Plamienia przed okresem i po okresie - co oznaczają, jakie badania wykonać?

Plamienie przed okresem lub po okresie jest objawem, który może zaniepokoić kobietę. Nie zawsze jednak obawy są uzasadnione. Niewielkie krwawienie między miesiączkami nie zawsze świadczy o chorobie (choć może). Może być efektem naturalnych zmian hormonalnych. A na nie mają wpływ przeróżne czynniki, w tym stres, szybki przyrost lub utrata masy ciała czy zmiana klimatu. Plamienie przed okresem bywa też wczesnym sygnałem ciąży, a dokładnie implantacji zarodka, czyli zagnieżdżenia zapłodnionej komórki jajowej w ścianie macicy. Plamienia przed okresem mogą również wskazywać na patologię, podobnie jak pojawiające się krwawienie po okresie.

Spis treści:

1. Plamienia a krwawienie
2. Plamienia przed okresem
3. Plamienia po okresie
4. Jakie badania wykonać?

Plamienia a krwawienie - czym się różnią?

Na początku warto wspomnieć o tym, czym jest plamienie i czym się różni od krwawienia.

Każde plamienie jest krwawieniem, jednak o niewielkim nasileniu. Zwyczajowo za krwawienie uznajemy czynną utratę świeżej krwi w niewielkiej ilości, w przeciwieństwie do krwotoku. Za plamienie natomiast należy uznać ślady krwi, niekoniecznie świeżej, w postaci „plamek” na wkładce czy bieliźnie.

Plamienie może mieć inny kolor niż miesiączka, np. brązowy. Nie ma określonego wzorca, jeśli chodzi o liczbę dni czy wygląd. Przeważnie jednak jest na tyle niewielkie, że nie wymaga stosowania podpaski czy tamponu.

Tak plamienie, jak i krwawienie między miesiączkami może świadczyć zarówno o fizjologii, jak i patologii

Plamienia przed okresem - przyczyny

Plamienie przed okresem jeśli jest sporadyczne i wystąpiło do 2 dni przed miesiączką, nie świadczy raczej o poważnym stanie. Chociaż oczywiście w razie wątpliwości czy innych pojawiających się objawów, kobieta powinna udać się do ginekologa i wykonać badania.

Niewielkie krwawienie przed okresem może świadczyć o zbliżającej się miesiączce. Czasami jest też sygnałem implantacji zarodka, czyli ciąży. Oprócz tego do możliwych przyczyn plamień przed okresem należą:

• rozpoczęcie stosowania antykoncepcji hormonalnej lub zmiana metody hormonalnej na inną,
• polipy szyjki macicy lub jamy macicy - czyli przerosty błony śluzowej o łagodnym charakterze, oprócz plamienia między miesiączkami mogą powodować bóle brzucha i stany zapalne,
• mięśniaki macicy - to łagodne zmiany, które często powodują też obfite miesiączki,
• torbiele macicy,
• obrażenia pochwy - najczęściej po stosunku,
• endometrioza - jest występowaniem błony śluzowej macicy poza jamą macicy, mogą pojawiać się też bóle brzucha i obfite miesiączki,
• zapalenie przydatków - oprócz plamień między miesiączkami, ta bakteryjna choroba zakaźna wywołuje ostry ból brzucha, podwyższoną temperaturę, a czasami też nudności i wymioty,
• rak szyjki macicy,
• rak trzon macicy.

Inną kwestią jest skąpe krwawienie miesięczne. Jeśli poza tym faktem nic kobiecie nie dolega, a miesiączki są regularne, to sam fakt ich niewielkiego natężenia nie powinien niepokoić. Martwić powinny obfite lub przedłużające się miesiączki, ponieważ mogą one świadczyć o obecności jednej z wyżej wymienionych patologii

Przeczytaj też: Ból jajnika po okresie – przyczyny i badania

Plamienia po okresie - przyczyny

Plamienia występujące po okresie również mogą mieć źródło w zmianach fizjologicznych, jak i chorobowych. Dziwne plamienia po okresie mogą występować np. przed menopauzą, kiedy dochodzi do zakłócenia cyklu menstruacyjnego. Także suchość pochwy (wpływ na nią ma obniżony poziom estrogenu), pojawiająca się w okresie okołomenopauzalnym, sprzyja urazom i niewielkim krwawieniom w różnych momentach cyklu. Inne możliwe przyczyny plamień po okresie to:

• ciąża (według American Pregnancy Association plamienia występują u 20% kobiet do 12. tygodnia ciąży),
• rozpoczęcie stosowania antykoncepcji hormonalnej lub zmiana na inna metodę hormonalną,
• urazy np. po stosunku,
• infekcje bakteryjne, choroby przenoszone drogą płciową,
• mięśniaki,
• polipy szyjki macicy lub jamy macicy,
• torbiele macicy,
• rak trzonu macicy,
• rak szyjki macicy.

Jeśli plamienie wystąpiło po miesiączce w połowie cyklu to najprawdopodobniej ma to związek z owulacją. W tym czasie u niektóry kobiet może pojawić się kilkudniowe plamienie o różnym nasileniu bez względu na to, czy kobieta współżyła czy nie. Niewielkie krwawienie przy jajeczkowaniu jest normalnym zjawiskiem

Plamienia przed okresem i po okresie - jakie badania wykonać?

W przypadku występowania plamienia przed okresem lub po okresie należy udać się do ginekologa. Podczas wizyty powinno być przeprowadzone:

• badanie fizykalne z wykorzystaniem wziernika ginekologicznego,
• wymaz z szyjki macicy (cytologia),
• badanie obrazowe - USG przezpochwowe.

Należy również ocenić profil hormonalny, dlatego niezbędne jest oznaczenie hormonów:

• tarczycowych: TSH i fT4,
• prolaktyny.
• progesteronu,
• estradiolu,
• FSH,
• LH.

Ważne jest, aby wykonać te badania w pierwszej połowie cyklu (2-3 dzień) lub w jego drugiej połowie (21-23 dzień). Krew należy oddać na czczo, po spokojnej, przespanej nocy, nie po imprezie, czy innym niezwykłym wydarzeniu

Czytaj także:
Okres co 2 tygodnie? Co jest przyczyną zaburzeń rytmu miesiączkowego
Wizyta u ginekologa a okres. Czy trzeba odwołać wizytę?
Wizyta u ginekologa a okres. Czy trzeba odwołać wizytę?

dr n. med. Rafał Kuźlik

specjalista ginekologii i położnictwa oraz ginekologii estetycznej Specjalista ginekologii i położnictwa oraz ginekologii estetycznej z ponad dwudziestoletnim doświadczeniem zawodowym. Od 2015 roku dyrektor medyczny w klinice Saskamed, której jest współzałożycielem. Opublikował wiele prac naukowych z zakresu ginekologii operacyjnej i plastycznej. Jest jednym z najczęściej polecanych ginekologów w Polsce. Dr n.med. Rafał Kuźlik jest autorem metody „One Cut Technique” – operacji warg sromowych, która została doceniona na Międzynarodowej Konferencji Ginekologii Plastycznej w Rzymie.