wczesnym etapie ciąży. Świadczy to z dużym prawdopodobieństwem o zagnieżdżeniu zapłodnionej komórki jajowej w ścianie macicy. Jest to tzw. plamienie implantacyjne.
Ból jajnika w ciąży może również być sygnałem patologii, w tym ciąży pozamacicznej, torbieli czy zapalenia przydatków. Niektóre z tych stanów są zagrożeniem zarówno dla ciężarnej, jak i płodu, dlatego jeśli odczuwasz ból w podbrzuszu, zgłoś się do lekarza.
Ból jajnika a rak
Ból jajnika chociaż jest częstą dolegliwością, czasami może świadczyć o poważnej chorobie, w tym raku. Rak jajnika jest nowotworem groźnym, bo bardzo późno wykrywanym. Trzeba zaznaczyć, że początkowo nie daje żadnych objawów. Dopiero rozwój guza i ucisk na okoliczne tkanki zaczynają powodować dolegliwości, z którymi kobieta zgłasza się do lekarza. Rak jajnika bardzo często jest wykrywany przypadkowo podczas rutynowego badania ultrasonograficznego.
Treść artykułu pierwotnie została opublikowana 19.02.2020.
Czytaj także:
Ból brzucha – co oznacza, umiejscowienie bólu, niezbędne badania i leczenie
Zespół policystycznych jajników - przyczyny, objawy, leczenie PCOS
Infekcja intymna - przyczyny, objawy, leczenie, leki bez recepty
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
