Spis treści:
- Co to jest zapalenie otrzewnej?
- Zapalenie otrzewnej - przyczyny
- Objawy zapalenia otrzewnej
- Diagnozowanie zapalenia otrzewnej
- Metody leczenia zapalenia otrzewnej
Co to jest zapalenie otrzewnej?
Zapalenie otrzewnej to stan bezpośrednio zagrażający życiu i wymagający natychmiastowej pomocy lekarskiej. Otrzewna jest błoną wyściełającą od wewnątrz jamę brzuszną i miednicę. Jest unerwiona i unaczyniona, jałowa. Pokrywa narządy wewnętrzne, podtrzymując je.
Do zapalenia otrzewnej zwykle dochodzi w wyniku przerwania jałowości tej błony. Może to nastąpić poprzez zapalenie bakteryjne albo przez przedostanie się substancji drażniących (sok żołądkowy czy żółć). Ten stan zalicza się do ostrych chorób chirurgicznych.
Gdy proces zapalny rozprzestrzenia się, mamy do czynienia z rozlanym zapaleniem otrzewnej. Bakterie i toksyny dostają się do krwi i stan chorego szybko pogarsza się. Zwykle potrzeba jest operacja.
Zdarza się (choć rzadko), że dochodzi do samoistnego bakteryjnego zapalenia otrzewnej. Często jest powikłaniem u osób z wodobrzuszem, gdy dochodzi do zakażenia bakteryjnego płynem gromadzącym się w jamie otrzewnej.
Innymi rodzajami zapalenia otrzewnej są: gruźlicze zapalenie i aseptyczne zapalenie.
Zapalenie otrzewnej - przyczyny
Do stanu zapalnego otrzewnej może dojść z wielu powodów. Najczęściej przyczyną jest perforacja przewodu pokarmowego.
Do zapalenia otrzewnej może prowadzić:
- przedostanie się bakterii wywołane zapaleniem wyrostka robaczkowego, ostrym zapaleniem pęcherzyka żółciowego, niedrożnością jelit czy zapaleniem przydatków,
- perforacja wrzodu żołądka, dwunastnicy, wyrostka robaczkowego lub nowotworu,
- przedostanie się ropnia do jamy otrzewnej,
- ostre zapalenie trzustki,
- ostre niedokrwienie jelit,
- sepsa (zobacz, jak rozpoznać sepsę),
- operacja lub uraz mechaniczny.
Objawy zapalenia otrzewnej
Na początku chory może myśleć, że ma zwykłą niestrawność. Jednak w miarę szybko pojawia się ból brzucha i to jest właśnie najbardziej charakterystyczna dolegliwość zwiastująca zapalenie otrzewnej. Ból lekki na początku, z czasem nasila się i nie ustępuje.
Najpowszechniejsze objawy zapalenia otrzewnej:
- ból brzucha (inne możliwe przyczyny bólu brzucha),
- zatrzymanie stolca,
- wzdęcia (zobacz domowe sposoby na wzdęcia)
- gorączka i dreszcze,
- nudności i wymioty.
Do tego w zaawansowanym stadium może pojawić się skąpomocz lub bezmocz, spadek ciśnienia tętniczego, twardy jak deska brzuch, blada cera i zimne poty.
Jeśli zauważysz u siebie nawet niektóre z wymienionych objawów, zgłoś się do lekarza. Powikłaniem zapalenia otrzewnej są ropnie i zrosty. Jeśli natychmiast nie podejmie się leczenia, może dojść do sepsy oraz ostrej niewydolności nerek i wątroby. W najgorszym wypadku stan ten może skończyć się śmiercią.
Diagnozowanie zapalenia otrzewnej
Najpierw lekarz przeprowadza wywiad lekarski - musi ustalić charakter i czas trwania poszczególnych objawów, historię chorób. Potem niezbędne jest wykonanie badań - zwykle jest to badanie laboratoryjne krwi: morfologia z biochemią oraz badania obrazowe - RTG i USG brzucha, tomografia komputerowa. Te badania pozwalają stwierdzić obecność ropni i ewentualne uszkodzenia narządów w jamie brzusznej.
Czasem lekarz decyduje o nakłuciu jamy brzusznej i pobraniu płynu otrzewnowego. Następnie zleca przebadanie go, celem ustalenia przyczyny zapalenia.
Metody leczenia zapalenia otrzewnej
To stan, który wymaga zabiegu chirurgicznego lub operacji. Celem jest usunięcie źródła zakażenia. Czasem zabieg da się wykonać laparoskopowo, w innych przypadkach wymaga operacji z otwarciem. Następnie otrzewna jest płukana, aby oczyścić ją całkowicie z patogenu (czasem wskazane jest zostawienie drenu).
Poza zabiegiem operacyjnym stosuje się wspomagająco żywienie pozajelitowe, leczenie antybiotykami i środkami przeciwbólowymi.
Silny, nieustępujący ból brzucha powinien zawsze spowodować natychmiastowe zgłoszenie się do lekarza lub zadzwonienie po karetkę. Przeciąganie tego stanu może spowodować groźne powikłania oraz odwodnienie organizmu (czym grozi odwodnienie organizmu). Zapalenie otrzewnej nie jest stanem, który da się wyleczyć samemu.
Więcej o problemach z układem pokarmowym:Jak przebiega przewlekłe zapalenie trzustki?Zapalenie wyrostka robaczkowego – operacja czy antybiotyk?Ból brzucha, nudności, wymioty - co robić?Jak prawidłowo leczyć biegunkę infekcyjną?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
