Prawidłowe ciśnienie krwi. Jakie są normy zależne od wieku?

fot. Adobe Stock, chompoo

Pomiar ciśnienia krwi jest jednym z podstawowych i najważniejszych badań profilaktycznych. Nadciśnienie, czyli groźny stan, który może prowadzić do udaru mózgu lub zawału serca, nie daje początkowo żadnych objawów, a poinformować nas o nim może dopiero wynik badania ciśnienia krwi. Chorych na nadciśnienie jest coraz więcej. Dlatego każda zdrowa osoba powinna co najmniej raz w roku zmierzyć ciśnienie. Dotyczy to również dzieci.

Spis treści:

1. Czym jest ciśnienie krwi?
2. Prawidłowe ciśnienie krwi – normy wiekowe
3. Prawidłowe ciśnienie krwi do 65. roku życia
4. Prawidłowe ciśnienie krwi dla osób 65-80 lat 
5. Prawidłowe ciśnienie krwi powyżej 80. roku życia
6. Prawidłowe ciśnienie krwi u dzieci
7. Ciśnienie wysokie prawidłowe a nadciśnienie

Czym jest ciśnienie tętnicze krwi?

Ciśnienie tętnicze krwi to siła wywierana przez krew na ściany tętnic. Podczas pracy serce wyrzuca z siebie porcję krwi, która dociera falami do układu naczyń. Dzięki pomiarowi można zmierzyć dwie skrajne wartości tego ciśnienia zwane: ciśnieniem skurczowym (maksymalna wartość) i ciśnieniem rozkurczowym (minimalna wartość). 

Trzeba pamiętać, że parametry ciśnienia krwi stale ulegają zmianom związanym z aktywnością, porą dnia, stylem życia, stanem zdrowia czy wiekiem. Dlatego jeśli chcemy ocenić prawidłowo ciśnienie krwi, najlepiej dokonać pomiaru kilka razy i odpowiednio się do badania przygotować: czyli odpocząć przez kilka minut, przyjąć wygodną siedzącą pozycję i mierzyć ciśnienie w warunkach spokoju. Pomiarów najlepiej dokonywać ciśnieniomierzem naramiennym. A przede wszystkim warto poznać prawidłowe wyniki ciśnienia.

Prawidłowe ciśnienie krwi – normy wiekowe

Dotychczasowa norma ciśnienia krwi wynosiła 140/90 mmHg dla wszystkich dorosłych. Niedawno lekarze Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego uznali, że należy zaostrzyć istniejące normy ciśnienia tętniczego krwi. Konieczność dostosowania zakresów do współczesnych warunków wynika przede wszystkim z tego, że przybywa osób z nadciśnieniem. Większej liczby osób dotyczą też czynniki ryzyka, takie jak brak ruchu, niewłaściwa dieta i nadwaga. Nowe wytyczne obejmują podział na grupy wiekowe.

Prawidłowe ciśnienie krwi do 65. roku życia

Prawidłowe ciśnienie dla dorosłych w wieku 18-65 lat wynosi 120-129/70-79 mmHg. Według aktualnych wytycznych nadciśnienie stwierdza się wtedy, gdy wynik jest równy lub wyższy niż 140/90 mmHg. Powinien być to uśredniony wynik z kilku pomiarów.

Zbyt wysokie ciśnienie powinno skłonić przede wszystkim do zmiany stylu życia (więcej ruchu, regularna aktywność fizyczna, ograniczenie soli i cukru w diecie), regularnych kontroli i badań. Często konieczne jest też leczenie farmakologiczne. Lepiej tego nie zaniedbywać, ponieważ nieleczone nadciśnienie może prowadzić do choroby niedokrwiennej serca, zawału, udaru mózgu oraz niewydolności nerek. 

Sprawdź: Czy częste mierzenie ciśnienia jest szkodliwe?

Prawidłowe ciśnienie krwi dla osób 65-80 lat 

Prawidłowe ciśnienie dla osób w wieku 65-80 lat wynosi 130-139/70-79 mmHg. Wraz z wiekiem ciśnienie tętnicze często staje się wyższe. Jeśli masz prawidłowe ciśnienie a skończyłeś 65 lat, to doskonale. Trzymaj jednak rękę na pulsie, ponieważ z wiekiem ryzyko rozwoju nadciśnienia drastycznie wzrasta.

To, co można zrobić, aby chronić się przed wysokim ciśnieniem to: rzucenie palenia, utrzymanie prawidłowej wagi, ograniczenie stresu, alkoholu i zdrowa dieta. Trzeba jednak pamiętać, że w wielu przypadkach nadciśnienie wynika z genetyki - ale nawet wtedy poprzez zdrowe nawyki można obniżyć ciśnienie i zapobiec groźnym powikłaniom. 

Prawidłowe ciśnienie krwi powyżej 80. roku życia

Prawidłowe ciśnienie dla osób w wieku powyżej 80 lat wynosi 130-149/70-79 mmHg. W przypadku osób starszych nadciśnienie tętnicze dotyczy niemal każdego. U większości stwierdza się izolowane nadciśnienie skurczowe (przy stosunkowo niskim ciśnieniu rozkurczowym). Te niekorzystne parametry wynikają z naturalnych zmian w organizmie związanych ze starzeniem się: zmniejsza się przestrzeń w naczyniach krwionośnych i ich elastyczność, a wiele narządów nie pracuje już tak wydajnie jak kiedyś. 

Zgodnie z wytycznymi Polskiego i Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego osoby tym wieku nie muszą stosować się do rygorystycznych zaleceń polecanych osobom z nadciśnieniem. U tych osób leczenie farmakologiczne jest wskazane dopiero wtedy, gdy ciśnienie skurczowe jest równe lub większe niż 160 mmHg.

Przeczytaj: 14 nieoczywistych przyczyn wysokiego ciśnienia krwi

Prawidłowe ciśnienie krwi u dzieci

To mit, że dzieci nie mogą mieć wysokiego ciśnienia. Ciśnienie tętnicze należy mierzyć dzieciom powyżej 3. roku życia co najmniej raz w roku. Szacuje się, że nadciśnienie występuje u 2-5% dzieci! Im dziecko młodsze, tym bardziej prawdopodobne, że wysokie ciśnienie jest skutkiem innych chorób (często chorób nerek, ale też np. tarczycy). U starszych dzieci może rozwinąć się nadciśnienie samoistne (sprzyja temu zwłaszcza nadwaga, ale też predyspozycje genetyczne). Dlatego profilaktyka jest ważna nie tylko u dorosłych.

Średnie normy ciśnienia krwi dla dzieci to: 

• noworodki: 60–95/30–60 mmHg,
• niemowlęta: 90/60 mmHg,
• małe dzieci: 95/60 mmHg,
• dzieci w wieku szkolnym: 100/60 mmHg,
• młodzież: 110/70 mmHg.

Dokładne przedziały norm ciśnienia krwi u dzieci są szersze i zależą od płci, wieku i wzrostu dziecka. Dlatego wynik pomiaru ciśnienia krwi w tej grupie zawsze należy porównać z tzw. siatkami centylowymi.

Normy ciśnienia krwi dla dziewczynek: 

Normy ciśnienia krwi dla chłopców: 

Należy pamiętać, że u dzieci nie stosuje się takich samych mankietów do pomiaru ciśnienia jak u dorosłych. Powinny być one dobrane indywidualnie do obwodu ramienia dziecka. Zbyt wąski lub zbyt szeroki mankiet sprawią, że wynik będzie zawyżony lub zaniżony. 

Ciśnienie wysokie prawidłowe a nadciśnienie

W klasyfikacji norm ciśnienia uwzględnia się nie tylko ciśnienie prawidłowe oraz nadciśnienie, ale też wysokie ciśnienie prawidłowe. Co ono oznacza? Ciśnienie prawidłowe wysokie to wartości ciśnienia tętniczego, które mieszczą się w zakresie: 130–139 mmHg dla ciśnienia skurczowego i/lub 85–89 mmHg dla ciśnienia rozkurczowego. Ciśnienie prawidłowe wysokie jeszcze nie oznacza nadciśnienia, ale jest sygnałem alarmowym. Skonsultuj się z lekarzem i zadbaj o siebie, ponieważ ryzyko rozwoju nadciśnienia i jego powikłań jest u ciebie wyższe niż u osób z prawidłowymi parametrami.

Czytaj także:
Jak obniżyć ciśnienie krwi?
Czosnek obniża ciśnienie krwi skuteczniej niż niektóre leki. Jak go stosować?
Nowe normy ciśnienia krwi. Już nie 140/90 mm Hg
Jak podnieść ciśnienie krwi? Poznaj najlepsze sposoby na niedociśnienie

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!