Odczuwanie słonego smaku w ustach jest rodzajem zaburzenia smaku (łac. dysgeusia). Sporadycznie może przytrafić się każdemu. Jeśli jednak objaw powtarza się, to staje się powodem do niepokoju. I słusznie. Warto zastanowić się, co może być jego przyczyną, najlepiej z pomocą lekarza.
Spis treści:
- Co oznacza słony smak w ustach?
- Jak pozbyć się słonego smaku w ustach?
- Kiedy iść do lekarza, gdy czujemy słony smak w ustach?
Co oznacza słony smak w ustach?
Pojawienie się słonego smaku w ustach po zjedzeniu chipsów czy paluszków jest naturalne, ale niektórzy odczuwają słonawy posmak niezależnie od spożytego jedzenia i w najmniej oczekiwanych momentach. Warto się temu przyjrzeć. Odczuwanie zmiany smaku bez uchwytnej przyczyny jest objawem, którego lepiej nie lekceważyć, ponieważ może wskazywać na obecność różnych chorób. Zwłaszcza gdy dolegliwość nawraca lub długo się utrzymuje, powinno to wzbudzić naszą czujność.
Przyczynami słonego smaku w ustach mogą być:
- odwodnienie – prowadzi do zagęszczenia śliny i zwiększenia stężenia sodu, co może powodować słony posmak,
- suchość w ustach (kserostomia) – występuje przy wielu schorzeniach i może wynikać z uszkodzenia ślinianek, lub być subiektywnym odczuciem bez dysfunkcji ślinianek,
- refluks – przyczyną nieprzyjemnego posmaku jest cofanie się soków żołądkowych do przełyku,
- infekcja zatok – gdy wydzielina spływa po tylnej ścianie gardła,
- choroba tarczycy – może powodować suchość w ustach, a przez to odczuwanie słonego smaku,
- niektóre leki – na zmianę odczuwania smaku wpływają np. leki przeciwhistaminowe, chemioterapia, leki przeciwdepresyjne oraz moczopędne,
- ciąża – zmiany hormonalne często powodują zaburzenia smaku, co zwykle najbardziej doskwiera w pierwszym trymestrze,
- choroba neurologiczna – gdy choroba dotknie ośrodek smaku w mózgu,
- czynniki psychiczne.
Słony posmak w ustach a chore zatoki
Jednym z objawów zapalenia zatok jest ciągłe ściekanie wydzieliny z nosa i jej spływanie do gardła. To może powodować odczuwanie słonego smaku w ustach. Zapalenie zatok miewa różne przyczyny: zazwyczaj ma podłoże wirusowe, rzadziej - bakteryjne. Czasami wynika z alergii, grzybicy, chorób zębów albo krzywej przegrody nosa. Zapaleniu zatok towarzyszy często uczucie zatkania nosa, odkasływanie, zaburzenia węchu i bóle głowy (twarzy).
Słony smak w ustach a nerwica i lęk
Odczuwanie słonego smaku (lub inne zaburzenia smaku) może być objawem schorzeń psychosomatycznych. To oznacza, że jego podłoże stanowi problem natury psychicznej i brak jest organicznej przyczyny dolegliwości. Nerwica, zaburzenia lękowe lub depresja mogą powodować zmianę odczuwania smaku poprzez nadmierne pobudzenie układu nerwowego.
Smak w ustach przy zaburzeniach psychicznych bywa też metaliczny, amoniakowy lub inny. Naukowcy dowiedli, że percepcja smaku zmienia się nawet pod wpływem samego przywoływania różnych emocji. Np. intensywność słodyczy jest redukowana przez emocje negatywne, a lęk może zwiększać odczuwanie goryczy.
Sprawdź też: "Gula w gardle" - czym jest i jak sobie radzić?
Słony smak w ustach a tarczyca
W naukowym piśmie The American Journal of Medicine ukazało się badanie, które wskazało, że zaburzenia smaku i węchu są częstymi nieprawidłowościami w pierwotnej niedoczynności tarczycy. To z kolei przyczynia się do często obserwowanego braku apetytu u osób z tym schorzeniem. Leczenie choroby tarczycy likwidowało objaw w postaci zmienionego smaku. Do zmienionego odczuwania smaków mogą przyczyniać się zarówno niedoczynność, jak nadczynność tego gruczołu.
Jak pozbyć się słonego smaku w ustach?
Leczenie w przypadku słonego posmaku zależy od przyczyny. Warto wykonać podstawowe badania profilaktyczne (morfologia, OB, CRP, glukoza, hormony tarczycy). Doraźnie można wypić zioła (np. miętę, rumianek, aby poprawić smak w ustach), umyć zęby, wziąć gumę do żucia czy zjeść coś intensywnie przyprawionego.
W większości przypadków można pozbyć się słonego smaku w ustach dzięki odpowiedniemu nawodnieniu i stosowaniu preparatów na suchość w ustach (dostępne w aptekach). Przy czym powtarzająca się dolegliwość powinna być zgłoszona lekarzowi. Ważne jest, aby znaleźć przyczynę, co daje szansę na otrzymanie odpowiedniego leczenia.
Kiedy zaburzenia smaku wynikają z choroby refluksowej, to poza zmianą nawyków dotyczących odżywania lekarz może przepisać tzw. inhibitory pompy protonowej. Są to doustne leki hamujące wydzielanie kwasu solnego poprzez zablokowanie enzymu adenozynotrifosfatazy (pompa protonowa).
Odczuwanie słonego smaku przy infekcji zatok wymaga leczenia stanu zapalnego, a w przypadku bakteryjnego podłoża choroby – przyjmowania antybiotyku. Pomocne są też takie metody jak płukanie zatok, inhalacje i ciepłe okłady na twarz. Rozrzedzają zalegającą wydzielinę i ułatwiają pozbycie się jej.
Jeżeli przyczyną zmiany smaku są przyjmowane lekarstwa, to warto porozmawiać z lekarzem o możliwości ich odstawienia lub zmiany na inny lek. Przy czym trzeba pamiętać o tym, że bez konsultacji na ogół nie wolno samodzielnie przerywać kuracji.
Gdy odczuwanie słonego smaku w ustach ma związek z depresją lub zaburzeniem lękowym, to najlepszym wyjściem będzie konsultacja z psychoterapeutą. Na stres pomagają techniki redukcji napięcia, w tym ćwiczenia oddechowe oraz aktywność fizyczna. Więcej: Skuteczne sposoby na stres
Kiedy iść do lekarza, gdy czujemy słony smak w ustach?
Aby wyjaśnić przyczynę pojawienia się słonego smaku w ustach, należy zgłosić się do lekarza rodzinnego, otolaryngologa lub laryngologa. Słony smak jako pojedynczy objaw jest często spowodowany odwodnieniem lub suchością w ustach. Skonsultuj się z lekarzem, jeśli odczuwasz słony smak i towarzyszą temu:
- zmiana głosu,
- chrypka,
- obrzęk gruczołów ślinowych,
- obrzęk węzłów chłonnych,
- problemy przełykaniem,
- guzek na szyi,
- brak apetytu,
- nieplanowane chudnięcie.
Zgłoś się po pomoc również wtedy, kiedy masz przewlekłe schorzenia (np. cukrzyca, choroba autoimmunologiczna, choroba serca, choroba nerek, choroba neurologiczna) i odczuwasz zaburzenia smaku. Osoby starsze mogą być bardziej zagrożone, bo zmiana percepcji smaku niejednokrotnie powoduje w tej grupie rezygnację z przyjmowania pokarmów, co może skończyć się poważnymi konsekwencjami.
Źródła:
McConnell RJ, Menendez CE, Smith FR, Henkin RI, Rivlin RS. Defects of taste and smell in patients with hypothyroidism. Am J Med. 1975 Sep;59(3):354-64. doi: 10.1016/0002-9343(75)90394-0. PMID: 1163545,
Zushi N, Perusquía-Hernández M, Ayabe-Kanamura S. The effects of anxiety on taste perception: The role of awareness. Iperception. 2023 Nov 23;14(6):20416695231216370. doi: 10.1177/20416695231216370. PMID: 38025964; PMCID: PMC10668578,
Su N, Ching V, Grushka M. Taste disorders: a review. J Can Dent Assoc. 2013;79:d86. PMID: 24309062.
Czytaj także:
Domowe sposoby na gorzki smak w ustach. Jakie mogą być jego przyczyny?
Kiedy posmak krwi w ustach oznacza poważny problem zdrowotny?
Gorycz w ustach a trzustka. Kiedy gorzki posmak świadczy o chorej trzustce?
Metaliczny posmak w ustach - przyczyny, zapobieganie, leczenie
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
