„Kamień na zębach zwiększa ryzyko chorób serca, udaru i miażdżycy” – ostrzega dentystka i mówi, jak usunąć kamień z zębów

Z usuwaniem kamienia na zębach lepiej nie zwlekać, ponieważ złogi z czasem zmieniają się w kamień poddziąsłowy, który jest niebezpieczniejszy i trudniejszy do zlikwidowania. O to, jak pozbyć się kamienia na zębach, dlaczego trzeba to robić i jak mu zapobiegać, zapytałyśmy dr Agnieszkę Szulik, stomatolog z Centrum Medycznego Tysiąclecie w Katowicach.

Spis treści:

1. Czym jest kamień na zębach i jak powstaje?
2. Jak usunąć kamień na zębach?​
3. Domowe sposoby na ​usuwanie kamienia na zębach
4. Jak zapobiegać powstaniu kamienia nazębnego?
5. Dlaczego należy usuwać kamień nazębny?
6. Ile kosztuje usuwanie​ kamienia nazębnego?

Czym jest kamień na zębach i jak powstaje?

Kamień nazębny to zwapniałe złogi powstające po stwardnieniu nieusuwanej z powierzchni zębów płytki nazębnej (płytki bakteryjnej). Składa się z soli mineralnych (ponad 80%), wody, białka i tłuszczu. Kamień, podobnie jak płytka, może powstawać:

• naddziąsłowo - jest to kamień powstający nad linią dziąsła,
• poddziąsłowo - rozwija się pod dziąsłami w wyniku nieusuwania kamienia naddziąsłowego; jest trudniejszy do usunięcia.

Płytka nazębna pojawia się już kilka godzin po wyszczotkowaniu zębów na ich powierzchni. W następstwie reakcji ze składnikami mineralnymi śliny dochodzi do jej mineralizacji, czyli stwardnienia. Skłonność do tworzenia się kamienia nie u wszystkich jest jednakowa. To, jak szybko powstaje kamień nazębny oraz jak jest zbudowany, zależy w dużej mierze od indywidualnych czynników, np. składu mineralnego śliny

Wprawdzie istnieje indywidualna skłonność do tworzenia się złogów nazębnych, jednak to mamy decydujący wpływ na wygląd zębów. Główną przyczyną powstawania kamienia jest nieprawidłowe lub zbyt krótkie czyszczenie zębów, a także niewłaściwe używanie nici dentystycznej.

Zaniedbanie higieny jamy ustnej sprawia, że na zębach pozostają bakterie. Początkowo tworzą one niewidzialny gołym okiem osad (błonkę nabytą), do którego następnie przywierają kolejne bakterie, czemu sprzyja chropowata powierzchnia. Po około 48 godzinach niezauważalna płytka nazębna zmienia się w twardą strukturę, której nie da się usunąć domowymi metodami. W ten sposób powstaje kamień nazębny.

Problem mogą pogłębiać niektóre nawyki dotyczące żywienia (duża ilość kawy, herbaty), podeszły wiek i palenie papierosów. Kamień na zębach należy likwidować, ponieważ może być źródłem chorób przyzębia i zapalenia dziąseł.

Jak usunąć kamień na zębach?

Kamień nazębny powinien być likwidowany wyłącznie w gabinecie stomatologicznym. Najprostszym i najbardziej skutecznym sposobem usuwania kamienia na zębach jest tzw. skaling.

Skaling jest podstawową metodą usuwania kamienia nazębnego, ale warto uzupełnić go piaskowaniem, polerowaniem oraz zabezpieczeniem zębów, w tym fluoryzacją, żeby uniknąć późniejszej nadwrażliwości

Etap I: Skaling

Najczęściej stosowaną metodą usuwania kamienia nazębnego jest skaling mechaniczny. Podczas zabiegu wykorzystywane są ultradźwięki.

Stomatolog w celu usunięcia kamienia używa urządzeń zwanych skalerami. Po przyłożeniu do powierzchni zębów schłodzonej wodą końcówki ultradźwięki kruszą kamień, woda zaś wypłukuje usuwane złogi. Właściwie zastosowany skaling jest bezpieczny dla zębów i okolicznych tkanek

Skaling ręczny jest rzadziej stosowany. Polega na usuwaniu kamienia nazębnego ręcznym skalerem zakończonym zaostrzonym szpicem, którym dentysta oczyszcza zęby ze złogów. Może być samodzielnym zabiegiem lub uzupełnieniem skalingu mechanicznego.

Nieco bardziej skomplikowane jest usuwanie kamienia poddziąsłowego. Wymaga przeprowadzania tzw. kiretażu. Jest to zabieg periodontologiczny polegający na oczyszczeniu kieszonek dziąsłowych, czyli przestrzeni pomiędzy dziąsłem a zębem, ze zmineralizowanych złogów.

Etap II: piaskowanie

Po usunięciu kamienia nazębnego stomatolog może przystąpić do następnego etapu higienizacji zębów, czyli piaskowania. Zabieg polega na usunięciu nalotów i osadu ze wszystkich zakamarków międzyzębowych za pomocą urządzenia zwanego piaskarką. Wykorzystuje ono specjalny piasek dentystyczny i wodę, które kierowane na zęby pod ciśnieniem dokładnie oczyszczają je ze wszelkich zanieczyszczeń. Zabieg można wykonywać też jako samodzielną usługę. Piaskowanie stanowi element profilaktyki przeciwko tworzeniu się kamienia oraz próchnicy.

Etap III: polerowanie

Kolejnym etapem profesjonalnego zabiegu usuwania kamienia na zębach jest polerowanie. Wykonuje się je w celu zabezpieczenia oczyszczonej z osadów powierzchni zębów przed ponownym przyklejaniem się nalotów. Dzięki specjalnej paście do polerowania oraz szczoteczce bądź gumce powierzchnia zębów staje się gładka.

Zabezpieczenie zębów: lakierowanie i fluoryzacja

Lakierowanie zębów preparatem z dużą zawartością fluoru jest przede wszystkim metodą zabezpieczania zębów przed nadwrażliwością po zabiegu usuwania kamienia. Oprócz tego chroni zęby przed działaniem chorobotwórczych bakterii. Dzięki lakierowaniu poprawia się także równowaga mineralna szkliwa.

Domowe sposoby na usuwanie kamienia na zębach - czy działają?

W internecie można natknąć się na różne domowe sposoby polecane na usuwanie kamienia z zębów, m.in. czyszczenie sodą oczyszczoną, pastą z węgla aktywnego czy mieszanką z drożdży. Według dr Agnieszki Szulik, stosując tego typu metody, możemy sobie zaszkodzić, zamiast pomóc.

Likwidacja kamienia nazębnego powinna odbywać się wyłącznie w gabinecie stomatologicznym. Domowe sposoby są w tym przypadku zupełnie nieskuteczne. Odradzałabym ich stosowanie, ponieważ niektóre z nich mogą uszkadzać szkliwo i powodować nadwrażliwość zębów

Jak zapobiegać powstaniu kamienia nazębnego?

Podstawą zapobiegania powstawaniu kamienia na zębach jest dokładna, codzienna higiena jamy ustnej. Warto sięgać po preparaty, które skutecznie usuwają płytkę nazębną i przeciwdziałają tworzeniu się szkodliwych złogów.

Na rynku stomatologicznym jest dużo skutecznych środków dedykowanych do walki z kamieniem nazębnym, są to m.in. płyny do płukania jamy ustnej zawierające chlorheksydynę. Bardzo ważne jest oczywiście codzienne nitkowanie oraz szczotkowanie zębów, najlepiej szczoteczką ultradźwiękową, czyli soniczną. Polecam również stosowanie irygatorów, które wypłukują zanieczyszczenia z przestrzeni międzyzębowych. Nie należy zapominać o kontrolnych wizytach u stomatologa - powinny odbywać się one co 6 miesięcy

Dlaczego należy usuwać kamień nazębny?

Usuwanie kamienia z zębów to nie tylko zabieg poprawiający estetykę - żółty osad na zębach rzecz jasna nie wygląda dobrze, ale to również zabieg leczniczy i profilaktyczny. Kamień wpływa negatywnie na zdrowie jamy ustnej i może prowadzić do wielu chorób z nią związanych. Należy również pamiętać, że bakterie znajdujące się w kamieniu nazębnym zwiększają ryzyko występowania chorób serca, miażdżycy, a także udaru mózgu.

Kamień nazębny jest siedliskiem bakterii, które uszkadzają przyzębie, czyli wszystkie tkanki otaczające ząb. Tkanki spełniają ważną funkcję, odpowiadają za to, że ząb jest stabilny w kości. Jeśli kamień nie będzie usuwany, z czasem rozwinie się paradontoza. Pod kamieniem nazębnym może też toczyć się niezauważona próchnica. Pozostawienie kamienia nazębnego bez leczenia może prowadzić do powstawania głębokich ubytków próchnicowych

Ile kosztuje usuwanie kamienia nazębnego?

Ceny zabiegów mogą się różnić w zależności od gabinetu stomatologicznego. Średnio koszt skalingu wynosi 150-250 zł, piaskowania: 150-200 zł, polerowania: 50-200 zł, jednak wiele gabinetów oferuje pakiety zabiegów w korzystniejszych cenach. Warto zainwestować w profilaktykę, ponieważ zaniedbanie może prowadzić do znacznie większych wydatków, związanych np. z leczeniem próchnicy czy koniecznością założenia implantów.

Czytaj także:
Co oznacza, kiedy zęby się ruszają? Przyczyny i leczenie rozchwiania zębów
Ile kosztuje aparat na zęby? Aktualne ceny leczenia ortodontycznego
Ból dziąsła - o czym świadczy (choroby dziąseł i leczenie)
Swędzenie dziąseł lub zębów – o czym świadczy i jak postępować?
Zapalenie dziąseł. Jak skutecznie je leczyć?

dr Agnieszka Szulik

stomatolog Specjalista stomatologii zachowawczej z endodoncją, absolwentka Oddziału Stomatologii Wydziału Lekarskiego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Zabrzu. Specjalizuje się w leczeniu zachowawczym dorosłych i dzieci, endodoncji oraz leczeniu protetycznym.