Spis treści:
Rodzaje guzków w piersi
Guzy w piersi mogą być zmianami łagodnymi lub złośliwymi. Aż 80% zmian wykrywanych podczas samokontroli to zmiany łagodne. Niestety 20% z nich to rak piersi – dlatego wykrycie jakiegokolwiek guzka w piersi powinno być natychmiast skonsultowane z lekarzem.
Oto najczęściej spotykane rodzaje guzków w piersi:
- mastopatia,
- gruczolakowłókniak,
- brodawczak,
- torbiel (przeczytaj: torbiele w piersiach),
- stan zapalny,
- tłuszczak,
- ropień,
- martwica tłuszczowa,
- przerost tkanki gruczołowej (ginekomastia u chłopców),
- rak piersi.
Mastopatia
Jeśli w piersiach kobieta wykrywa liczne zgrubienia najczęściej oznacza to mastopatię. Przyczyną takiego stanu są zazwyczaj zmiany hormonalne, a konkretnie zwiększona ilość estrogenów a zmniejszona progesteronu. Są to najczęściej zmiany torbielowato-włókniste i patologia dotyczy wszystkich struktur gruczołu sutkowego. Obok siebie występują zmiany rozlane oraz ograniczone, tzn. guzki – są one zazwyczaj twarde, elastyczne oraz niekiedy bolesne, szczególnie w okresie przedmiesiączkowym.
Takie zmiany często występują u kobiet w okresie okołomenopauzalnym. Nie zawsze zmiany o charakterze mastopatii da się jedynie na podstawie dotyku odróżnić od raka, wtedy wykonywane są badania dodatkowe, czyli USG piersi lub mammografia. Wraz z mastopatią często występują torbiele piersi.
Gruczolakowłókniaki
Inna zmiana łagodna występująca w obrębie sutka to gruczolakowłókniaki. Są to guzy często dosyć duże, ale dobrze ograniczone, o elastycznej konsystencji. Takie zmiany występują u młodych kobiet, czasami niestety mogą ulec przemianie nowotworowej. Można je zdiagnozować z pomocą USG piersi. Jeśli wynik jest niejednoznaczny, lekarz zleca biopsję.
Brodawczaki
Łagodnymi guzkami piersi są także brodawczaki. Najczęściej powstają u kobiet w wieku 40-50 lat (przed menopauzą). Rozwijają się w przewodach mlecznych, mogą je zaczopować, czego następstwem może być powstanie stanu zapalnego, a nawet ropnia w piersi.Jeśli tak się stanie kobieta, odczuwa ból.
Brodawczaki mogą być przyczyną krwistego wycieku z brodawki lub zmian na skórze piersi. Jeśli zmiany są obwodowe i liczne mogą ulec transformacji nowotworowej.
Torbiele
Wyczuwalne guzki w piersiach o łagodnym charakterze to również torbiele – są to twarde, gładkie guzki, które można swobodnie przesuwać między palcami. Wyczuwa się je jako twarde guzki, choć w rzeczywistości są to pęcherzyki wypełnione płynem. Przeważnie są zauważane u kobiet między 30. a 50. rokiem życia.
Podejrzenie torbieli piersi zazwyczaj wymaga wykonania mammografii lub USG. Jeśli są one duże, czasami wymagają nakłucia.
Nienowotworowe zmiany zapalne
Pod postacią guzków w piersiach mogą także występować nienowotworowe zmiany zapalne. Może to być np. torbiel mleczna – zmiana powstaje po porodzie na skutek zastoju mleka w przewodzie, towarzyszy jej ból oraz zaczerwienie. Niekiedy może przejść w ropień.
Czasami w piersi może się rozwinąć przewlekły stan zapalny. Rzadko, ale zdarza się także gruźlica piersi. W okresie okołomenopauzalnym mogą się także rozwinąć torbiele zapalne w piersi. Na skutek urazu piersi może także dojść do martwicy tkanki tłuszczowej. Zmiana zapalna w sutku może też powstać wokół ciała obcego czyli np. wstrzykniętego silikonu.
Jaki guzek w piersi świadczy o raku?
Niektóre cechy guzka w piersi mogą wskazywać na złośliwy charakter zmiany, jednak pewność co do diagnozy może dać dopiero dokładniejsze badanie pod kontrolą lekarza.
Cechy, które mogą wskazywać na złośliwy rodzaj guza piersi:
- guzek jest twardy,
- odgraniczony od zdrowych tkanek,
- nieruchomy - nie przemieszcza się łatwo pod skórą,
- guzek nie powoduje bólu (ból występuje częściej w zaawansowanym stadium raka piersi),
- powiększa się,
- złośliwy guzek często jest zlokalizowany w górnym zewnętrznym kwadrancie piersi (1/4 część piersi położona najbliżej pachy),
- może powodować zmiany skórne, np. owrzodzenie, pomarszczenie lub wciągnięcie skóry, a także wyciek z brodawki sutkowej,
- może towarzyszyć mu powiększenie węzłów chłonnych pod pachą lub w okolicy obojczyka.
Przeczytaj więcej: Kiedy guzek w piersi jest rakiem?
Guzek w piersi - jakie badania zrobić?
Jeśli podczas samokontroli kobieta wyczuje guzek w piersi, to powinna zawsze udać się do lekarza, który w razie wątpliwości zaleci USG piersi lub mammografię, a także badania hormonalne. Czasami konieczna będzie biopsja cienkoigłowa w celu weryfikacji rozpoznania.
USG piersi
Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Ultrasonograficznego kobiety, które ukończyły 30 lat, przynajmniej raz w roku powinny wykonywać badanie ultrasonograficzne piersi. Jeżeli w rodzinie występowały przypadki raka piersi, należy badać się częściej - co pół roku. USG piersi jest badaniem bezpiecznym i nieinwazyjnym.
Mammografia
Mammografię należy wykonywać co 2 lata w wieku 50-69 lat, a jeśli w rodzinie wystąpił rak piersi, to co roku. Mammografia jest podstawowym badaniem przesiewowym w kierunku raka piersi.
Samokontrola piersi
Samokontrola piersi powinna być nawykiem każdej kobiety. Nawet gdy badania nie wykażą niepokojącej zmiany, nadal regularnie należy oceniać stan piersi. Badanie wykonuje się raz w miesiącu, najlepiej kilka dni po miesiączce (między 6. a 9. dniem cyklu miesiączkowego). Po obejrzeniu piersi w lustrze (zaniepokoić powinna zmiana wielkości, kształtu, owrzodzenia, wyciek z brodawki, pomarszczenia lub wciągnięcia skóry), należy dotykać pierś w poszukiwaniu guzków według instrukcji:
- Stań pod prysznicem i nałóż na skórę żel do kąpieli, dzięki czemu łatwiej będzie przesuwać po niej palcami.
- Umieść lewą rękę za głową, a opuszkami palców prawej dłoni dotykaj pierś. Możesz zacząć od obojczyka i zataczając małe kręgi, kieruj się po obwodzie piersi aż do brodawki (wyobraź sobie linię w kształcie ślimaka od obojczyka do brodawki).
- Nie spiesz się, liczy się dokładność.
- Oceń, czy węzeł chłonny pod pachą nie jest powiększony. O powiększeniu świadczy wyczuwalny guzek.
- Następnie zbadaj drugą pierś w ten sam sposób.
Co prawda większość wykrytych zmian okaże się zmianami łagodnymi, ale należy zawsze „dmuchać na zimne”, aby nie przegapić raka. Wczesne wykrycie raka piersi daje bardzo duże szanse na pełne wyleczenie.
Wykorzystano fragmenty artykułu lek. Marty Szaniawskiej, którego treść została pierwotnie opublikowana 10.11.2010.
Czytaj także:
11 mitów na temat badania piersi
Zwapnienia w piersiach mogą oznaczać raka. Oto, co trzeba o nich wiedzieć
Objawy raka piersi. Poznaj 7 objawów złośliwego nowotworu piersi
Ból sutków: rodzaje, przyczyny, łagodzenie dolegliwości
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
