Spis treści:
- Przeskakująca i strzelająca szczęka - przyczyny
- Przeskakująca szczęka - metody leczenia
- Przeskakująca szczęka - test na wiotkość stawów
Przeskakująca i strzelająca szczęka - przyczyny
Dolegliwość w postaci przeskakiwania, strzelania czy trzaskania szczęki podczas ruchu żuchwą, wynika z dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych. Może mieć ona różny obraz u poszczególnych pacjentów. U niektórych odgłosy pojawiają się przy ziewaniu, u innych przy zamykaniu ust, może pojawić się ból, a także uczucie blokowania stawów skroniowo-żuchwowych, bóle głowy, bóle w okolicy uszu.
Możliwe przyczyny przeskakującej szczęki to:
- stres, nawykowe zgrzytanie zębami, zaciskanie szczęki,
- zapalenie stawów (artretyzm),
- uraz (złamanie, zwichnięcie szczęki),
- wady zgryzu,
- infekcja (gruczołów ślinowych),
- nawyki takie jak: obgryzanie paznokci, zagryzanie wargi lub policzka, zaciskanie szczęki, częste i długie życie gumy,
- braki w uzębieniu,
- guz.
Często określenie źródła problemu jest trudne. W przypadku bólu szczęki, należy zgłosić się do lekarza rodzinnego, który skieruje na odpowiednie badania i do specjalisty. Jeśli szczęka zaczęła przeskakiwać nagle i nie boli, najlepiej oszczędzać stawy i odczekać 2-3 tygodnie - objawy powinny ustąpić. Jeśli doszło do urazu i od tego czasu pojawia się strzelanie w żuchwie, to powinniśmy to zgłosić lekarzowi.
Przeskakująca szczęka - metody leczenia
Leczenie przeskakującej szczęki, zależy od przyczyny dysfunkcji stawów skroniowo-żuchwowych.
Jeśli powodem strzelania w szczęce jest wada zgryzu, konieczne będzie leczenie ortodontyczne. W ramach tego postępowania, specjalista może zalecić usunięcie zębów (ekstrakcję) i założenie aparatu ortodontycznego. Osoby z ubytkami międzyzębowymi (przeważnie starsze) powinny być poddane leczeniu protetycznemu, czyli polegającemu na uzupełnieniu przerw i przywróceniu prawidłowego układu szczęki.
Jeśli powodem dolegliwości są niezdrowe nawyki, należy je wyeliminować: zrezygnować z żucia gumy, obgryzania paznokci, unikać twardych i dużych kęsów jedzenia, a także ograniczać szerokość otwierania szczęki podczas mówienia czy ziewania.
Jeśli pacjent zgrzyta zębami i nerwowo zaciska szczękę, powinien skorzystać z technik relaksacyjnych albo udać się do psychologa, który pomoże w ograniczeniu objawów stresu.
Czytaj też: Bruksizm (zgrzytanie i zaciskanie zębów) - objawy i leczenie
W niektórych przypadkach przeskakiwania szczęki, jedyną opcją umożliwiającą pozbycie się niechcianych dolegliwości, będzie operacja chirurgiczna. Dotyczy to np. pacjentów z powikłaniami po złamaniach lub innych urazach, w obrębie stawów skroniowo-żuchwowych.
Przeskakująca szczęka - test na wiotkość stawów
Objawy akustyczne, jak strzelanie czy przeskakiwanie szczęki, pojawia się również u osób, u których występuje uogólniona nadmierna wiotkość tkanki łącznej, manifestująca się nadmierną wiotkością stawową.
Można wykonać trzy bardzo proste testy, które umożliwiają relatywnie dokładną diagnostykę tej dolegliwości. Pierwszy test to badanie ruchomości palca wskazującego względem śródręcza, drugi test to badanie ruchomości w stawie łokciowym, a trzeci to rozciąganie tkanki podskórnej dłoni
- mówi nam specjalista ortodonta dr Wojciech Drobek.
Badanie ruchomości palca wskazującego wykonujemy następująco: wyprostowaną dłoń należy ustawić w pozycji pionowej, a później wyprostować palec wskazujący. Na początku badamy wyprost tego palca, a następnie zakres odchylenia przy asyście ręki przeciwnej.
Zdjęcie 1. Wyprostowany palec wskazujący względem śródręcza. Maksymalny prawidłowy zakres ruchu aktywnego, fot. Dentowizja
Zdjęcia 2. Odchylenie palca asystowane ręką przeciwną. Patologiczny nadmierny zakres ruchu, fot. Dentowizja
U osoby zdrowej maksymalny zakres ruchu swobodnego to ok. 180° względem śródręcza. Natomiast odchylenie asystowane ręką przeciwną nie powinno być większe niż na zdjęciu nr 2.
Jeśli ktoś potrafi mocno wychylić palec, to znaczy, że może cierpieć na uogólnioną wiotkość stawów i właśnie ta dolegliwość może predysponować do powstania objawów przeskakującej i strzelającej szczęki.
Inne testy
Test ruchomości stawu łokciowego przeprowadza się następująco: maksymalnie prostujemy staw łokciowy – prawidłowy zakres ruchu w tym stawie nie może przekroczyć 180°, czyli ramię wraz z przedramieniem powinno wskazywać linię prostą. Jeśli przy wykonaniu ruchu staw łokciowy jest elementem wklęsłym, to jest to dowód na nadmierną ruchomość w stawach.
Zdjęcie 3. Wyprostowane ramię, fot. Dentowizja
Inny test polega na odciągnięciu skóry, która nienaturalnie mocno się rozciąga (skóra hiperelastyczna). W przypadku wiotkości tkanki łącznej skóra jest delikatna i jedwabista, długo się goi.
Niestety współczesna medycyna nie potrafi zapobiegać ani leczyć uogólnionej wiotkości stawów. Nadmierna ruchomość w stawach związana jest z wiotkością tkanki łącznej i jest to czynnik ogólnoustrojowy. Oznacza to, że dotyka nie tylko stawu skroniowo-żuchwowego.
Holenderscy badacze odkryli, że osoby dotknięte tym schorzeniem mają predyspozycje do dyskopatii w kręgosłupie, zwłaszcza w odcinku lędźwiowo-krzyżowym. U tych osób może też występować zespół naczyniowy manifestujący się częstym pojawianiem się siniaków, a wieku podeszłym skłonnością do pękania naczyń krwionośnych, z wylewem krwi do mózgu włącznie.
Pacjenci ze wzmożoną wiotkością stawową mają również obniżony próg czucia bólu, a więc mózgowie pacjenta z tą dolegliwością jest bardziej wrażliwe na wszelkie bóle ciała.
W jaki sposób możemy pomóc naszym słabym stawom?
W przypadku kręgosłupa najlepszą profilaktyką jest korygowanie nieprawidłowej postawy – dotyczy to zwłaszcza osób spędzających sporo czasu w pozycji siedzącej. Zalecane jest również pływanie, zwłaszcza stylem grzbietowym czy kraulem (nie poleca się stylu motylkowego czy klasycznego).
W przypadku stawu skroniowo-żuchwowego najlepszą profilaktyką jest unikanie ruchów granicznych szczęką, czyli na przykład maksymalnie szerokiego ziewania. Należy też unikać przedłużonego żucia gumy – dłuższego niż 5-10 minut.
Artykuł wykorzystuje fragment wywiadu Magdaleny Mrówczyńskej, którego treść pierwotnie ukazała się 11.06.2012.
Więcej na podobny temat:
Złamanie żuchwy – pierwsza pomoc
Ból stawów - przyczyny, objawy, badania i leczenie
Co oznacza ból w obrębie szczęki?
Zgrzytasz zębami i mimowolnie zaciskasz szczęki? Pomoże ci… botox!
Trening dla elastycznych stawów
Kiedy zęby mogą zacząć wypadać?
Po co zakładać aparat ortodontyczny na proste zęby?
Zęby mądrości – kiedy trzeba wyrwać „ósemki”?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!