Szczepionka na COVID-19 a ciąża i laktacja. Kiedy ciężarna powinna się zaszczepić?
Czy kobieta ciężarna lub karmiąca powinna otrzymać szczepionkę przeciwko koronawirusowi? To zależy. Nie ma badań na temat bezpieczeństwa stosowania preparatu w tych grupach, jednak w niektórych przypadkach należy rozważyć podanie szczepionki na COVID-19 w czasie ciąży lub laktacji.

Spis treści:
- Szczepionka przeciw COVID-19 a ciąża
- Szczepionka przeciw COVID-19 a karmienie piersią
- Ryzyko COVID-19 w ciąży
Szczepionka przeciw COVID-19 a ciąża
Szczepionka na COVID-19 nie jest zalecana jako rutynowe szczepienie dla wszystkich kobiet ciężarnych. Szczepionka nie była i nie jest testowana w tej grupie kobiet oraz u karmiących piersią, dlatego brakuje danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania preparatu. Są planowane badania z udziałem kobiet w ciąży, a aktualnie obserwuje się stan zdrowia kobiet, które zaszły w ciążę po przyjęciu szczepionki. Dostępne są również wyniki badań na zwierzętach.
Badania z udziałem zwierząt nie wykazały bezpośredniego ani pośredniego szkodliwego wpływu na ciążę, rozwój zarodka i (lub) płodu, poród lub rozwój pourodzeniowy. Podanie produktu leczniczego Comirnaty szczepionka przeciwko COVID-19 firmy Pfizer - przyp.red. w okresie ciąży można rozważyć jedynie, jeśli potencjalne korzyści przewyższają jakiekolwiek potencjalne ryzyko dla matki i płodu
Pomimo braku danych, preparaty dopuszczone do obrotu uznane są przez ekspertów za środek niezagrażający przyszłej mamie oraz jej potomstwu. Kobieta ciężarna powinna rozważyć szczepienie przeciw COVID-19, gdy należy do grupy podwyższonego ryzyka ciężkiego przebiegu lub powikłań zakażenia koronawirusem, lub jest bardziej narażona na infekcję niż inne kobiety ciężarne. Chodzi nie tylko o posiadanie chorób współistniejących, ale np. wykonywanie zawodu medycznego narażającego na bliski kontakt z chorymi na COVID-19.
Warto też dodać, że wśród przeciwwskazań do stosowania dostępnych szczepionek na koronawirusa nie znalazły się ani ciąża, ani laktacja. Co oznacza, że teoretycznie preparaty mogą być podawane kobietom w ciąży i karmiącym.
Każdy przypadek powinien być przed podjęciem decyzji indywidualnie omówiony podczas konsultacji lekarskiej.
Szczepionka przeciw COVID-19 a karmienie piersią
Szczepionka na COVID-19 nie jest zalecana jako rutynowe szczepienie dla kobiet karmiących piersią, ale jej zastosowanie powinno być rozważone, gdy kobieta należy do grupy zagrożonej infekcją lub ciężkim przebiegiem COVID-19. Sytuacja jest zatem analogiczna do przypadku kobiet ciężarnych.
Polscy eksperci z Fundacji Banku Mleka Kobiecego, Centrum Nauki o Laktacji i Polskiego Towarzystwa Wakcynologii, wydali wspólne stanowisko dotyczące szczepienia przeciw koronawirusowi dla kobiet w czasie laktacji.
Uznali, że ewentualne ryzyko niepożądanych zdarzeń u dziecka karmionego piersią przez zaszczepioną matkę, jest czysto teoretyczne i nie należy się spodziewać działań niepożądanych u dziecka po szczepieniu matki.
Nasze stanowisko jest zgodne ze stanowiskami innych Towarzystw Naukowych na świecie. (...) Decyzja o zaszczepieniu należy do matki karmiącej, po uwzględnieniu analizy korzyści i ryzyka oraz stopnia narażenia na zakażenie SARS-COV-2 - grupy objęte priorytetem, to pracownice ochrony zdrowia i matki wcześniaków, przebywających w szpitalu
Pomimo braku danych specjaliści uważają, że szczepionki na COVID-19 nie stanowią zagrożenia dla niemowlęcia karmionego naturalnie, a korzyści z karmienia piersią są dobrze znane.
Nie wiadomo, czy składniki szczepionki przeciwko koronawirusowi przenikają do mleka ludzkiego. Z obserwacji wynika jednak, że dzieci kobiet, które są zakażone koronawirusem i karmią, są zdrowe. W mleku mamy po przechorowaniu COVID-19 wykazano również obecność przeciwciał anty SARS-CoV-2. Te ciałka odpornościowe są przekazywane dziecku w czasie karmienia i najprawdopodobniej biorą udział w ochronie dziecka.
Ryzyko COVID-19 w ciąży
Należy pamiętać o tym, że ciąża i okres zaraz po niej są stanami, gdy kobieta może mieć obniżoną odporność. Staje się bardziej podatna na różne infekcje, w tym tę wywołaną koronawirusem. Stąd kobiety w ciąży zostały zaliczone przez Centers for Disease Control and Prevention CDC do grupy zagrożonej powikłaniami zakażenia wirusem.
Kobiety w ciąży z COVID-19 mają zwiększone ryzyko ciężkiej choroby, w tym choroby, która powoduje przyjęcie na OIOM, wentylację mechaniczną i zgon w porównaniu z kobietami niebędącymi w ciąży w wieku rozrodczym. Ponadto kobiety w ciąży z COVID-19 mogą być bardziej narażone na niekorzystne skutki, takie jak poród przedwczesny, w porównaniu z kobietami w ciąży bez COVID-19
W przypadku ciąży szczególnie ważne są ogólne zasady profilaktyki przeciwko COVID-19, o których żadna kobieta ciężarna nie powinna zapominać, bez względu, czy będzie się szczepić czy nie. To regularne mycie rąk, unikanie dużych skupisk ludzi i kontaktu z osobami chorymi oraz noszenie maseczki.
Vaccination Considerations for People who are Pregnant or Breastfeeding, Centers for Disease Control and Prevention (CDC),
COVID-19 vaccination: a guide for women of childbearing age, pregnant or breastfeeding, Public Health England, www.gov.uk,
Stanowisko Fundacji Bank Mleka Kobiecego, Centrum Nauki o Laktacji i Polskiego Towarzystwa Wakcynologii w sprawie szczepienia przeciwko SARS-CoV-2 kobiet w okresie laktacji, www.bankmleka.pl/154-stanowisko-w-sprawie-szczepienia-przeciwko-sars-cov-2-kobiet-w-okresie-laktacij-.html.
Więcej na podobny temat:
Szczepionka na koronawirusa. Korzyści, skutki uboczne, kto i kiedy otrzyma szczepienie przeciwko COVID-19?
Szczepienie przeciw grypie – nowe szczepionki, cena, kiedy się zaszczepić?
Co alergicy powinni wiedzieć o szczepionce na COVID-19?
Szczepienie przeciw grypie w ciąży
Czy szczepić się w ciąży?
Szczepienia ochronne w ciąży
Ciąża a szczepionki na HPV
Szczepienie na ospę. Co zawiera szczepionka, ile kosztuje, kiedy jest obowiązkowa?