Jaki wpływ na sen ma depresja?
Poważna depresja, zwana depresją dużą, może być wywołana wieloma czynnikami, łącznie z genami, samotnością, brakiem wsparcia społecznego, nadużywaniem alkoholu bądź narkotyków, negatywnymi wydarzeniami życiowymi i negatywnymi myślami.
Bezsenność, zwłaszcza bezsenność charakteryzująca się problemami z podtrzymaniem snu i przebudzaniem wczesnoporannym, jest znamienną oznaką depresji dużej. Niektórzy ludzie cierpiący na depresję mogą jednak przejawiać nadmierną senność, co nazywa się hipersomnią.
Ludzie cierpiący na depresję wykazują też wiele innych zaburzeń snu, łącznie z redukcją snu głębokiego, wzmożeniem snu lekkiego i nadmiarem snu REM. Wchodzą oni w sen REM wcześniej i pozostają w nim znacznie dłużej niż inni. Niedawne badania wykazały również, że sny ludzi cierpiących na depresję są bardziej przygnębiające.
Te odkrycia dotyczące wywołanych depresją zakłóceń snu REM wraz z faktem, że częściowym działaniem leków antydepresyjnych jest hamowanie snu REM sugerują, iż anomalie w śnie REM mogą być przyczyną depresji dużej. Co interesujące, badania wykazały, że braki we śnie REM (otrzymane poprzez wybudzanie badanych, gdy tylko zaczynali śnić) mogą dać taki sam antydepresyjny efekt co antydepresyjne leki. Niestety, takie ograniczanie snu REM jest nieprzyjemne i niepraktyczne.
Inną anomalią fizjologiczną łączoną z depresją jest spłaszczona amplituda rytmu temperatury ciała; oznacza to, że temperatura ciała osoby cierpiącej na depresję nie wzrasta ani nie spada tak bardzo w ciągu dnia, jak to ma miejsce w przypadku osób zdrowych. Ten nieregularny rytm występujący u ludzi z depresją, który może być skutkiem zwiększonego zmęczenia i ograniczonej aktywności fizycznej, które towarzyszą depresji, mogą ostatecznie wzmagać bezsenność i depresyjny nastrój (…).
Sprawdź: Jakie są objawy depresji?
Leczenie depresji
Depresja duża może być skutecznie leczona na kilka sposobów. Jeden z nich obejmuje stosowanie leków antydepresyjnych, takich jak Prozac, które są skuteczne w około 70% przypadków. Leki te, które nie uzależniają, zazwyczaj zaczynają działać po kilku tygodniach i mogą wywoływać okresowe efekty uboczne, takie jak suchość w ustach i zaparcia.
Najskuteczniejszą terapią bezlekową w przypadku depresji jest terapia poznawcza. Słowo poznawcza odnosi się do myśli. Terapia poznawcza bazuje na przekonaniu, że nasze negatywne nastroje i stres biorą się z negatywnych, zniekształconych myśli. W przypadku depresji, terapia ta składa się z nauki rozpoznawania, kwestionowania i zmiany negatywnych, zniekształconych wzorców myślenia, które wywołują depresyjne nastroje. W przypadku wielu osób cierpiących na depresję, terapia poznawcza może być równie skuteczna co leki antydepresyjne – a nie niesie ze sobą skutków ubocznych. W niektórych przypadkach najskuteczniejszym sposobem leczenia depresji okazuje się połączenie terapii poznawczej z lekami antydepresyjnymi.
Jeśli zauważyłeś u siebie niektóre, ale nie wszystkie objawy depresji dużej, cierpisz na depresję łagodną lub umiarkowaną. Czasami ich przyczyną może być bezsenność.
Sen a nerwy
Niepokój jest kolejnym powszechnym problemem związanym ze zdrowiem umysłowym, który może zakłócić sen. Niepokój to uczucie obawy, zmartwienia bądź lęku, które zasadniczo różni się od stresu. Podczas gdy stres jest reakcją na konkretne, zewnętrzne stresujące czynniki lub wydarzenia, to niepokój pojawia się bez dających się zidentyfikować przyczyn.
Pewien poziom niepokoju jest korzystny. Pozwala planować, poszukiwać alternatywy, przećwiczyć czynności i przygotować się na niekorzystny wynik. Jednak jeśli doświadczamy zbyt silnego niepokoju, to ucierpieć na tym może nasz sen, praca, poczucie przyjemności i związki.
Nadmierny, nieprzystosowawczy niepokój, który zakłóca życie codzienne, zwany jest zespołem lęku uogólnionego. Zespół ten charakteryzuje ustawiczne, nadmierne, nierealistyczne, niekontrolowane zamartwianie się, które powoduje, że nieustannie ma się poczucie bycia na krawędzi. Ludzie cierpiący na zespół lęku uogólnionego nie potrafią rozluźnić się i cieszyć życiem; ciągle czują się poirytowani, trudniej się im na czymkolwiek skoncentrować, zgłaszają więcej problemów ze snem i obciążeni są większym ryzykiem problemów zdrowotnych, takich jak wysokie ciśnienie krwi, arytmia serca, zawał i nagła śmierć z powodu choroby serca.
Typowe objawy zespołu lęku uogólnionego obejmują:
- Drżenie, nerwowość, roztrzęsienie lub podminowanie;
- Drganie powiek, zmarszczone brwi lub napięcie twarzy;
- Palpitacje serca, potliwość, zimne i wilgotne dłonie lub suchość w ustach;
- Uczucie skurczu żołądka, guli w gardle lub szybki oddech.
Najpowszechniejszym sposobem leczenia zespołu lęku uogólnionego jest podawanie leków przeciw niepokojowi, które pomagają kontrolować problem. Jednakże, tak jak środki nasenne, leki te mogą wywoływać skutki uboczne, jak choćby uzależnienie i tolerancję. Niektórzy próbują sami obniżyć poziom niepokoju, spożywając alkohol. Tak naprawdę jednak alkohol wzmaga niepokój.
W przypadku wielu osób wysoce skuteczną terapią bezlekową może być terapia poznawczo-behawioralna, podczas której pacjent uczy się zmieniać myśli, zachowania i reakcje organizmu związane z zespołem lęku uogólnionego.
Bezsenność po traumie
Mniej powszechnym problemem psychicznym, który może powodować bezsenność, jest zespół stresu pourazowego (PTSD). W przypadku PTSD, traumatyczne wydarzenie (na przykład, fizyczne lub seksualne nadużycie, wojna lub katastrofa naturalna) jest nieustannie przeżywane na poziomie emocjonalnym. To chroniczne powtórne doświadczanie traumy owocuje lękiem, niepokojem, fizycznymi reakcjami stresowymi, bezsennością i koszmarami. Jeśli doświadczyłeś traumy i uważasz, że możesz cierpieć na PTSD, powinieneś poszukać profesjonalnej pomocy ze strony kogoś, kto specjalizuje się w tym zagadnieniu.
Przeczytaj również: Czym są ukryte zaburzenia snu?
Fragment pochodzi z książki "Powiedz dobranoc bezsenności. Jak zdrowo spać i lepiej żyć" dr. Gregga D. Jacobsa (Studio Astropsychologii). Publikacja za zgodą wydawcy. Tytuł, lid i śródtytuły pochodzą od redakcji.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
