Żylaki kończyn dolnych – objawy i metody leczenia

żylaki nóg fot. Adobe Stock, zlikovec
Żylaki nóg to rozszerzenia żył kończyn dolnych w obrębie żyły odpiszczelowej lub odstrzałkowej, których przyczyną jest niewydolność układu zastawek żylnych. Objawiają się charakterystycznymi uwypukleniami na nogach, uczuciem ciężkich nóg oraz bólem. Problem żylaków częściej dotyka kobiet.
/ 03.09.2021 10:15
żylaki nóg fot. Adobe Stock, zlikovec

Spis treści:

  1. Żylaki nóg - objawy
  2. Żylaki nóg - przyczyny powstania
  3. Leczenie żylaków - od czego zacząć?
  4. Metody usuwania żylaków nóg
  5. Leki, maści na żylaki nóg
  6. Jak zapobiegać żylakom nóg?

Żylaki kończyn dolnych to powszechnie występująca i najczęstsza choroba żył. O żylakach mówimy wtedy, gdy na skórze nóg pojawiają się nieestetycznie wyglądające wybrzuszenia, które są niczym innym jak zniekształconymi i poskręcanymi żył powierzchniowych (tych biegnących tuż pod skórą). Najdrobniejsze żylaki nóg nazywane są pajączkami. Zarówno mniejsze, jak i większe żylaki są sygnałem ostrzegawczym, informują nas, że krew w nogach nie krąży prawidłowo i jeśli czegoś z tym nie zrobimy, stan w przyszłości może się pogarszać, prowadząc do zapalenia żył oraz zakrzepicy

Żylaki nóg - objawy

Żylaki kończyn dolnych powstają najczęściej w okolicy kostek, na podudziach, udach i pod kolanami. Nie powstają nagle, lecz powoli. Początkowo żylaki mogą nie dawać żadnych objawów i mogą być nawet niezauważone. Z czasem jednak zaczynają coraz bardziej przeszkadzać.

Zanim na nodze pojawią się uwypuklone, poskręcane żyły, można odczuć wczesne objawy, głównie uczucie zmęczenia i ciężkości nóg. Towarzyszą temu:

  • bóle i pieczenie, a także dyskomfort, polegający na uczuciu rozpierania w nogach,
  • mogą pojawić się skurcze mięśni,
  • obrzęki zlokalizowane głównie w okolicy kostek i stopy,
  • charakterystyczne jest zmniejszenie się lub całkowite ustąpienie dolegliwości po uniesieniu chorej nogi.

Warto pamiętać, że objawy choroby żylnej nasilają się wieczorem, po całym dniu stania lub siedzenia, natomiast nie ma ich rano, po odpoczynku w pozycji leżącej.

Bardzo poważnym powikłaniem żylaków są owrzodzenia i krwawienia, które wymagają długotrwałego leczenia.

Żylaki nóg - przyczyny powstania

Żylaki powstają w następstwie niewydolności żylnej, czyli utrudnionego odpływu krwi z kończyny dolnej. W nogach krew płynie żyłami do serca, przeciwnie do siły grawitacji - „pod górę”.

Główną rolę w tym procesie odgrywają sprawne zastawki, które znajdują się wewnątrz żył. Sprawiają, że krew krąży prawidłowo, nie cofa się i nie zalega w żyłach. Jeżeli zastawki są uszkodzone, na przykład w wyniku procesu zapalnego, dochodzi do refluksu, czyli cofania się krwi.

Zaleganie krwi w żyłach powoduje wzrost ciśnienia wewnątrz naczynia, jego rozszerzenie i powstawanie obrzęków.

Skłonność do żylaków jest uwarunkowana genetycznie. Do czynników ryzyka ich powstania należą również długotrwałe stanie (np. praca fryzjerki, chirurga, ekspedientki), siedzący tryb życia, nadwaga, ciąża i podeszły wiek. Żylaki pojawiają się u kobiet dwa razy częściej niż u mężczyzn.

Leczenie żylaków - od czego zacząć?

Leczenie żylaków przede wszystkim opiera się na metodach zachowawczych. Operacja jest decyzją poważniejszą i wymaga na pewno konsultacji z lekarzem. Z problemem żylaków kończyn dolnych najlepiej udać się do chirurga naczyniowego lub angiologa. Najwięcej opcji usuwania żylaków oferują prywatne kliniki. Jeżeli chcemy skorzystać z pomocy w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia, to najpierw powinniśmy zapisać się do lekarza pierwszego kontaktu. Po wykonaniu szeregu badań, lekarz pokieruje nas do specjalisty. Może nam również zlecić badanie USG kończyn dolnych metodą Dopplera, aby ocenić pracę układu żylnego. 

Metody usuwania żylaków nóg

Istnieje wiele metod leczenia żylaków kończyn dolnych. Postępowanie może być zachowawcze lub operacyjne. 

Metody zachowawcze leczenia żylaków kończyn dolnych to:

  • kontrola, jeśli objawy się nie nasilają,
  • stosowanie pończoch przeciwżylakowych,
  • przyjmowanie leków flebotropowych (np. diosmina), które wzmacniają żyły i zmniejszają dolegliwości związane z chorobą niewydolności żylnej,
  • unoszenie nóg podczas siedzenia.

Metody zabiegowe usuwania żylaków kończyn dolnych to:

  • stripping żyły odpiszczelowej lub odstrzałkowej, czyli klasyczna operacja żylaków, polega na operacyjnym usunięciu żyły,
  • kriostripping, nowsza odmiana strippingu, w której wykorzystuje się schłodzoną sondę,
  • miniflebektomia to zabieg małoinwazyjny, polegający na wyciągnięciu żylaków malutkimi haczykami chirurgicznymi, często stanowi dopełnienie innych metod,
  • skleroterapia jest wskazana w leczeniu małych żylaków lub tzw. pajączków, polega na wstrzykiwaniu do żyły substancji w celu wywołania kontrolowanego stanu zapalnego i zrośnięcia naczynia,
  • laserowe usuwanie żylaków,
  • ablacja parowa, polegająca na nakłuciu żylaków i wprowadzeniu do nich pary wodnej, co powoduje uszkodzenie wysoką temperaturą ścian żył i usunięcie niewydolnych naczyń,
  • ablacja z wykorzystaniem prądu o częstotliwości fal radiowych, to również metoda termicznego usuwania żylaków, czyli z użyciem wysokiej temperatury,
  • ablacja mikrofalowa, zabieg podobny do ablacji laserowej lub falą radiową, prowadzi do zamknięcia i obkurczania naczyń pod wpływem wysokiej temperatury,
  • klejenie żylaków, polega na stosowaniu specjalnego kleju, który po wprowadzeniu do naczynia skleja go, powoduje jego obumarcie i wchłonięcie.

Aktualnie w leczeniu żylaków stosuje się często podejście hybrydowe. Polega ono na łączeniu różnych metod terapeutycznych, co pozwala uzyskać najlepszy efekt. 

Należy pamiętać, że żylaki są problemem nawracającym. Nawet najlepszy zabieg nie zapewni nam gwarancji bezpowrotnego usunięcia żylaków. Bardzo ważne jest zapobieganie. 

Przeczytaj też: Domowe sposoby na żylaki

Leki i maści na żylaki nóg

Leki na żylaki kończyn dolnych mają za zadanie poprawić napięcie ścian żył i krążenie w żyłach, zmniejszyć lepkość krwi, łagodzić objawy takie jak obrzęki, mrowienie, drętwienie czy zmęczenie nóg.

Wybierajmy leki (tabletki, maści, żele) na żylaki kończyn dolnych, które zawierają składniki takie jak:

  • diosmina,
  • rutozyd,
  • hesperydyna,
  • wyciąg z arniki,
  • wyciąg z miłorzębu japońskiego,
  • wyciąg z kasztanowca, 
  • wyciąg z nagietka,
  • dobesylan wapniowy,
  • trybenozyd.

Maści i żele na żylaki nóg należy stosować ostrożnie. Przed ich użyciem powinniśmy poradzić się lekarza. 

Jak zapobiegać żylakom nóg?

Działania chroniące przed powstawaniem żylaków powinny być oparte na ułatwieniu odpływu krwi z nóg i ochronie zastawek, aby jak najdłużej funkcjonowały prawidłowo.

Dużą rolę w ułatwieniu odpływu krwi z nóg odgrywa pompa mięśniowa, czyli skurcze mięśni kończyn dolnych. Podczas wysiłku kurczące się mięśnie wywołują ucisk na naczynia żylne i tłoczą krew w kierunku serca. Podczas stania lub siedzenia poruszanie nogami uruchamia pompę mięśniową i ułatwia odpływ krwi z żył. Z tego powodu prowadzenie aktywnego stylu życia, na przykład gimnastyka, codzienne spacery, bieganie, jazda rowerem, pływanie, a także unoszenie kończyn dolnych ponad poziom serca, może obniżyć ryzyko wystąpienia żylaków. Należy unikać długotrwałego lub zbędnego stania. Można „dreptać” w miejscu, stawać na palcach, „maszerować”, unosić kolana. Niekorzystne jest także długotrwałe siedzenie w pozycji nieruchomej, zwłaszcza „z nogą na nodze”. Nawet podczas czynności, które wymagają siedzenia, warto nogi położyć na drugim krześle.

Nie bez znaczenia jest utrzymanie prawidłowej masy ciała i noszenie butów na obcasie nie wyższym niż 4 cm. Należy też unikać gorących kąpieli, które rozszerzają naczynia.

Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 29.11.2011.

Czytaj także:
Zakrzepica żył: objawy, kto jest narażony, zapobieganie
Jakiej witaminy brakuje, gdy pękają żyły? 9 produktów na wzmocnienie żył
Puchnięcie nóg - objawy i przyczyny, sposoby na obrzęki nóg
Ból łydek – przyczyny i sposoby leczenia

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA