Spis treści:
- Drętwienie rąk w nocy – przyczyny i sposoby leczenia
- Co robić, aby zmniejszyć drętwienie rąk w nocy?
- Kiedy zgłosić się do lekarza w przypadku drętwienia rąk w nocy?
Drętwienie rąk w nocy – przyczyny i sposoby leczenia
Drętwienie rąk jest to rodzaj parestezji, czyli zaburzenia czucia zlokalizowanego na określonym obszarze ciała. Jest określane czasami jako uczucie mrowienia lub wbijania igiełek w skórę. Nie jest na pierwszy rzut oka łatwo rozpoznać przyczynę. Gdy drętwienie rąk pojawia się w nocy to może wynikać z takich stanów jak:
- pozycja spania,
- zespół cieśni nadgarstka,
- zespół kanału nerwu łokciowego,
- choroba odcinka szyjnego kręgosłupa,
- neuropatia (np. cukrzycowa),
- ciąża,
- choroba alkoholowa,
- problemy z krążeniem krwi,
- niedobór witamin B6, B12 lub elektrolitów,
- działania niepożądane leków,
- stwardnienie rozsiane,
- stres, lęk, depresja.
Drętwienie kończyn górnych w nocy jest nieprzyjemne, wybudza ze snu, utrudnia spokojny wypoczynek, dlatego chociaż samo w sobie nie jest groźne ani bolesne, to jednak wpływa na funkcjonowanie. Pogorszenie jakości snu przez nocne drętwienie rąk może wpływać na koncentrację i sprawność w ciągu dnia. Warto znaleźć przyczynę tej dolegliwości, zwłaszcza że może być ona poważna.
Pozycja spania
Nieprawidłowa pozycja spania jest najczęstszą przyczyną sporadycznego odczuwania drętwienia rąk w nocy. Gdy nieświadomie ułożymy ciało tak, że pojawia się ucisk na nerw lub naczynia krwionośne (np. gdy kładziemy głowę na ręku), to obudzi nas nieprzyjemne mrowienie. Taki objaw po chwili ustępuje. Pomaga poruszanie rękami i palcami. W celu zapobiegania najlepiej wypróbować różne pozycje snu oraz zmianę poduszki.
Zespół cieśni nadgarstka
Drętwienie ręki wybudzające w nocy często jest objawem zespołu cieśni nadgarstka. Zespół cieśni nadgarstka to zespół dolegliwości spowodowany uciskiem na nerw pośrodkowy, który przebiega w kanale nadgarstka. Choroba dotyka zwłaszcza osoby pracujące przy komputerze, grające na instrumentach, robiące na drutach lub uprawiające jazdę na rowerze.
Głównym objawem jest drętwienie w obrębie kciuka, palca wskazującego, środkowego i połowy palca serdecznego. Może pojawić się ból nadgarstka, a także osłabienie siły mięśni dłoni i trudności z chwytaniem. Choroba najczęściej dokucza po 50. roku życia. Bardziej narażone są osoby z cukrzycą, RZS oraz niedoczynnością tarczycy.
Aby szybko złagodzić drętwienie ręki w nocy, należy potrząsnąć dłonią lub opuścić ją w dół. W ramach leczenia zespołu cieśni nadgarstka stosuje się zastrzyki z glikokortykosteroidów do nadgarstka, leki doustne lub operację.
Sprawdź też: domowe sposoby na zespół cieśni nadgarstka.
Choroby odcinka szyjnego kręgosłupa
Gdy dokucza ci drętwienie rąk w nocy, to może wskazywać na problemy z kręgosłupem szyjnym. Z zestawu 7 kręgów podtrzymujących głowę i szyję wydostają się nerwy rozgałęziające się do ramion, nadgarstków, dłoni i palców. Gdy którykolwiek z tych nerwów zostanie podrażniony lub uciśnięty, to skutkuje uczuciem drętwienia lub mrowienia, osłabieniem siły, a nawet niedowładem.
Przyczyną dolegliwości może być stan zapalny, przepuklina międzykręgowa lub zmiany zwyrodnieniowe. Na ogół problem dotyczy osób starszych. Niestety z roku na rok coraz więcej młodych ludzi boryka się z problemami z kręgosłupem, do czego przyczynia się siedzący tryb życia i stres.
Sposoby radzenia sobie obejmują w zależności od przyczyny: leczenie przeciwzapalne, fizjoterapię lub zabieg chirurgiczny. Doraźnie w nocy mogą pomóc specjalne stabilizatory na szyję, poduszki i materace ortopedyczne, a także leki przeciwzapalne.
Sprawdź: Ćwiczenia na kręgosłup szyjny.
Neuropatia
Za pojawienie się drętwienia rąk w nocy niekiedy odpowiada neuropatia obwodowa. Jest to choroba nerwów układu obwodowego, która skutkuje zaburzeniami czucia w kończynach. Do możliwych przyczyn neuropatii obwodowej należą: cukrzyca, niedobory witamin (głównie witaminy B6), działania niepożądane leków, choroba alkoholowa, niektóre infekcje, choroby autoimmunologiczne, działanie toksyn.
Jest wiele kroków, które można podjąć, aby zmniejszyć drętwienie rąk wywołane neuropatią. Są to dieta i suplementacja uzupełniająca niedobory (ważne są witaminy z grupy B, witamina D, E, kwasy tłuszczowe omega-3), masaż, fizjoterapia, regularna aktywność fizyczna, unikanie kofeiny i papierosów, a także zapobieganie długotrwałemu przebywaniu w jednej pozycji. Co najważniejsze, należy zgłosić lekarzowi problem i leczyć chorobę podstawową.
Więcej pomocnych wskazówek znajdziesz tutaj: domowe sposoby na neuropatię obwodową.
Ciąża
Kobiety w ciąży często skarżą się na drętwienie rąk, które może wybudzać ze snu. Przyczyniają się do tego zmiany hormonalne, zatrzymanie płynów w organizmie, a przez to obrzęki, zwiększenie objętości krwi, co może powodować ucisk na nerwy w obrębie nadgarstków. Kobiety w ciąży często zwracają się do lekarza z problemem zespołu cieśni nadgarstka. Dolegliwości nasilają się zwłaszcza w II i III trymestrze ciąży.
Aby zmniejszyć drętwienie rąk w trakcie ciąży w nocy, można nosić w trakcie snu ortezy na nadgarstki. Aby zapobiec obrzękom, lepiej nie przyjmować zbyt dużej ilości płynów w godzinach wieczornych, a także ograniczyć spożycie soli. Szczególnie w tym okresie trzeba pamiętać o diecie, która dostarcza potrzebnych witamin i składników mineralnych. Ulgę przyniesie delikatny masaż i ćwiczenia rozciągające dłonie i nadgarstki. Warto zgłosić się do fizjoterapeuty, który zaproponuje odpowiednie dla kobiety w ciąży techniki łagodzące dolegliwości.
Sprawdź: Ćwiczenia na cieśń nadgarstka.
Problemy z krążeniem krwi
Utrudniony przepływ krwi do rąk również bywa przyczyną nocnego drętwienia kończyn górnych. Inne możliwe objawy to uczucie zimnych dłoni, osłabienie chwytu, zmiana koloru palców na siny lub biały. Stany związane z zaburzeniem krążenia krwi, które mogą powodować parestezje rąk, to m.in. choroba Raynauda, miażdżyca naczyń krwionośnych, zapalenie naczyń krwionośnych, niedociśnienie, cukrzyca i odmrożenia.
Masowanie lub ogrzanie dłoni może pomóc doraźnie, jednak przede wszystkim wskazane jest leczenie choroby podstawowej, która wywołuje drętwienie rąk.
Działania niepożądane leków
Główną grupą leków wywołujących uczucie drętwienia rąk są środki stosowane w chemioterapii (cytostatyki). Mogą one uszkadzać nerwy obwodowe, co objawia się przykrymi dolegliwościami, a te mogą się nasilać w nocy. Podobny efekt niepożądany wywołują u niektórych osób leki na nadciśnienie, statyny, leki przeciwdepresyjne, przeciwpadaczkowe lub stosowane w leczeniu niektórych infekcji wirusowych.
Drętwienie rąk w nocy a stwardnienie rozsiane
Stwardnienie rozsiane nie należy do częstych przyczyn drętwienia rąk, jednak jest to jeden z głównych symptomów tej choroby. W początkowym stadium osłabienie siły lub drętwienie w jednej lub dwóch kończynach występuje u połowy pacjentów. Dolegliwość obejmuje ręce, palce, a także twarz i nogi. Dlaczego tak się dzieje? W przebiegu stwardnienia rozsianego dochodzi do zniszczenia mieliny (otoczki włókien nerwowych), która bierze udział w przekazywaniu impulsów nerwowych, w związku z czym praca układu nerwowego zostaje zakłócona.
W rezultacie pojawia się m.in. uczucie drętwienia rąk, które może nasilać się w nocy. SM jest chorobą postępującą i przewlekłą, a jedyną metodą leczenia jest przyjmowanie leków hamujących postęp choroby oraz łagodzących objawy. Wsparciem jest rehabilitacja.
Drętwienie palców u rąk w nocy
Jeżeli w nocy wybudza nas drętwienie palców rąk, powinniśmy zgłosić się do lekarza. Gdy przyczyną jest zespół cieśni nadgarstka, to drętwieją palce od kciuka do połowy palca serdecznego. Gdy przyczyną jest choroba kręgosłupa szyjnego, to w zależności od lokalizacji patologii w odcinku szyjnym uczucie drętwienia może dotyczyć innych palców, np. najczęstszą lokalizacją zwyrodnień są kręgi C5-C6 i wówczas mrowienie pojawia się w kciuku i palcu wskazującym. Objawy mogą nasilać się w nocy. Trzeba jednak podkreślić, że drętwienie palców może mieć wiele różnych przyczyn, dlatego przede wszystkim konieczna jest wizyta u lekarza i wykonanie badań diagnostycznych.
Drętwienie prawej lub lewej ręki w nocy
Oprócz niewygodnej pozycji spania jest co najmniej kilka możliwych przyczyn drętwienia prawej lub lewej ręki w nocy, np.:
- zespół cieśni nadgarstka,
- uszkodzenie nerwu łokciowego,
- zespół górnego otworu klatki piersiowej,
- przemijający atak niedokrwienny.
W poważnych przypadkach zwykle występują też inne objawy. Gdy problem pojawia się sporadycznie, to nie ma powodu do obaw, natomiast jeżeli nasila się, występuje regularnie albo towarzyszą mu inne niepokojące objawy, trzeba skonsultować to z lekarzem.
Co robić, aby zmniejszyć drętwienie rąk w nocy?
Szybką ulgę w przypadku drętwienia rąk w nocy uzyskamy przez rozruszanie lub masowanie ręki, strzepnięcie rąk i opuszczenie ich na dół. Niestety nie zawsze to pomoże. Podstawą jest likwidacja przyczyny – choroby podstawowej. Warto pamiętać, że w wielu przypadkach, by zmniejszyć napady drętwienia rąk w nocy, należy zadbać o siebie w ciągu dnia: unikać długotrwałego przebywania w jednej pozycji, regularnie ćwiczyć, rozciągać się, przestrzegać zdrowej diety, a także ograniczać stres. Dzięki temu poprawiamy działanie układu nerwowego i ogólną kondycję organizmu.
Oto kilka domowych metod, które mogą zmniejszyć napady drętwienia rąk w nocy:
- Rozciąganie - kilka razie dziennie, w przerwach od codziennych zadań wykonuj ćwiczenia takie jak obracanie ramionami, szyją, nadgarstkami, rozciąganie klatki piersiowej. Przerwy w pracy co 30-60 minut: w tym czasie poruszaj się, idź na spacer, rozciągaj ciało.
- Unikanie wykonywania długotrwałych powtarzających się ruchów rękami. Zmiana pozycji ciała.
- Wypróbuj ćwiczenia fizjoterapeuty - możesz udać się na wizytę i wykonywać niania polecone przez rehabilitanta w domu albo skorzystać z dostępnych w internecie treningów na drętwienie rąk.
- Urozmaicona, zdrowa dieta. Sięgaj po wartościowe posiłki, szczególnie z uwzględnieniem produktów bogatych w witaminy z grupy B (zwłaszcza witaminy B6, B12 i kwas foliowy) oraz magnez, potas i wapń.
- Suplementacja uzupełniająca niedobory, najlepiej pod kontrolą lekarza.
- Używanie pomocy ortopedycznych, np. podstawek na nadgarstki przy pracy, stabilizatorów (przy zespole cieśni nadgarstka).
- Masaż karku, ramion, pleców - wykonaj samodzielnie lub poproś kogoś o pomoc.
- Sięgnij po zioła uspokajające, np. ziele dziurawca, rumianek, liść melisy czy szyszki chmielu. Dodaj do kąpieli kilkanaście kropli olejku lawendowego, który działa rozluźniająco.
- Wykorzystanie technik relaksacyjnych. Pomagają zredukować stres i napięcie mięśni, co łagodzi problem drętwienia rąk. Skorzystaj z: ćwiczeń oddechowych, treningu autogennego albo trening Jacobsona.
Kiedy zgłosić się do lekarza w przypadku drętwienia rąk w nocy?
Drętwienie rąk występujące jako samodzielny objaw nie jest groźne, ale niekiedy może świadczyć o poważnej przyczynie. Przeważnie wtedy pojawiają się dodatkowe sygnały. Poniższe objawy powinny skłonić do pilnej wizyty u lekarza:
- objaw nie ustępuje lub nawraca,
- nasilające się objawy,
- zawroty głowy,
- silny ból rąk,
- zmiana koloru palców, dłoni,
- omdlenia,
- niedowłady,
- osłabienie siły mięśniowej (problemy w chwytaniu lub wykonywaniu precyzyjnych prac dłonią),
- drżenie rąk.
Jeżeli drętwienie rąk w nocy poprzedził uraz głowy lub szyi, to także trzeba jak najszybciej szukać pomocy medycznej.
Źródła:
Roth Bettlach CL, Hasak JM, Krauss EM, Yu JL, Skolnick GB, Bodway GN, Kahn LC, Mackinnon SE. Preferences in Sleep Position Correlate With Nighttime Paresthesias in Healthy People Without Carpal Tunnel Syndrome. Hand (N Y). 2019 Mar;14(2):163-171. doi: 10.1177/1558944717735942,
Sharrak S, Das JM. Hand Nerve Compression Syndromes. [Updated 2023 Aug 8]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK547683/,
Fundaun J, Kolski M, Baskozos G, Dilley A, Sterling M, Schmid AB. Nerve pathology and neuropathic pain after whiplash injury: a systematic review and meta-analysis. Pain. 2022 Jul 1;163(7):e789-e811. doi: 10.1097/j.pain.0000000000002509.
Czytaj także:
Mrowienie w nogach – przyczyny i sposoby na drętwienie kończyn
Stres a tężyczka, czyli jak powstaje tężyczka nerwicowa. Objawy, diagnostyka i leczenie
Najważniejsze alarmowe objawy neurologiczne
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
