Zapalenie tchawicy – objawy, przyczyny i leczenie

zapalenie tchawicy fot. Adobe Stock
Zapalenie tchawicy jest stanem zapalnym środkowego odcinka dróg oddechowych. Rzadko występuje jako samodzielne schorzenie. Częściej towarzyszy innym infekcjom, jak zapalenie krtani lub oskrzeli. Zapalenie tchawicy charakteryzuje się uciążliwym kaszlem, początkowo suchym, a następnie produktywnym. Na zachorowanie narażone są zwłaszcza dzieci i osoby palące papierosy.
/ 22.09.2020 13:58
zapalenie tchawicy fot. Adobe Stock

Spis treści:

  1. Objawy zapalenia tchawicy
  2. Przyczyny zapalenia tchawicy
  3. Diagnostyka zapalenia tchawicy
  4. Leczenie zapalenia tchawicy
  5. Domowe sposoby na zapalenie tchawicy
  6. Powikłania zapalenia tchawicy

Objawy zapalenia tchawicy

Głównym objawem zapalenia tchawicy jest uporczywy i męczący kaszel. Na początku zazwyczaj suchy, określany czasem jako szczekający, następnie może zmienić się w kaszel wilgotny, produktywny.

Inne objawy zapalenia tchawicy:

Zapalenie tchawicy bardzo rzadko występuje jako samodzielne schorzenie. Najczęściej towarzyszy mu zapalenie oskrzelizapalenie krtani lub gardła, przeważnie rozwija się w następstwie innej infekcji układu oddechowego (np. przeziębienia). 

Należy dodać, że tchawica ma ważne zadanie w organizmie. Transportuje powietrze podczas wdechu i wydechu i odpowiada za oczyszczanie wdychanego powietrza z kurzu i pyłu. Dlatego błona śluzowa tego narządu jest narażona na stany zapalne.

Zapalenie tchawicy – przyczyny

Zapalenie tchawicy najczęściej powodują wirusy (grypy, paragrypy, rinowirusy, adenowirusy i RSV). Rzadko powodują ją bakterie – ich obecność powinna być potwierdzona w badaniu bakteriologicznym na podstawie wymazu z gardła.

Do zarażenia dochodzi zazwyczaj drogą kropelkową. Przenoszenie się wirusa następuje poprzez kichanie i kasłanie.

Czynnikami sprzyjającymi zachorowaniu na zapalenie tchawicy są najczęściej bardzo młody wiek (zwykle chorują dzieci), narażenie na pyły, suche powietrze, dym papierosowy, osłabiona odporność i zakażenia układu oddechowego.

Rodzaje zapalenia tchawicy

Wymienia się dwa rodzaje zapalenia tchawicy, które różnią się nasileniem objawów i długością trwania.

  • Ostre zapalenie tchawicy – często jest powikłaniem po grypie, przeziębieniu lub zapaleniu krtani. Zazwyczaj po kilku dniach ustępuje samoistnie. Objawy są bardziej nasilone.
  • Przewlekłe zapalenie tchawicy – towarzyszy przewlekłym chorobom lub długotrwałemu narażeniu na czynniki drażniące (pył, dym). Objawy są mniej nasilone niż w przebiegu ostrym i mogą ograniczać się do kaszlu, który nie ustępuje przez długi czas.

Jak rozpoznać zapalenie tchawicy?

Przy diagnozowaniu zapalenia tchawicy najczęściej stosuje się badanie laboratoryjne wymazu z gardła. Aby wykluczyć inne choroby (np. zapalenie płuc), lekarz może skierować pacjenta również na RTG tchawicy i RTG klatki piersiowej.

Zapalenie tchawicy – leczenie

W związku z tym, że zapalenie tchawicy przeważnie powodują wirusy, leczenie jest objawowe a choroba samoistnie ustępuje po kilku, kilkunastu dniach. Stosuje się leki przeciwbólowe (np. paracetamol), leki wykrztuśne (jeśli kaszel jest mokry) lub leki hamujące odruch kaszlu (jeżeli choremu dokucza suchy, nieproduktywny kaszel).

Jeżeli lekarz podejrzewa bakteryjną etiologię zapalenia tchawicy, zleci wykonanie badania wymazu z gardła. Gdy wynik potwierdzi, że chorobę spowodowały bakterie – należy zastosować antybiotyki

W nielicznych, ciężkich przypadkach leczenie zapalenia tchawicy obejmuje intubację lub nawet tracheotomię chorego. Te metody są stosowane, gdy występują trudności w samodzielnym oddychaniu. 

Domowe sposoby na zapalenie tchawicy

Leczenie zapalenia tchawicy można wspierać domowymi sposobami. Przede wszystkim należy pamiętać o odpowiednim nawadnianiu chorego (ok. 2-3 l płynów na dobę).

Inne domowe sposoby na zapalenie tchawicy:

  • Inhalacje. Można wykorzystać olejek eukaliptusowy lub olej z drzewa herbacianego, które ułatwiają oddychanie. 
  • Odpowiednia temperatura w pokoju, w którym przebywa chory. Idealna to 18-20°C. 
  • Nawilżenie powietrza. W przypadku, gdy nie posiadamy w domu nawilżacza, z powodzeniem możemy wykorzystać mokry ręcznik zawieszony na kaloryferze. 

Zapalenie tchawicy – powikłania

Zapalenie tchawicy zazwyczaj ma łagodny przebieg i ustaje samoistnie. W bardzo rzadkich przypadkach dochodzi do powikłań, które charakteryzują się problemami z oddychaniem i dusznością. W takim przypadku należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, który wykluczy ewentualną niewydolność oddechową, mogącą zagrażać życiu.

Treść artykułu pierwotnie została opublikowana 05.12.2019.

Inne choroby, którym towarzyszy kaszel: 
Grypa - objawy, zarażanie, leczenie
Zapalenie płuc - przyczyny, objawy i leczenie

Zapalenie oskrzeli - jak rozpoznać i leczyć?

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA