Jak stawiać bańki, aby zabieg był bezpieczny i skuteczny? Ten babciny sposób nie jest dla każdego

fot. Adobe Stock, Andrey Popov

Spis treści:

1. Na co pomaga stawianie baniek?
2. Jak stawiać bańki - ogólne zasady
3. Jak stawiać bańki bezogniowe?
4. Jak stawiać bańki klasyczne (ogniowe)?
5. Jak stawiać banki u osób starszych?
6. Przeciwwskazania do stawiania baniek

Na co pomaga stawianie baniek?

Niektóre badania naukowe potwierdzają działanie lecznicze baniek m.in. w przypadku zapalenia oskrzeli, zapalenia płuc, infekcji górnych dróg oddechowych, a nawet reumatyzmu. Wiadomo również, że poprawiają odporność i samopoczucie, m.in. łagodzą napięcie i stres. Do tego niektóre bańki można stosować nawet u małych dzieci (od 1. urodzin).

Stawianie baniek polega na przykładaniu do ciała niewielkich naczyń (baniek), w których wytwarza się podciśnienie, dzięki czemu skóra jest zasysana do wnętrza. To sprawia, że pobudzany jest układ odpornościowy oraz metabolizm. Terapia bańkami może łagodzić dolegliwości bólowe w miejscu ich stosowania (hamuje przekazywanie sygnałów bólowych). Ta technika może oczyszczać krew z toksyn i stymulować krążenie. Zazwyczaj stawianie baniek stosuje się przy infekcjach górnych dróg oddechowych, ale lista schorzeń, w leczeniu których mogą pomóc bańki, jest długa.

Dolegliwości przy których polecana jest ta metoda leczenia to:

• infekcje takie jak: angina, grypa, przeziębienie, zapalenie płuc, zapalenie oskrzeli,
• choroby układu pokarmowego,
• choroby dróg moczowych,
• migreny,
• bóle szyi,
• bóle pleców,
• łuszczyca,
• zapalenie stawów kręgosłupa,
• zwyrodnienia stawów,
• nadwyrężenie mięśni po wysiłku fizycznym,
• astma,
• napięcie mięśni, zmęczenie, stres.

Bańki można stawiać w celach leczniczych oraz profilaktycznie (np. w okresie infekcyjnym czy obniżenia odporności). Zabieg nie powinien być traktowany jak uniwersalny lek na wszelkie choroby. Chociaż metoda jeszcze do niedawna była stosowana w ramach medycyny konwencjonalnej, to jednak nie powinna zastępować konsultacji z lekarzem.

Jakie są rodzaje baniek?

Na ogół wymienia się 3 rodzaje baniek:

• bańki klasyczne (ogniowe) – moczysz wacik w spirytusie, zapalasz i płonący wsuwasz do bańki na 2–3 sekundy i szybko przykładasz bańkę do ciała,
• bańki bezogniowe – mają wentyl, którym odsysa się powietrze za pomocą specjalnej pompki; są bezpieczne i skuteczne,
• bańki gumowe – bańkę trzeba mocno ścisnąć, by wypchnąć z niej powietrze, a potem przystawić do ciała. Działają łagodnie.

Jak stawiać bańki - ogólne zasady

Jest kilka ogólnych zasad, o których warto pamiętać zanim zdecydujesz się na zabieg stawiania baniek.

• Bańki na dużych powierzchniach (plecy, klatka piersiowa) stawiaj w odległości ok. 1 cm jedna od drugiej. Zachowaj szczególną ostrożność i nie stosuj blisko serca.
• Ważny jest dobór właściwego rodzaju bańki w zależności od preferencji i wieku (u młodszych dzieci lepiej stawiać bańki bezogniowe).
• Konieczna jest higiena podczas stawiania baniek. Dokładnie umyj ręce oraz skórę, na której będą stawiane bańki.
• Bańki stawiaj ostrożnie z uwzględnieniem przeciwwskazań.
• Przerwij stosowanie baniek, jeżeli jakiekolwiek objawy się pogarszają.

Aby sprawdzić, w których miejscach ustawiać bańki na poszczególne dolegliwości, skorzystaj z naszej mapy stawiania baniek.

Jak stawiać bańki bezogniowe?

Zabieg stawiania baniek najlepiej wykonywać raz na dwa dni przez cały okres trwania infekcji. Bańki bezogniowe stawiaj w następujący sposób:

1. Umyj bańki ciepłą wodą z mydłem i osusz.
2. Lekko natłuść skórę. Jeśli chcesz zwalczyć ból w jakimś konkretnym miejscu, posmaruj skórę i przystaw tam bańkę.
3. W zależności od dolegliwości, bańki możesz postawić na klatce piersiowej lub plecach (przeziębienie, zapalenie oskrzeli lub płuc), w okolicy lędźwiowej bądź krzyżowej (rwa kulszowa), wzdłuż kręgosłupa (neuralgie, bóle pleców). Omijaj sam kręgosłup, łopatki, obojczyki. Baniek nie wolno przystawiać również w okolicy serca.
4. Połącz bańkę z pompką ssącą zgodnie z instrukcją. Przyciśnij lekko bańkę do skóry, jedną ręką trzymając jednocześnie w miejscu połączenia bańki z pompką. Wykonaj ruchy, które spowodują z zassanie skóry. Chory powinien poczuć ciepło i rozciąganie, ale nie ból. Pojawienie się bólu oznacza, że należy jak najszybciej usunąć bańkę.
5. Jednorazowo można stawiać od 6 do 30 baniek na 15–20 minut. U dzieci czas ten powinien być krótszy niż 10 minut (do 7 roku życia - poniżej 5 minut), podobnie u osób starszych i osłabionych.
6. Aby usunąć bańki bezboleśnie, wystarczy nacisnąć palcem skórę w pobliżu bańki tak, aby dopłynęło do środka powietrze.
7. Po zdjęciu baniek skórę przetrzyj spirytusem, a potem natłuść.
8. Pamiętaj, że po takim zabiegu chory powinien poleżeć pod ciepłym kocem przez kilka godzin i najlepiej, by został w łóżku jeszcze co najmniej parę dni.

Jak stawiać bańki klasyczne (ogniowe)?

Aktualnie odchodzi się od praktyki stawiania baniek klasycznych, czyli ogniowych, ze względu na ryzyko oparzeń. Niektórzy jeszcze je stosują. Najważniejsza zasada jest taka, że podgrzewa się tylko powietrze wewnątrz bańki, a nie naczynie. Według zwolenników stawiania baniek tradycyjnych ich zaletą jest dodatkowy czynnik leczniczy, którym jest podgrzane powietrze.

Do zabiegu stawiania baniek potrzebujesz dodatkowo:

• spirytusu,
• waty,
• narzędzia do trzymania waty, np. kleszcze chirurgiczne,
• naczynia z wodą do zgaszenia płomienia,
• palnik spirytusowy albo zapalniczkę.

Instrukcja stawiania baniek klasycznych:

1. Poproś chorego o umycie skóry wodą z mydłem i położenie się w odpowiedniej pozycji.
2. Mały fragment waty trzymaj za pomocą kleszczyków i zanurz w spirytusie. Podpal wacik i wprowadź na krótką chwilę płomień do wnętrza bańki, nie dotykając naczynia.
3. Od razu po wyjęciu waty przyłóż bańkę do skóry lekko ją naciskając aż skóra zostanie zassana. W przypadku dużego owłosienia w miejscu, gdzie mają być stawiane bańki, włosy powinno się zgolić.
4. Następnie ogrzewaj kolejne bańki i przykładaj do skóry.
5. Gdy już skończysz, zanurz wacik w wodzie, aby ugasić płomień.
6. Bańki pozostaw na 15-10 minut w przypadku dorosłych lub 5-10 minut w przypadku dzieci i starszych osób.
7. Aby usunąć banki, delikatnie naciśnij skórę przy jej brzegu, a drugą ręką podnieść bańkę.
8. Przykryj chorego. Powinien pozostać w cieple przynajmniej kilkanaście minut. 

Podczas stawiania tradycyjnych baniek bądź bardzo ostrożny, aby nie oparzyć siebie oraz chorego. Nie wolno stawiać baniek dzieciom, które nie chcą poddać się takiemu zabiegowi.

fot. Jak stawiać bańki? / Adobe Stock, Milan

Jak stawiać banki u osób starszych?

Stawianie baniek u starszych osób technicznie przebiega tak jak u każdej innej osoby, jednak należy pamiętać o kilku kwestiach. Osoby starsze mają suchą i cieńszą skórę, dlatego przed stawianiem baniek koniecznie należy ją natłuścić oliwką. Poza tym ze względu na kruchość naczyń krwionośnych odradza się stosowanie zbyt dużego podciśnienia. Czas pozostawienia baniek na ciele nie powinien przekraczać 10 minut.

W trakcie choroby u starszej osoby można wykonywać 3 zabiegi tygodniowo, a najlepsze efekty są widoczne po około 6 zabiegach. Pozytywnym efektem stawiania baniek jest możliwość złagodzenia objawów schorzeń, a dzięki temu zmniejszenie stosowania leków. Bańki mogą poprawiać działanie układu odpornościowego, krążenie oraz przemianę materii.

Przeciwwskazania do stawiania baniek

Stawianie baniek może być korzystne dla zdrowia, ale nie jest odpowiednim zabiegiem dla wszystkich. Istnieją określone przeciwwskazania, o których powinna wiedzieć każda osoba zamierzająca skorzystać z tej metody leczenia.

Bańki nie powinny być stawiane w przypadku:

• ciąży, 
• hemofilii (oraz przyjmowania leków przeciwzakrzepowych),
• niewydolności serca, nerek, wątroby lub innych narządów,
• nowotworu złośliwego,
• wszczepionego rozrusznika serca,
• podeszłego wieku, 
• wysokiej gorączki,
• miesiączki,
• wysokiego cholesterolu,
• leczenia przeciwzakrzepowego.

Baniek nie wolno przykładać w miejsca takie jak:

• w okolicy zakrzepicy żył głębokich,
• w miejscu złamań i ran,
• bezpośrednio na miejsca, gdzie przebiegają ważne tętnice (okolica serca, szyja), duże żyły, żylaki,
• na oczy i zmienione chorobowo obszary skóry, gdzie występują stany zapalne, obrzęki, a także na węzły chłonne.

Stawianie baniek może powodować skutki uboczne, np. poparzenia i zmiany skórne. Niektóre źródła wskazują też na zwiększone ryzyko zawału lub krwotoku wewnętrznego.

Czytaj także:
Stawianie baniek na ból nóg, kolan, kręgosłupa, problemy z układem moczowym. Oto, co warto wiedzieć
Stawianie baniek na chore zatoki, ból głowy, gardła i uszu. Jak to robić?
Wypróbuj akupresurę dłoni. Sprawdź mapę punktów na dłoniach, zwalczaj różne rodzaje bólu i pozwól ciału się regenerować

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!