Ostre i przewlekłe odmiedniczkowe zapalenie nerek – przyczyny, objawy i leczenie

odmiedniczkowe zapalenie nerek fot. Adobe Stock
Odmiedniczkowe zapalenie nerek to zapalenie tkanki śródmiąższowej oraz układu kielichowo-miedniczkowego nerek, które jest spowodowane przez zakażenie. Patogen powodujący chorobę (bakteria, wirus lub grzyb) przedostaje się drogą wstępującą z dolnego odcinka układu moczowego i atakuje nerki. Nieleczona choroba może prowadzić do niewydolności tego narządu.
/ 26.02.2021 12:29
odmiedniczkowe zapalenie nerek fot. Adobe Stock

Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek jest chorobą występującą przeważnie u kobiet. Pojawia się częściej u kobiet w ciąży, szczególnie w II i III trymestrze. 

Spis treści:

  1. Ostre i przewlekłe odmiedniczkowe zapalenie nerek - przyczyny
  2. Odmiedniczkowe zapalenie nerek - objawy
  3. Odmiedniczkowe zapalenie nerek - leczenie

Ostre i przewlekłe odmiedniczkowe zapalenie nerek - przyczyny

Pierwotną przyczyną odmiedniczkowego zapalenia nerek jest najczęściej infekcja tocząca się w obrębie pęcherza moczowego (zapalenie pęcherza moczowego) lub cewki moczowej. Stąd przez moczowody drobnoustroje wędrują w górę do nerek, wywołując zakażenie i stan zapalny. Znacznie rzadziej dostają się one do układu moczowego z innych układów, z krwią lub limfą - najczęściej, gdy występują inne poważne choroby.

Odmiedniczkowe zapalenie nerek powodują:

  • bakterie (80% przypadków, głównie bakteria E.coli, ale także enterobakterie, pałeczka zapalenia płuc lub gronkowiec),
  • wirusy (głównie herpeswirusy),
  • rzadko grzyby (na ogół u chorych z obniżoną odpornością, leczonych przeciwnowotworowo, immunosupresyjnie lub długotrwale cewnikowanych).

Choroba może występować w postaci ostrej lub przewlekłej.

Przewlekłe odmiedniczkowe zapalenie nerek rozwija się w wyniku nawrotów infekcji lub przewlekłego zakażenia. Może trwać wiele lat. W zdecydowanej większości przypadków dochodzi do niego u osób ze znacznymi nieprawidłowościami anatomicznymi układu moczowego.

Przeczytaj również o innych rodzajach zapalenia nerek.

Odmiedniczkowe zapalenie nerek - objawy

Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek może przebiegać w różny sposób u poszczególnych osób. U 30-50% pacjentów przebiega łagodniej, manifestując się objawami zapalenia pęcherza moczowego. W ciężkich przypadkach ma postać urosepsy

Głównymi objawami ostrego niepowikłanego odmiedniczkowego zapalenia nerek są:

  • ostry, nagły ból w okolicy lędźwiowej (jedno- lub dwustronny), może promieniować do pachwiny,
  • objaw Goldflama, czyli ból lędźwiowy pojawiający się podczas wstrząsania okolicy,
  • parcie na mocz,
  • ból i pieczenie przy oddawaniu moczu,
  • krwiomocz,
  • gorączka, dreszcze,
  • nudności i wymioty.

​Przewlekłe odmiedniczkowe zapalenie nerek często przebiega bezobjawowo, a przez to podstępnie. Jeśli pojawiają się symptomy, są to: 

  • poliuria (częste oddawanie moczu),
  • krwiomocz,
  • parcie na pęcherz,
  • osłabienie,
  • podwyższona temperatura ciała,
  • nudności,
  • ból i pieczenie podczas oddawania moczu,
  • tępe pobolewanie w okolicy lędźwiowej,
  • objawy przewlekłej niewydolności nerek, np. obrzęki nóg. 

Odmiedniczkowe zapalenie nerek - leczenie

Leczenie odmiedniczkowego zapalenia nerek powinno być poprzedzone badaniem ogólnym moczu, posiewem moczu, a u pacjentów hospitalizowanych posiewem krwi. Czasami, w razie wątpliwości, wykonuje się badanie obrazowe nerek. W zależności od stopnia ciężkości choroby terapia przebiega w domu lub szpitalu. 

Leczenie odmiedniczkowego zapalenia nerek obejmuje:

  • antybiotykoterapię (np. cyprofloksacyna, lewofloksacyna, gentamycyna),
  • leczenie przeciwbólowe, przeciwgorączkowe,
  • leczenie przeciwwymiotne.

Czas przyjmowania antybiotyku przy odmiedniczkowym zapaleniu nerek to na ogół 7-14 dni. Przy dobrze dobranych lekach, poprawa powinna nastąpić w ciągu 48-72 godzin. Jeśli w tym czasie nie przyniesie efektów, należy ponownie wykonać posiew moczu.

Bez leczenia odmiedniczkowe zapalenie nerek może skutkować powikłaniami: ropniem nerki lub okołonerkowym, urosepsą, a także przewlekłą infekcją nerek prowadzącą ostatecznie do niewydolności nerek

Źródła:
A.Boroń-Kaczmarska (red.), A. Wiercińska-Drapało (red.), Choroby a zakaźne i pasożytnicze, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020,
P. Gajewski (red.), Interna Szczeklika 2017/2018, Medycyna Praktyczna, Kraków 2017,
A. Kupilas, Przewlekłe zakażenia układu moczowego, Przegląd Urologiczny [online], www.przeglad-urologiczny.pl/artykul.php?2041, [dostęp:] 26.02.2021.

Więcej na temat nerek:
Ból nerek sygnałem wielu chorób. Jak rozpoznać przyczynę i co robić?
Rak nerki - objawy, rokowanie, leczenie
5 niezawodnych sposobów na przewiane plecy
Rwa kulszowa - objawy, leczenie, pierwsza pomoc

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA