Spis treści:
- Co to jest scyntygrafia?
- Zastosowanie scyntygrafii
- Przygotowanie do badania scyntygraficznego
- Przebieg badania scyntygraficznego
- Zalecenia dla pacjenta po badaniu
- Cena badania
Co to jest scyntygrafia?
Scyntygrafia jest techniką obrazowania z dziedziny medycyny nuklearnej. Wykorzystuje leki znakowane izotopami promieniotwórczymi (radioizotopami), które są wprowadzane do ciała człowieka. Badanie jest bezpieczne, a izotopy po krótkim czasie są wydalane z organizmu. Scyntygrafia ma szerokie zastosowanie w medycynie, zwłaszcza w diagnostyce nowotworów, chorób układu krążenia i endokrynologicznych.
Badanie służy uzyskaniu obrazu narządu lub układu, np. serca, nerki, wątroby, tarczycy, płuc, kości, stawów, układu nerwowego lub krążenia. Jednak przede wszystkim służy do oceny ich funkcji: przepływów (krwi, żółci), zdolności gromadzenia (np. jodu w tarczycy), filtracji i wydalania moczu, stopnia ukrwienia itp.
Izotopy są zwykle połączone ze związkami chemicznymi, które determinują ich gromadzenie się w danym narządzie. Przykładowo komórki wątroby przyciągają koloidalną siarkę, kości - fosforany, a naczynia włosowate gromadzą albuminy. Połączone z izotopami docierają w pożądane miejsce.
Rozmieszczenie izotopów w organizmie uwidocznia się za pomocą scyntygrafu (jest to urządzenie starsze, stosowane do obrazowania małych narządów) lub nowocześniejszej gammakamery.
Zastosowanie scyntygrafii
Scyntygrafię wykonuje się przede wszystkim w celu oceny położenia i kształtu danego narządu oraz jego czynności. Czasem obrazowaniu poddaje się całe ciało pacjenta. Badanie wykonywane jest wyłącznie na zlecenie lekarza. Scyntografia to bardzo wszechstronna technika, dlatego istnieje bardzo długa lista wskazań medycznych do jej wykorzystania.
Scyntygrafia może być stosowana w:
- chorobach nowotworowych,
- podejrzeniu przerzutów nowotworowych,
- krwawieniu z przewodu pokarmowego,
- zarzucaniu treści pokarmowej do przełyku,
- zarzucaniu treści dwunastniczej do żołądka,
- podejrzeniu chorób nerek,
- podejrzeniu nieprawidłowości w krążeniu płynu mózgowo–rdzeniowego,
- częstych zapaleniach płuc, zwłaszcza u dzieci,
- chorobach mięśnia sercowego,
- przewlekłym zapaleniu wątroby,
- powiększeniu wątroby lub śledziony z nieznanej przyczyny,
- chorobie wieńcowej,
- chorobach ośrodkowego układu nerwowego.
Przygotowanie do badania scyntygraficznego
Scyntygrafia nie wymaga szczególnego przygotowania. Na badanie dróg żółciowych, dwunastnicy i żołądka pacjent powinien zgłosić się na czczo. Jeśli badanie przeprowadzane jest u dzieci, którym trudniej leżeć nieruchomo, lekarz może podać środki uspokajające lub usypiające. Jeżeli badanie obejmuje obszar, w którym pacjent nosi metalowe przedmioty (biżuterię, monety, klamry), należy je zdjąć. Scyntygrafia nie może być wykonywana u kobiet w ciąży i w czasie karmienia piersią.
Przed badaniem należy poinformować lekarza o ewentualnej ciąży oraz skłonności do krwawień, a w trakcie badania o wszelkich dolegliwościach, jak ból głowy, duszność, jeśli się one pojawią.
Przebieg badania scyntygraficznego
Po wejściu do gabinetu pacjent otrzymuje izotop. Najczęściej podaje się go dożylnie przez kaniulę (wenflon) lub, rzadziej, doustnie czy inhalacyjnie. W zależności od badanego narządu lub układu badanie rozpoczyna się od razu po podaniu izotopu lub po pewnym czasie (w niektórych przypadkach nawet po 5 dniach). Pacjent proszony jest zwykle o położenie się na specjalnym stole, po czym lekarz włącza gammakamerę lub scyntygraf. Czasem badanie wykonuje się także w pozycji stojącej lub siedzącej. Lekarz ogląda obrazy narządów na monitorze komputera.
Czas wykonywania scyntygrafii zazwyczaj nie przekracza godziny. Pacjent otrzymuje wynik w postaci opisu i wydrukowanych zdjęć, które powinien przedstawić lekarzowi kierującemu go na badanie. Po badaniu należy spożyć większe ilości płynów, aby wydalić izotop z organizmu.
Zalecenia po badaniu
Nie ma specjalnych zaleceń dla pacjenta po scyntygrafii. Jednak wskazane jest wypicie 0,5-1 litra obojętnych płynów (wody, soków, herbaty) w celu wypłukania z organizmu resztek izotopu. Pacjent powinien również unikać noszenia małego dziecka blisko szyi po badaniu tarczycy.
Cena scyntygrafii
Scyntygrafia jest badaniem o dużej rozpiętości cenowej. W zależności od tego, jaki rodzaj badania będzie wykonywany, koszt waha się od 150 zł (np. scyntygrafia tarczycy) do ok. 1500 zł za scyntygrafię serca techniką SPECT (tomografia emisyjna pojedynczego fotonu). Koszt bardziej specjalistycznej scyntygrafii może być jeszcze wyższy.
Treść artykułu pierwotnie została opublikowana 02.11.2010 r.
Więcej na podobny temat:
Badania obrazowe – vademecum
Badania obrazowe w diagnostyce chorób nerek
Kiedy przeprowadza się badanie ultrasonograficzne?
Na czym polega tomografia komputerowa?
Rezonans magnetyczny i tomografia komputerowa - na czym polegają te badania?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
