Spis treści:
- Krew utajona w kale – co to za badanie?
- Krew utajona w kale – kiedy wykonać badanie?
- Dodatni wynik krwi utajonej w kale – co oznacza?
- Krew utajona w kale – przygotowanie do badania
- Krew utajona w kale – cena
Czym jest badanie krwi utajonej w kale?
Laboratoryjne testy na krew utajoną w kale określane skrótem FOBT (ang. Fecal Occult Blood Test) wykrywają obecność czerwonego barwnika krwi – hemoglobiny lub enzymów, które ją przekształcają w próbkach stolca. Dzięki temu można wykryć krew niewidoczną gołym okiem, stąd określenie krwi utajonej. Jej obecność świadczy o krwawieniu z przewodu pokarmowego, czego przyczyną mogą być mniej lub bardziej poważne choroby.
Stosuje się dwa rodzaje testów na krew utajoną w kale:
- immunochemiczny (FIT) - jest wygodny, nie wymaga specjalnego przygotowania i diety,
- gwajakowy (gFOBT) - test wymaga specjalnego przygotowania.
Obecność krwi w kale jest zawsze sygnałem alarmującym. Krwawienie, którego nie widać na zewnątrz, często niesie poważne skutki zdrowotne.
Krew utajona w kale – kiedy wykonać badanie?
Badanie na krew utajoną w kale jest przede wszystkim badaniem przesiewowym pomagającym wykryć raka jelita grubego we wczesnym stadium. Powinny go wykonać wszystkie osoby, u których ryzyko rozwoju tego groźnego nowotworu jest wyższe, szczególnie gdy w rodzinie występował rak jelita grubego. Do wizyty w punkcie diagnostycznym powinny skłonić również bóle brzucha, zaparcia i biegunki.
Badanie na krew utajoną w kale jest zalecane jako rutynowe, coroczne badanie dla wszystkich po ukończeniu 50 roku życia.
Test wykrywający krew w kale jest przydatny również w diagnostyce niedokrwistości (może wykryć krwawienie z przewodu pokarmowego, wskutek którego pojawiła się anemia). Zatem do wykonania badania powinny skłonić objawy wskazujące na niedokrwistość, takie jak:
- szybka męczliwość,
- osłabienie,
- ból głowy,
- zawroty głowy,
- bladość,
- duszność,
- kołatanie serca,
- obniżana koncentracja i pamięć,
- a także nieprawidłowy wynik morfologii (anemia) oraz niedobór żelaza wykryty w badaniach laboratoryjnych.
Badanie na krew utajoną w kale stosuje się również do rozróżniania chorób jelit (niektóre powodują krwawienie, a inne nie, pomaga więc je rozpoznać).
Dodatni wynik krwi utajonej w kale – o jakich chorobach świadczy?
Wynik badania na krew utajoną w kale może być dodatni (jeśli w próbkach kału wykryto krew) lub ujemny (gdy nie wykryto krwi w próbkach). Dodatni wynik badania na krew utajoną oznacza krwawienie z przewodu pokarmowego. Może to oznaczać takie choroby, jak:
- hemoroidy (żylaki odbytu),
- wrzody żołądka lub dwunastnicy,
- polipy jelita,
- uchyłkowatość jelita,
- stany zapalne błony śluzowej żołądka i dwunastnicy, np. z powodu przyjmowania leków przeciwzapalnych albo sterydów,
- krwawienie z dziąseł lub nosa,
- celiakia,
- angiodysplazja jelitowa,
- żylaki przełyku,
- choroby zapalne jelit: choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego,
- rak jelita grubego,
- rak żołądka.
Warto pamiętać, że w przypadku testu immunochemicznego (FIT) dodatni wynik oznacza krwawienie w dolnym odcinku przewodu pokarmowego.
W przypadku dodatniego wyniku testu na krew w kale należy skonsultować się z lekarzem.
Krew utajona w kale – przygotowanie do badania
Specjalnego przygotowania wymaga badania na krew utajoną w kale testem gwajakowym (gFOBT). Aby wynik był wiarygodny, pacjent nie może przez pewien czas spożywać:
- preparatów żelaza,
- witaminy C,
- leków rozrzedzających krew,
- niesteroidowych leków przeciwzapalnych (jak ibuprofenu czy aspiryny),
- czerwonego mięsa,
- rzepy,
- chrzanu,
- alkoholu.
Badanie testem immunochemicznym nie wymaga specjalnego przygotowania.
Krew utajona w kale - cena
Badanie na obecność krwi utajonej w kale wykonywane prywatnie kosztuje ok. 30 zł. Jeśli test został nam zlecony przez lekarza w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia, wykonamy go bezpłatnie w punktach diagnostycznych - tam, gdzie pobierana jest też krew do badań.
Czytaj także:
Co oznacza krwawienie z odbytu? Możliwe przyczyny i leczenie
Zespół jelita drażliwego - objawy, diagnostyka, leczenie
Kolonoskopia – przygotowanie do badania, cena, wskazania
Swędzenie odbytu: przyczyny i leczenie
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
