Spis treści:
- Co to jest jęczmień?
- Co to jest gradówka?
- Gradówka czy jęczmień oka - jak odróżnić?
- Jak leczy się gradówkę, a jak jęczmień?
Co to jest jęczmień?
Jęczmień (łac. hordeolum) to infekcja bakteryjna oka, w wyniku której powstaje bolesny guzek zlokalizowany najczęściej na krawędzi górnej lub dolnej powieki u nasady rzęs (jęczmień zewnętrzny) lub pod powieką (jęczmień wewnętrzny). Bakterią odpowiedzialną za powstanie jęczmienia jest gronkowiec, który atakuje gruczoł łojowy i powoduje jego zablokowanie. Proces chorobowy może dotyczyć gruczołu łojowego Zeissa lub gruczołu Meiboma (w przypadku jęczmienia wewnętrznego), co wpływa na lokalizację zmiany. W rezultacie pod skórą zbiera się ropa i powstaje bolesna krosta zwana jęczmieniem. Jęczmień jest zmianą, która samoistnie ustępuje w ciągu 7-10 dni.
Co to jest gradówka?
Gradówka (łac. chalazion) jest zwykle bezbolesną torbielą w powiece, która nie wynika z infekcji bakteryjnej. Pojawia się wskutek zatkania gruczołu tarczkowego (Meiboma), dlatego gradówka bywa nazywana torbielą Meiboma. Dochodzi w rezultacie do zablokowania wydzieliny produkowanej przez gruczoły, która nie mając ujścia, gromadzi się w tkankach powieki. Czasami gradówce może towarzyszyć stan zapalny, a niekiedy dochodzi do nadkażenia zmiany - powstaje wtedy jęczmień wewnętrzny. Gradówka może być też powikłaniem nieleczonego jęczmienia wewnętrznego. Jest zmianą przewlekłą, nie zawsze ustępuje samoistnie. Czasami dochodzi do przebicia torbieli i wycieku płynu do worka spojówkowego.
Gradówka czy jęczmień oka - jak rozpoznać?
Gradówka i jęczmień, chociaż mylone, powodują inne objawy - znając je, można te zmiany na oku dość łatwo odróżnić.
Cechy charakterystyczne jęczmienia:
- Jęczmień to żółty (ropny) guzek, zawsze bolesny, na ogół jest umiejscowiony na brzegu powieki przy linii rzęs.
- Powieka jest często spuchnięta i zaczerwieniona.
- Obrzęk zwykle trwa do 3 dni.
- Jęczmień powoduje uczucie ciała obcego w oku.
- Pojawiają się łzawienie, światłowstręt.
- Po kilku dniach jęczmień samoistnie pęka i goi się.
fot. Jęczmień / Adobe Stock, Elroi
Cechy typowe dla gradówki:
- Gradówka to na ogół dobrze ograniczony niebolesny guzek (boli kiedy rozwinie się stan zapalny lub nadkażenie),który pojawia się dalej na powiece, a nie na jej brzegu jak jęczmień.
- Gradówka rośnie powoli.
- Guzek ma wielkość od 2 do 8 mm.
- Cała powieka może być opuchnięta.
- Duża gradówka może prowadzić do niewyraźnego widzenia.
- Gradówka ma tendencję do nawracania.
fot. Gradówka / Adobe Stock, wifesun
Jak leczy się gradówkę, a jak jęczmień?
Leczenie obu zmian jest podobne. Zarówno w przypadku gradówki, jak i jęczmienia w leczeniu pomocne są proste domowe sposoby, z których najlepsze są ciepłe okłady i delikatny masaż. Czasami lekarz przepisuje maść z antybiotykiem, jednak jej zastosowanie nie ma istotnego wpływu na przebieg choroby. W przypadku gradówki lub bardzo dużego jęczmienia może być potrzebny drobny zabieg chirurgiczny polegający na nacięciu zmiany i usunięciu zawartości.
Więcej: domowe sposoby na jęczmień oraz domowe sposoby na gradówkę
Okłady na jęczmień lub gradówkę mogą być wykonane z czarnej herbaty, rumianku, nagietka, szałwii lub mniszka lekarskiego. Wystarczy namoczyć wacik w ciepłym naparze i położyć na zamknięte oko. Czynność najlepiej powtarzać kilka razy dziennie.
Warto pamiętać, że gradówka może nawracać. Czynniki ryzyka to zmiany łojotokowe skóry, trądzik różowaty, przewlekłe zapalenie powiek oraz cukrzyca. Obu zmianom można zapobiegać poprzez właściwą higienę oczu, zmywanie makijażu zawsze przed snem oraz mycie rąk przed dotykaniem oka (np. przed zakładaniem soczewek kontaktowych).
Źródła:
Bragg KJ, Le PH, Le JK. Hordeolum. [Updated 2022 Aug 14]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK441985/,
Willmann D, Guier CP, Patel BC, et al. Stye. [Updated 2022 Aug 8]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK459349/,
Bragg KJ, Le PH, Le JK. Hordeolum. 2022 Aug 14. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan–. PMID: 28723014,
Jordan GA, Beier K. Chalazion. 2022 Aug 1. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan–. PMID: 29763064,
Jordan GA, Beier K. Chalazion. [Updated 2022 Aug 1]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK499889.
Czytaj także:
Przyczyny bólu oka. Poznaj 10 możliwych dolegliwości i metody ich leczenia
Zespół suchego oka - jak sobie z nim poradzić?
Plamka na oku – przyczyny, objawy, kiedy jest groźna?
Pękające naczynka w oku – o czym świadczą i czy są groźne?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
