Spis treści:
- Czym jest kleszczowe zapalenie mózgu?
- Szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu – cena
- Szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu – działanie
- Schemat szczepienia przeciwko KZM – kiedy przyjąć preparat?
- Wskazania do szczepienia przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu
- Szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu – skuteczność
- Szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu – skutki uboczne
- Szczepionka „na kleszcze” a borelioza
- Kto nie może się zaszczepić przeciwko KZM?
Czym jest kleszczowe zapalenie mózgu?
Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) to ostra choroba wirusowa przenoszona przez kleszcze. Atakuje ośrodkowy układ nerwowy powodując groźne powikłania w postaci m.in. niedowładów. Jest to jedna z najgroźniejszych chorób przenoszonych przez te pajęczaki i nie ma na nią lekarstwa. Terapia polega jedynie na łagodzeniu objawów. To między innymi z tego powodu tak istotne jest zapobieganie KZM.
Kleszczowe zapalenie mózgu ma zazwyczaj dwufazowy przebieg. W pierwszej fazie pojawiają się objawy grypopodobne. U wielu pacjentów dochodzi w tym czasie do samowyleczenia. Druga faza oznacza poważne komplikacje dla zdrowia chorego, ponieważ towarzyszy jej zajęcie ośrodkowego układu nerwowego. Faza ta przebiega w postaci zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenia mózgu lub rdzenia kręgowego.
Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) KZM prowadzi do trwałych następstw neurologicznych aż u 58% pacjentów lub nawet zgonu u 1-4% przypadków. Wśród najpoważniejszych powikłań wymienia się m.in. niedowłady, porażenia, zaniki mięśniowe.
Pacjenci, u których zdiagnozowano powikłania neurologiczne, przeważnie wymagają wielomiesięcznej, intensywnej rehabilitacji, wiążącej się z wyłączeniem z życia zawodowego.
Podstawą jest profilaktyka. Tym bardziej, że w odróżnieniu od boreliozy w przypadku kleszczowego zapalenia mózgu istnieje skuteczna forma zapobiegania w postaci szczepień ochronnych.
W związku z brakiem specyficznego leczenia oraz możliwością wystąpienia ciężkiego przebiegu i poważnych następstw kleszczowego zapalenia mózgu, konieczne staje się stosowanie szczepień profilaktycznych, szczególnie u mieszkańców terenów endemicznych oraz u udających się tam osób. Stosowanie niezwykle skutecznej szczepionki, w skład której wchodzi zabity wirus KZM, jest efektywne i bezpieczne
– mówi dr hab. n. med. Joanna Zajkowska.
Szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu – cena
Całkowity koszt szczepionki na kleszczowe zapalenie mózgu to około 400 zł. Zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych szczepienie przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu jest szczepieniem zalecanym i nierefundowanym przez państwo, a zatem wydatek ponosi pacjent.
Przeczytaj: Co przyciąga kleszcze?
Szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu – działanie
Na polskim rynku zarejestrowane i dostępne są dwie szczepionki na kleszczowe zapalenie mózgu (każda z nich dostępna w wersji dla dorosłych i dzieci). Są to szczepionki inaktywowane, co oznacza, że zawierają zabitego wirusa. Nie jest on groźny i nie wywołuje choroby, a jedynie zmusza organizm do wytworzenia swoistych przeciwciał. Przeciwko KZM mogą szczepić się wszyscy od 1. roku życia. Do szczepienia każdorazowo kwalifikuje lekarz.
Schemat szczepienia przeciwko KZM. Kiedy przyjąć szczepionkę?
Podstawowy schemat szczepienia przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu obejmuje podanie 3 dawek szczepionki, zgodnie ze schematem:
- dawka 0,
- druga dawka 1–3 miesięcy po pierwszej dawce,
- trzecia dawka 5–12 miesięcy po drugiej dawce.
Aby podtrzymać odporność poszczepienną przed KZM, konieczne są dawki przypominające. Pierwszą podaje się po 3 latach, a następne co 5 lat.
Zaszczepić się można w dowolnym momencie, jednak zima to optymalny czas na szczepienie, które zapewni pełną ochronę przed KZM od początku aktywności kleszczy. Wiosną będziemy mogli bezpiecznie cieszyć się czasem spędzonym na łonie natury bez obaw, że zarazimy się wirusem odkleszczowego zapalenia mózgu.
Wskazania do szczepienia przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu
Ministerstwo Zdrowia przypomina, że szczepienie przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu jest szczepieniem zalecanym osobom przebywającym na terenach o nasilonym występowaniu choroby, zwłaszcza:
- młodzieży odbywającej staże i praktyki zawodowe,
- osobom często podejmującym aktywność fizyczną poza pomieszczeniami (np. rodziny z małymi dziećmi, biegacze, spacerowicze, grzybiarze, właściciele psów, turystom i uczestnikom obozów i kolonii),
- ludziom zatrudnionym przy eksploatacji lasu,
- wojsku,
- funkcjonariuszom straży pożarnej i granicznej,
- rolnikom.
Szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu – skuteczność
Skuteczność szczepionki przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu wynosi powyżej 95% po podaniu 3 dawek szczepienia podstawowego. Szczepionki przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu są bezpieczne, zawierają zabitego wirusa i mogą być podawane nawet osobom z niedoborem odporności.
Szczepionka na kleszczowe zapalenie mózgu – skutki uboczne
Podanie szczepionki może wiązać się z przemijającym bólem w miejscu ukłucia lub objawami grypopodobnymi. Według informacji zawartych na stronie szczepienia.pzh.gov.pl po szczepieniu mogą wystąpić następujące skutki uboczne:
- odczyny poszczepienne w miejscu szczepienia tj. przemijający ból w miejscu wstrzyknięcia obrzęk, bolesność, zaczerwienienie,
- gorączka,
- ogólne osłabienie,
- bóle głowy,
- bóle mięśni,
- nudności,
- wymioty,
- ból stawów,
- reakcja alergiczna,
- mrowienie,
- zawroty głowy,
- biegunka,
- powiększenie węzłów chłonnych.
Szczepionka „na kleszcze” a borelioza
Jedyną dostępną w Polsce szczepionką „na kleszcze”, a więc zapobiegającą chorobie przenoszonej przez te pajęczaki, jest szczepionka przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu. Nie ma szczepionki przeciwko boreliozie, ani przeciwko innym schorzeniom, których źródłem może być ugryzienie kleszcza.
Kto nie może się zaszczepić przeciwko KZM?
Przeciwwskazaniem do przyjęcia dawki szczepionki na KZM są:
- reakcja anafilaktyczna po wcześniejszej dawce szczepionki,
- ostra choroba przebiegająca z gorączką,
- nasilona reakcja alergiczna na substancje pomocnicze wchodzące w skład szczepionki.
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 16.08.2018.
Czytaj także:
Latające kleszcze do złudzenia przypominają kleszcze pospolite. Jak je rozpoznać i czy są groźne dla człowieka?
Jak wyciągnąć kleszcza? Najbezpieczniejsza metoda usuwania kleszcza (opinia eksperta)
Ugryzienie kleszcza – jak wygląda? Jak wygląda kleszcz wbity w skórę? (zdjęcia)
Kleszcz a grupa krwi. Jaka krew najbardziej przyciąga kleszcze?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
