Magdalena Bury, Polki.pl: Jak to jest być chorym na cukrzycę?
Dr n. med. Jacek Walewski, diabetolog, Centrum Medyczne Damiana: Chory na cukrzycę to osoba, która normalnie żyje w społeczeństwie, z tym że musi stosować odpowiednią dietę, być aktywnym fizycznie oraz (w zależności od postaci choroby) musi dodatkowo przyjmować leki bądź insulinę.
Ile Polaków obecnie choruje?
Mamy różne rodzaje cukrzycy. Cukrzyca typu 1, czyli cukrzyca typu młodzieńczego, daje bardzo „spektakularne” objawy. Są tak istotnie zdrowotnie, że pacjent od razu zgłasza się do lekarza. I tutaj możemy bardzo precyzyjnie powiedzieć, ile takich chorujących jest. Pacjenci z cukrzycą typu 1 wymagają wstrzykiwania insuliny.
Natomiast cukrzyca typu 2 to problem natury cywilizacyjnej. To epidemia XXI wieku. Musimy zdawać sobie z tego sprawę! Połowa pacjentów w Polsce wie, że ma cukrzycę, a druga połowa o tym nie wie.
Jak się dowiadują?
Po pierwsze - przypadkowo i po drugie – gdy leżą w szpitalu z powodu powikłań, np. zawału serca czy udaru mózgu. Mówi się, że w Polsce jest 2,5 mln chorych na cukrzycę. Drugie tyle nie wie, że ją ma.
Czyli mogę nie wiedzieć, że choruję?
My, lekarze, cukrzycę typu 2 nazywamy „cukrzycą osób dorosłych”. Jest bowiem powiązana z otyłością, nadciśnieniem tętniczym oraz zaburzeniami cholesterolowymi. W połowie przypadków cukrzycy w Polsce są to pacjenci, którzy o tym nie wiedzą. Dlaczego? Choroba może przebiegać bez żadnych objawów klinicznych albo dawać bardzo dyskretne symptomy. Pacjenci to bagatelizują...
Też bagatelizowałam objawy. Czas się przyznać. Mam 26 lat i kilka lat temu zdiagnozowano u mnie cukrzycę typu 2. Dlaczego coraz częściej młodzi ludzie słyszą taką diagnozę?
Akurat w pani przypadku to nie ma miejsca, ale populacyjnie obserwujemy, że kobiety zachodzą w pierwszą ciążę w późniejszym wieku niż to było kiedyś. I to właśnie ten późniejszy wiek (powyżej 30 lat) predysponuje do wystąpienia cukrzycy.
Czy jako diabetyk mogę pić alkohol?
Czy pojedynczy wyskok na mieście ma jakieś znaczenie? Żadnego, pod warunkiem, że cukrzyca jest dobrze prowadzona. Dopuszczalna jest jedna butelka piwa czy wytrawne wino, oczywiście w rozsądnych ilościach!
Dieta wcale nie musi być „zakałą życia codziennego”. To zwykła, zdrowa dieta, w której pacjenci powinni unikać owoców, dżemów, miodu czy owocowych jogurtów. Jej modyfikacja nie jest więc tak uciążliwa, jak to czasem odbierają pacjenci.
Jakie objawy powinny mnie skłonić do badań?
Przede wszystkim jest to zwiększenie pragnienia, pacjent w czasie posiłków wypija więcej płynów niż rówieśnicy. Często oddaje mocz, również w godzinach nocnych. W zależności od problemu zdrowotnego może też pojawić się przyrost bądź redukcja masy ciała. Pacjent skarży się na zwiększoną senność, świąd skóry, zaburzenia widzenia i niegojące się rany. Występują także częste zakażenia dróg moczowych, a u kobiet – zakażenia dróg rodnych.
Załóżmy, że mam te objawy. Na jakie badania powinnam się zgłosić?
Cukrzycę rozpoznaje się poprzez badanie krwi. Warto tutaj wspomnieć, że kiedyś w tym celu wykonywało się badanie moczu. Teraz wiadomo, że wynik ten nie był miarodajny.
Chorobę stwierdzamy wtedy, gdy wartość glukozy we krwi jest powyżej normy. Zdrowy człowiek na czczo powinien mieć do 99 mg/dl. Cukrzycę rozpoznajemy, gdy glukoza na czczo przekracza wartość 125 mg/dl.
Możemy ją również zdiagnozować na bazie doustnego testu obciążenia glukozą.
Jak wygląda to badanie?
Pacjent przychodzi do nas na czczo, na badanie krwi. Wtedy sprawdzamy poziom glukozy, a następnie prosimy, by wypił 75 g glukozy rozpuszczonej w 300 ml wody. Po 2 godzinach ponownie pobieramy krew pacjenta do badania. Norma dla osób zdrowych wynosi do 140 mg/dl. Cukrzycę rozpoznajemy, gdy wartość wynosi 200 mg/dl lub więcej.
Często słyszy się zdanie: „Zdiagnozowano u mnie stan przedcukrzycowy”. Czym jest i czy da się z tego wyjść?
Stan przedcukrzycowy to stan między normą a cukrzycą. Czy może przejść on do wartości prawidłowych? Jest to możliwe, szczególnie wtedy, gdy rozpoznamy go odpowiednio wcześnie. Jeżeli więc stan przedcukrzycowy trwa od kilku miesięcy, a nawet od roku, modyfikacja stylu życia może przyczynić się do powrotu do zdrowia.
Wydaje się nam, że w 1/3 przypadków stan przedcukrzycowy przechodzi w cukrzycę, w kolejnej 1/3 przypadków – trwa przez całe życie i w ostatniej 1/3 przypadków – pacjenci wracają do zdrowia.
Istnieje grupa czynników, które zwiększają ryzyko zachorowania na cukrzycę?
Tak. To otyłość, brak aktywności fizycznej, zaburzenia cholesterolowe, nadciśnienie tętnicze, PCOS (zespół policystycznych jajników) czy cukrzyca ciążowa. Warto także wspomnieć o występowaniu choroby w rodzinie.
Zostańmy przy temacie cukrzycy ciążowej. Czy to to samo co cukrzyca w ciąży?
O cukrzycy ciążowej mówimy wtedy, gdy rozpoznajemy ją w ciąży. Cukrzyca w ciąży natomiast jest to jednostka choroba stwierdzona u pacjentki przed zajściem w ciążę.
Na koniec chciałabym obalić mity. Czy cukrzyca może zabić?
W przeszłości z powodu braku możliwości leczenia chorzy umierali z powodu śpiączki cukrzycowej. Obecnie z racji szerokiego dostępu do leczenia, zgony z powodu śpiączki cukrzycowej są incydentalne i głównie powiązane z upojeniem alkoholowym lub odstawieniem insuliny.
Cukrzyca parokrotnie zwiększa ryzyko wystąpienia zawału serca czy udaru mózgu, które w niektórych przypadkach kończą się śmiercią, a w wielu - kalectwem. Właśnie dlatego istotna jest kontrola i leczenie nie tylko w cukrzycy, ale również, jeśli stwierdza się nadciśnienie tętnicze i zaburzenia lipidowe.
Zobacz także:Cukrzyca typu 2 - zmora ludzi otyłych. Ale nie tylko... Sprawdź, czy jesteś w grupie ryzykaCzy można pić alkohol w cukrzycy typu 2?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
