Schorzenia autoimmunologiczne, takie jak np. choroba Hashimoto, cukrzyca typu 1, cukrzyca LADA, łuszczyca, reumatoidalne zapalenie stawów, nieswoiste zapalenie jelit, zapalenie naczyń czy toczeń, mogą osłabiać odpowiedź odpornościową na szczepionkę przeciw COVID-19. W rezultacie szczepienie u części z tych osób może nie być skuteczne.
Spis treści:
- Czym są choroby autoimmunologiczne?
- Szczepionka przeciw COVID-19 a choroby autoimmunologiczne
- Szczepić się czy nie szczepić?
Czym są choroby autoimmunologiczne?
Choroby autoimmunologiczne, zwane też chorobami z autoagresji, powodują z nieznanych przyczyn nieprawidłową odpowiedź układu odpornościowego. W rezultacie organizm produkuje przeciwciała skierowane przeciwko własnym komórkom, np. w stawach (reumatoidalne zapalenie stawów), w tarczycy (choroba Hashimoto), jelitach (nieswoiste choroby zapalne jelit) i innych obszarach. U osób ze schorzeniami tego typu może dochodzić do osłabienia odporności.
Szczepionka przeciw COVID-19 a choroby autoimmunologiczne
Osoby z chorobami autoimmunologicznymi są szczególną grupą jeśli chodzi o szczepionkę przeciwko COVID-19. Układ odpornościowy tych osób jest zajęty walką z istniejącą chorobą, co może go osłabiać. Dodatkowo niektóre leki przyjmowane w chorobach z autoagresji obniżają naturalną odpowiedź immunologiczną organizmu.
To sprawia, że choroby autoimmunologiczne u niektórych osób osłabiają odpowiedź organizmu na szczepionkę przeciwko koronawirusowi. Jednocześnie występuje u nich podatność organizmu na zakażenie wirusem.
Należy też dodać, że podanie w nieodpowiednim momencie szczepionki przeciwko COVID-19 może zaostrzać przebieg istniejącej choroby przewlekłej. Dlatego tak ważne jest skonsultowanie się z lekarzem prowadzącym przed przyjęciem szczepionki.
Potwierdzają to wyniki badań naukowych:
- Niemieccy naukowcy pod kierunkiem dr. Davida Simona porównali wyniki 84 pacjentów z chorobami takimi jak RZS, łuszczyca, nieswoiste zapalenie jelit, z wynikami 182 zdrowych osób. Okazało się, że 10% osób z chorobami immunologicznymi nie wytworzyło przeciwciał. Dla porównania - wszyscy oprócz jednej osoby w zdrowej grupie wytworzyli przeciwciała przeciwko COVID-19, co świadczy o prawidłowym działaniu szczepionki.
- Inne badania wskazują, że przyjmowanie niektórych leków na choroby autoimmunologiczne wiąże się z osłabioną odpowiedzią organizmu po szczepieniu COVID-19 u części pacjentów, zwłaszcza leku biologicznego rytuksymabu, lub leku modyfikującego przebieg choroby metotreksatu.
Przeczytaj też: Kiedy nie można szczepić się przeciwko COVID-19?
Szczepienie przeciw COVID-19 a choroby autoimmunologiczne - polskie wytyczne dla pacjentów
Zdaniem lekarzy osoby z chorobami autoimmunologicznymi powinny przyjąć szczepionkę przeciwko COVID-19. Również wtedy, jeśli były wcześniej zakażone koronawirusem. Szczepionka nadal chroni wielu chorych przed ciężkim przebiegiem COVID-19 oraz hospitalizacją, nawet jeśli odpowiedź organizmu jest słabsza.
Istnieją wytyczne, które informują, kiedy i jak się szczepić w przypadku schorzeń autoimmunologicznych. Informacje znajdziemy w oficjalnym stanowisku Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego i konsultanta krajowego w dziedzinie reumatologii:
- pacjenci z chorobami autoimmunologicznymi i zapalnymi stawów (...) powinni zostać zaszczepieni przeciwko COVID-19, jeśli nie występują ogólne przeciwwskazania,
- szczepieniem powinny być objęte także osoby, które w przeszłości były zakażone SARS-CoV-2,
- u pacjentów, u których planowane jest szczepienie przeciwko innym chorobom zakaźnym, zaleca się odstęp pomiędzy szczepieniami wynoszący co najmniej 14 dni,
- u pacjentów z nowo rozpoznaną chorobą autoimmunologiczną lub zapalną stawów, zaleca się szczepienie przed planowanym rozpoczęciem terapii immunosupresyjnej, która potencjalnie może zmniejszyć skuteczność szczepienia,
- u pacjentów stosujących glikokortykosteroidy lub klasyczne leki modyfikujące, leki immunosupresyjne, leki biologiczne lub inhibitory kinaz janusowych szczepienia najlepiej wykonywać, gdy choroba jest w fazie remisji lub niskiej aktywności, jeśli jest to możliwe,
- szczepienie jest najbardziej skuteczne, gdy stopień immunosupresji jest niski, jednak nie zaleca się zmniejszania dawek stosowanych leków lub wstrzymania terapii, jeśli ryzyko zaostrzenia choroby jest umiarkowane lub wysokie,
- u pacjentów będących w trakcie terapii i planowanego szczepienia, w przypadku remisji lub niskiej aktywności choroby, reumatolog może podjąć decyzję o stosowaniu najmniejszych skutecznych dawek leków lub krótkim czasowym wstrzymaniu terapii, jeśli w jego opinii może to poprawić skuteczność szczepienia, a ryzyko zaostrzenia choroby jest niskie,
- w związku z mechanizmem działania rytuksymabu i jego potencjalnym większym wpływem na skuteczność szczepienia, w przypadku stosowania tego leku należy skonsultować się z reumatologiem w sprawie optymalnego terminu szczepienia,
- każdy pacjent w przypadku wątpliwości lub obaw związanych ze swoim stanem zdrowia, powinien się skontaktować z doświadczonym reumatologiem, najlepiej prowadzącym jego leczenie,
Należy pamiętać, że ostatecznej kwalifikacji do szczepienia, z uwzględnieniem aktualnego stanu zdrowia pacjenta, dokonuje lekarz. Dlatego przed podjęciem decyzji o szczepieniu, jeśli mamy chorobę przewlekłą, powinniśmy się z nim skonsultować.
Czytaj także:
Co zrobić w przypadku pominięcia dawki szczepionki na COVID-19?
Czy szczepionka przeciw COVID-19 obniża płodność?
Zakażenie koronawirusem po szczepieniu przeciw COVID-19 – co wiemy?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
