Osteoporoza może przez lata rozwijać się nie dając żadnych objawów. Ponieważ osteoporoza nie boli (przynajmniej w początkowej fazie), często lekceważymy pierwsze objawy choroby. Zobacz jak rozpoznać chorobę i kto jest najbardziej narażony i co zrobić, by uniknąć osteoporozy
Jak rozpoznać objawy osteoporozy?
Choroba osłabia kości, czego efektem jest m.in. spłaszczenie kręgów powodujące zaokrąglenie pleców albo utratę centymetrów. Inne objawy, które mogą sygnalizować osteoporozę, to np.:
- nieprawidłowa postawa, a konkretnie wypchnięty do przodu brzuch;
- ból pleców i kręgosłupa (silny, nagły może świadczyć nawet o złamaniu osłabionego kręgu!);
- bóle brzucha – gdy żebra uciskają na narządy wewnętrzne;
- złamania kości – nawet w wyniku uderzenia czy pozornie niegroźnego upadku. Szczególnie podatne na urazy są nadgarstki i kości szyjki udowej (do złamania dochodzi, gdy upadasz na biodro).
Uwaga! Objawy takie świadczą o zaawansowanej osteoporozie. Zanim jednak wystąpią, choroba przez wiele lat rozwija się w ukryciu. By nie dopuścić jej do głosu, trzeba działać.
Co sprzyja rozwojowi osteoporozy?
Osteoporoza może wystąpić u każdego. Na jej celowniku najczęściej jednak znajdują się ludzie, u których w rodzinie występowała już ta choroba. Ryzyko podnoszą także:
- bardzo szczupła i drobna budowa ciała – świadczy o mniejszej masie kostnej;
- zaburzenia hormonalne – głównie zaburzenia pracy tarczycy oraz spadek hormonów płciowych, np. w wyniku menopauzy;
- wiek – po 60. roku życia mamy o ok. 30 procent słabszy kościec niż w okolicach trzydziestki!
- nadużywanie alkoholu i napojów z kofeiną oraz palenie papierosów – upośledzają wchłanianie wapnia i odbudowę kości;
- dieta zawierająca za dużo zwierzęcego białka – zwiększa wydalanie wapnia z moczem;
- zażywanie niektórych leków, np. kortykosteroidów i dużych dawek tyroksyny;
- choroby – powodujące unieruchomienie, a także np. POChP czy nadczynność przytarczyc.
Jak zapobiec rozwojowi osteoporozy?
Szkielet buduje się i regeneruje przez całe życie. Po przekroczeniu trzydziestki procesy naprawcze jednak spowalniają. Od tej pory masa kości co roku zmniejsza się mniej więcej o 1 procent. Aby przechytrzyć osteoporozę, warto zatem zapracować w młodości na jak najmocniejszy szkielet. Jak to zrobić?
- Bądź aktywna – obciążając kości umiarkowanie, ale systematycznie (np. podczas marszów czy skakania na skakance), stymulujesz wzrost ich masy, poza tym rozwijasz mięśnie podtrzymujące szkielet.
- Postaw na dietę bogatą w wapń i witaminę D (składniki te są konieczne do budowy kości). Niech w twoim jadłospisie na stałe zagoszczą mleko i jego przetwory, produkty sojowe, rośliny strączkowe, sardynki oraz wzbogacony wapniem sok pomarańczowy.
- Pożegnaj drastyczne diety odchudzające – powodują niedobory wapnia i witaminy D, a co za tym idzie osłabiają kości.
Jak zdiagnozować osteoporozę?
Jeśli wystąpią u ciebie objawy wskazujące na osteoporozę, albo gdy przejdziesz menopauzę, zbadaj kości. W zaawansowanych przypadkach zmiany widać nawet na zdjęciu rentgenowskim. Wcześniejsze stadium choroby wykrywa densytometria (precyzyjnie określa stan kości). Skierowanie na bezpłatne badania dostaniesz od lekarza POZ lub w poradni osteoporozy.
Czytaj także:
Na podstawie artykułu Diany Ożarowskiej-Sady z Vity
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!