Spis treści:
Leczenie dializami w Polsce
Dializa nerek (z gr. diálysis, czyli „rozpuszczanie”) jest metodą leczenia chorób nerek. Jest rodzajem leczenia nerkozastępczego, co oznacza, że stosuje się ją wtedy, gdy nerki nie pracują prawidłowo. Istotą dializy nerek jest przemieszczanie się płynu wraz z cząsteczkami przez błonę półprzepuszczalną z jednego przedziału do drugiego. W ten sposób z organizmu można usunąć szkodliwe produkty przemiany materii: mocznik, kwas moczowy, kreatyninę, nadmiar płynów i elektrolitów i inne produkty, których nerki nie mogą się pozbyć samodzielnie, a jednocześnie wprowadzić do organizmu substancje, które są potrzebne.
Według raportu Aktualny stan dializoterapii w Polsce 2020 na koniec 2020 roku dializowano łącznie 19 647 pacjentów, z czego 18 847 metodą hemodializy, a 800 metodą dializy otrzewnowej (przeczytaj też: jaką metodę dializy wybrać).
Dializa nerek jest zabiegiem ratującym życie. Jest stosowana w przypadku niewydolności nerek u osób niekwalifikujących się do zabiegu przeszczepienia nerki lub oczekujących na ten narząd, a także w leczeniu zatruć. Jest to procedura obarczona ryzykiem różnych powikłań i dezorganizuje całkowicie życie chorego, jednak mimo to istnieje szansa na długie życie.
Dializa nerek - jak długo można żyć?
Długość życia osoby dializowanej zależy w dużej mierze od ogólnego stanu zdrowia. Osoby młode bez chorób dodatkowych, jak cukrzyca czy niewydolność serca, mogą żyć kilkadziesiąt lat. Ważne jest przy tym, aby przestrzegały zaleceń dotyczących diety, przyjmowania leków oraz regularnie poddawały się dializom.
Jak podaje National Health Service, osoba, która rozpoczyna dializę nerek w wieku ok. 30 lat, może przeżyć 20 lat lub dłużej, ale osoby powyżej 75 roku życia mogą przeżyć tylko 2 do 3 lat. Przy czym warto pamiętać, że wskaźniki przeżywalności osób dializowanych poprawiły się w ciągu ostatniej dekady i oczekuje się, że będą się nadal poprawiać w przyszłości.
Dużą część pacjentów poddawanych dializie nerek stanowią osoby w podeszłym wieku oraz z różnymi obciążającymi chorobami, które negatywnie wpływają na długość przeżycia. Ponad połowa osób dializowanych ma powyżej 65 lat, a ok. 25% to pacjenci powyżej 75 lat. Osoby dializowane borykają się często z chorobami układu krążenia (np. chorobą wieńcową, niewydolnością serca) oraz cukrzycą. Te schorzenia są głównym zagrożeniem, które może wpłynąć na długość życia pacjenta dializowanego. Należy też pamiętać, że choroby towarzyszące niewydolności nerek wiążą się z powikłaniami. Dlatego też rokowania zależą od stopnia ich zaawansowania.
Zgodnie z danymi raportu na temat dializoterapii w Polsce, odsetek zgonów wśród osób dializowanych wyniósł 19,9% w 2020 roku (w 2019 roku było to 15,1%).
Powikłania dializoterapii
Powikłania dializy nerek mogą być związane z różnymi czynnikami, na które pacjent może mieć wpływ lub nie. Nie wszystkie stanowią zagrożenie dla życia, jednak niektóre z nich mogą wpłynąć na rokowania pacjentów poddawanych dializie.
Jakie powikłania wiążą się z hemodializą?
Problemy, które wynikają z hemodializy, często są spowodowane sprawnością przetoki naczyniowej lub cewnika naczyniowego. W sztucznej przetoce tętniczo-żylnej częściej niż w przypadku naturalnej przetoki występują powikłania, takie jak zwężenia, zakrzepy oraz zakażenia, a korzystanie z cewnika naczyniowego typu permanentnego sprzyja zakrzepom oraz zakażeniom.
Istnieją również powikłania występujące w trakcie zabiegu. Są nimi:
- spadek lub wzrost ciśnienia krwi,
- skurcze mięśni,
- krwawienia z miejsca wkłucia igieł do dializy,
- świąd skóry,
- ból głowy,
- nudności i wymioty,
- gorączka,
- zespół „pierwszego użycia dializatora”.
Jakie powikłania wiążą się z dializą otrzewnową?
Częstymi powikłaniami dializy otrzewnowej są zakażenia tkanek wokół cewnika lub zakażenia jamy otrzewnej (tzw. dializacyjne zapalenie otrzewnej). Są one na tyle poważne, że w najgorszym przypadku mogą spowodować śmierć. Zakażenia są również często powodem zaprzestania leczenia otrzewnowego.
Istnieje także kilka powikłań mechanicznych (związane są ze zmianą ciśnienia w jamie brzusznej), takich jak:
- przepukliny,
- zacieki płynu dializacyjnego,
- zaburzenia czynności układu pokarmowego,
- zaburzenia metaboliczne (np. insulinooporność),
- zaburzenia lipidowe,
- bóle krzyża.
Wykorzystano fragmenty artykułu Katarzyny Borys, którego treść została pierwotnie opublikowana 10.05.2013.
Źródła:
A. Dębska-Ślizień i inni, Aktualny stan dializoterapii w Polsce – 2020, Nefrologia i Dializoterapia Polska, 2021; 25: 7-20,
Dialysis, NHS, https://www.nhs.uk/
Czytaj także:
Co jest dobre dla nerek? 10 sposobów na zachowanie nerek w dobrej formie
Jak COVID-19 uszkadza nerki? Uważaj na te objawy
Ból nerek sygnałem wielu chorób. Jak rozpoznać przyczynę i co robić?
Czy kurkuma szkodzi nerkom? Poznaj właściwości i skutki uboczne tej wyjątkowej przyprawy
Obalamy mity: Czy piwo jest dobre na nerki?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
