Astma oskrzelowa jest przewlekłym stanem zapalnym dróg oddechowych, który najczęściej rozwija się w dzieciństwie. Zwykle ma podłoże alergiczne i sprzyja jej występowanie astmy i alergii w najbliższej rodzinie. U ok. 80% dzieci objawy astmy pojawiają się przed skończeniem 4. roku życia.
Spis treści:
- Objawy astmy u dzieci
- Zapobieganie astmie u dzieci
- Leczenie astmy u dzieci
- Domowe sposoby na astmę u dzieci
Objawy astmy u dzieci
Choć astma może mieć różny przebieg, może być bardziej lub mniej nasilona, charakteryzować się różną częstotliwością napadów, to do typowych objawów tej choroby u dzieci należą:
- kaszel,
- przyspieszony, utrudniony oddech,
- przyspieszone bicie serca,
- świszczący oddech.
Można podejrzewać u dziecka astmę, jeśli ma nagłe napady kaszlu oraz nawracające infekcje dróg oddechowych, które trwają dłużej niż 10 dni. W wyniku tego, że drożność dróg oddechowych maleje w nocy, ataki astmy u dzieci częściej występują podczas snu.
Astmę u dzieci trudno rozpoznać w ciągu pierwszych 3 lat życia. Zwykle diagnozuje się ją później. Schorzenie wykrywa się wcześniej u dzieci, których mamy palą papierosy – wtedy podczas infekcji wirusowych mogą być słyszalne świsty nawet u dzieci poniżej 2 lat.
Czynniki wyzwalające napady astmy u dziecka
Do uruchomienia napadu astmy mogą przyczynić się różne czynniki, m.in.:
- alergeny (np. roztocza kurzu, sierść zwierząt, pyłki roślin),
- dym papierosowy,
- infekcje wirusowe i bakteryjne,
- aktywność fizyczna,
- silne emocje,
- pleśń, wilgoć,
- zimne powietrze,
- związki chemiczne, leki (np. kwas acetylosalicylowy).
Dzieci z atopią są bardziej narażone na astmę
Najsilniejszym czynnikiem ryzyka astmy u dzieci są cechy atopii (alergii uwarunkowanej genetycznie). Dzieci z atopowym zapaleniem skóry mają 4-krotnie wyższe ryzyko rozwoju astmy. Dzieci z alergicznym nieżytem nosa mają nawet 11-krotnie większe ryzyko rozwoju astmy.
Cechy alergii i astma u dzieci ujawniają się często w tzw. marszu alergicznym. Oznacza to, że występują po sobie:
- alergia pokarmowa,
- atopowe zapalenie skóry,
- alergiczny nieżyt nosa.
Astma pojawia się na końcu marszu alergicznego. Jeśli objawy astmy nasilają się, pojawiają się coraz częściej i trwają dłużej, może dojść do zagrażającego życiu dziecka stanu astmatycznego. Wymaga on leczenia w szpitalu.
Zapobieganie astmie u dzieci
Łagodzenie objawów astmy polega przede wszystkim na unikaniu kontaktu z alergenem. W tym celu:
- W domu powinno być czysto, należy codziennie odkurzać, wietrzyć pomieszczenia, nie gromadzić rzeczy, na których zalega kurz. Najlepiej pozbyć się dywanów i wykładzin.
- Powinniśmy usunąć z przestrzeni dziecka wełniane narzuty, poduszki z pierza, skóry zwierząt, wełnianą odzież, ptaki domowe: papugi, kanarki.
- W czasie pylenia roślin (tutaj znajdziesz: Kalendarz pylenia), warto przestrzegać kilku zasad, np. na spacer wybierać się rankiem zamiast wieczorem (mniejsze stężenie pyłków), przepłukiwać nos izotonicznym roztworem soli, przebywać w miejscach o mniejszym stężeniu pyłków, jeśli to możliwe.
- Wykluczyć z diety uczulające dziecko pokarmy.
Leczenie astmy u dzieci
O metodach leczenia i rodzaju podawanych leków w każdym przypadku indywidualnie powinien zdecydować lekarz pediatra, najlepiej alergolog. Specjalista wcześniej zleci testy alergologiczne i przeprowadzi dokładny wywiad pod kątem objawów astmy.
Wśród możliwości leczenia astmy wyróżnia się metody farmakologiczne, odczulanie (immunoterapię), unikanie alergenu i czynników prowokujących napad astmy.
W farmakologicznym leczeniu objawów astmy stosuje się leki:
- glikokortykosteroidy wziewne – są te leki kontrolujące przebieg astmy, przeciwzapalne, opakowanie ma kolor pomarańczowy lub czerwony,
- beta2-mimetyki – leki rozszerzające oskrzela, stosowane w trakcie ostrego napadu astmy, opakowanie ma kolor niebieski,
- leki przeciwleukotrienowe,
- długo działające beta2-mimetyki,
- glikokortykosteroidy doustne.
W bardzo ciężkich przypadkach przewlekłej astmy, które rzadko występują u dzieci, możliwe jest zastosowanie leków biologicznych.
Astma u dzieci w większości przypadków ma podłoże alergiczne. Jedyną dostępną formą leczenia przyczyny (a nie objawów) alergii jest odczulanie, inaczej immunoterapia swoista. Polega ona na wykonaniu serii zastrzyków zawierających małe dawki alergenu. Zastrzyki wykonywane są w przychodni. Immunoterapia trwa 3-5 lat.
Domowe sposoby na astmę u dzieci
Astma u dzieci powinna być leczona pod okiem lekarza, najlepiej pediatry alergologa. Metody naturalne mogą służyć jako wspomaganie leczenia farmakologicznego. W ograniczaniu i łagodzeniu objawów astmy mogą być pomocne:
- Zioła wspomagające pracę układu oddechowego, oczyszczające z wydzieliny podczas infekcji górnych dróg oddechowych: sosna, babka lancetowata, korzeń prawoślazu, podbiał, czarny bez.
- Aktywność fizyczna – aktywność może wyzwolić objawy astmy, dlatego należy skonsultować się z lekarzem, czy i jak dziecko z astmą może ćwiczyć. Ruch pozwala jednak zachować odpowiednią masę ciała, dzięki czemu organizm nie jest obarczony dźwiganiem dodatkowych kilogramów, a układ oddechowy jest bardziej wydolny.
- Dieta dziecka z astmą powinna oczywiście wykluczać uczulające pokarmy, za to powinna być bogata w te związki, które wspomagają działanie układu odpornościowego (mniejsze ryzyko infekcji i nasilania objawów). W jadłospisie dziecka powinny zatem być wielonienasycone kwasy tłuszczowe (orzechy, nasiona, olej lniany), witaminy (owoce i warzywa), składniki mineralne i błonnik (produkty pełnoziarniste).
- Suplementacja witaminą D – wspomaga odporność i rozwój dziecka, niestety nie dostarczamy jej wystarczająco z żywnością, dlatego lekarze zalecają jej suplementację, szczególnie w miesiącach wrzesień-kwiecień.
Leczenie astmy oskrzelowej powinno być wprowadzone możliwie szybko. Zapobiegając alergii, jesteśmy w stanie uchronić dziecko przed rozwojem astmy.
Z niepokojącymi objawami, jak przedłużające się infekcje górnych dróg oddechowych, napady kaszlu, zwłaszcza nocą, powinniśmy udać się do lekarza specjalisty.
Więcej artykułów na temat chorób alergicznych i astmy:
Astma oskrzelowa – jakie są jej objawy, jak im zapobiegać?
Alergia krzyżowa - co ją powoduje
Alergia na pyłki - jak przetrwać okres pylenia
Astma - najważniejsze objawy i leczenie astmy
Przeziębienie czy alergia – przyczyny, objawy, leczenie
Pylenie brzozy – kiedy i jak pyli brzoza, jakich objawów alergii się spodziewać?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
