Mykoplazma - jak ją rozpoznać i leczyć. Czy jest groźna u dzieci?

Mykoplazma fot. Adobe Stock
Wywołuje zapalenie płuc, ale może powodować też inne zakażenia w organizmie. Mykoplazma zwykle diagnozowana jest u dzieci i nastolatków. Do zakażenia dochodzi drogą kropelkową.
Małgorzata Germak / 13.11.2019 11:01
Mykoplazma fot. Adobe Stock

Spis treści:

Co to jest mykoplazma?

Mykoplazma jest schorzeniem wywołanym mykoplazmami, czyli najmniejszymi drobnoustrojami. Choć nie mają ścian komórkowych, nazywa się je bakteriami. Lubią gnieździć się w układzie oddechowym i drogach moczowych. U człowieka za zakażenia odpowiada najczęściej Mycoplasma pneumonae (u ludzi wykryto 17 gatunków tych bakterii).

Zakażenia wywołane mykoplazmami zwykle diagnozuje się u osób od 5. do 20. roku życia. Rozwojowi zakażenia sprzyja przebywanie w skupiskach ludzkich, np. w szkołach.

Jak dochodzi do zakażenia mykoplazmą?

Choroba roznosi się drogą kropelkową i poprzez bezpośredni kontakt w osobą chorą. Dorośli zwykle zarażają się od dzieci. Mykoplazma najczęściej prowadzi do infekcji układu oddechowego. U dorosłych i starszych dzieci bakteria zwykle wywołuje zapalenie płuc - w pierwszej kolejności wywołują je pneumokoki, w drugiej właśnie mykoplazma.

Wśród dorosłych może dojść drogą płciową również do rozprzestrzenienia mykoplazm genitalnych.

Objawy mykoplazmy

Czas od zakażenia do wystąpienia pierwszych objawów to 10-21 dni. Najpowszechniej występują objawy zakażenia bakteriami Mycoplasma pneumonae to:

  • zapalenie gardła,
  • katar,
  • kaszel,
  • odkrztuszanie wydzieliny,
  • gorączka,
  • ból głowy,
  • brak apetytu,
  • osłabienie.

Rzadko pojawiają się wymioty i biegunka. Nie wszystkie objawy muszą wystąpić u każdego chorego i naraz. Choroba stopniowo obejmuje układ oddechowy, zajmując krtań, oskrzela i tkankę płucną.

Mykoplazma może występować w postaci zapalenia błony bębenkowej, zapalenia cewki moczowej, zapalenia stawów.

Diagnostyka zakażeń mykoplazmami

Większość zakażeń tą bakterią lekarze nie diagnozują. To dlatego, że objawy są identyczne jak przy infekcjach dróg oddechowych. Zakażenie mykoplazmami zaczyna być brane pod uwagę, jeśli choroba niepokojąco przedłuża się oraz gdy dochodzą objawy niezwiązane z płucami.

Jeśli lekarz podejrzewa zakażenie mykoplazmą, może zlecić zdjęcie RTG płuc - ono już dużo mu powie, jeśli chory będzie miał mykoplazmatyczne zapalenie płuc. Mykoplazma w płucach nie daje zmian osłuchowych.

Inne badania, jak badania serologiczne, niestety nie są przydatne, bo przeciwciała za późno się pojawiają. Hodowla mykoplazm wymaga specjalnych warunków i trwa ok. 2 tygodni, więc posiew też nie będzie pomocny w diagnozie.

Leczenie mykoplazmozy

W leczeniu infekcji wywołanych mykoplazmami - zwłaszcza w atypowym zapaleniu płuc - często stosowane są antybiotyki. Najlepiej działają tetracykliny i doksycyklina. U dzieci leczenie odbywa się najczęściej poprzez podanie antybiotyków makrolidowych. Kuracja zwykle powinna trwać 10 dni, czasem - jak w przypadku mykoplazmatycznego zapalenia płuc - 14-21 dni.

Rośnie liczba szczepów bakterii, które nie reagują na leczenie, co z kolei zwiększa ryzyko niebezpiecznego przebiegu choroby i wystąpienie powikłań. Biorąc pod uwagę ten fakt najbardziej rozsądnym rozwiązaniem jest profilaktyka, czyli szczepienie
– wyjaśnia prof. dr hab. Henryk Mazurek.

Niektóre infekcje nie wymagają antybiotykoterapii - wystarczą domowe metody i leczenie objawowe.

Wdrożenie na czas odpowiedniego leczenia skutecznie pozwala opanować chorobę i zminimalizować ryzyko wystąpienia powikłań. Dotyczy to również dzieci, u których zapalenie płuc wywołane mykoplazmą zwykle przebiega łagodnie.

Więcej o infekcjach płuc:Objawy zapalenia płuc - to nie tylko kaszel i świszczący oddechZachłystowe zapalenie płuc – groźna choroba wieku dziecięcegoCzy istnieje zależność między chorobami układu oddechowego a alergią pokarmową?

Henryk Mazurek
prof.
Henryk Mazurek
specjalista chorób płuc, alergolog, pediatra, specjalista chorób płuc dzieci

Kierownik Kliniki Pneumonologii i Mukowiscydozy Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc, Oddziału Terenowego w Rabce-Zdroju, profesor nadzwyczajny IGiChP oraz wykładowca (profesor nadzw.) w Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Sączu. Autor i współautor ponad 50 artykułów oryginalnych, ponad 70 rozdziałów w podręcznikach i skryptów i ponad 100 innych publikacji pełnotekstowych opublikowanych w recenzowanych czasopismach naukowych w kraju i zagranicą. Członek Polskiego Towarzystwa Mukowiscydozy, Polskiego Towarzystwa Chorób Płuc i Polskiego Towarzystwa Alergologicznego oraz European Respiratory Society. Odznaczony medalem Komisji Edukacji Narodowej (2017 r.). Członek Rad Naukowych periodyków medycznych, od roku 1996 r. członek Rady Naukowej Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc w Warszawie.

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA