Spis treści:
- Objawy zatrucia pokarmowego
- Przyczyny zatrucia pokarmowego
- Zapobieganie zatruciu pokarmowemu
- Leczenie zatrucia pokarmowego
Objawy zatrucia pokarmowego
Najczęściej w wyniku zatrucia pokarmowego pojawiają się:
- biegunka,
- kurczowy ból brzucha,
- nudności i wymioty,
- ogólne osłabienie,
- zatruciu mogą towarzyszyć też: ból głowy i gorączka.
Objawy zatrucia pokarmowego zazwyczaj pojawiają się nagle i samoistnie ustępują. Zatrucie pokarmowe trwa 1-3 dni, ale objawy mogą występować tez dłużej, w zależności od rodzaju bakterii lub innego czynnika wywołującego zatrucie.
W cięższych przypadkach może dochodzić to znacznego odwodnienia manifestującego się silnym uczuciem pragnienia, suchością w jamie ustnej, zawrotami głowy po gwałtownym wstaniu i w pozycji stojącej, przyspieszeniem akcji serca.
Zatrucie toksyną botulinową (jadem kiełbasianym)
Zatrucia pokarmowe wywoływane przez niektóre bakterie mogą objawiać się też znacznie poważniej. Przykładem jest zatrucie jadem kiełbasianym (toksyną botulinową wytwarzaną przez bakterię Clostridium botulinum), w wyniku którego dochodzi do wiotkiego porażenia mięśni, trudności w oddychaniu, niedowładów i śpiączki z zachowaniem świadomości.
Do zatrucia toksyną botulinową może dojść po spożyciu:
- pokarmu zanieczyszczonego glebą z przetrwalnikami bakterii (głównie przetwory domowe),
- konserw (należy wyrzucać puszki, których wieczko jest uniesione, ponieważ to może sugerować zawartość gazu wytworzonego przez C. botulinum),
- miodu w przypadku dzieci (niemowlętom do 2. roku życia nie należy podawać miodu, gdyż może być skażony i powodować tzw. botulizm dziecięcym).
W większości przypadków zatruć toksyną botulinową dochodzi do pełnego wyzdrowienia, jednak niektóre symptomy ustępują dopiero po kilku miesiącach, a nawet latach.
Przyczyny zatrucia pokarmowego
Za zatrucie pokarmowe najczęściej odpowiadają bakteria Salmonella, Campylobacter lub egzotoksyny bakteryjne gronkowca (Staphylococcus aureus), rzadziej laseczki zgorzeli gazowej czy laseczki jadu kiełbasianego (Costridium botulinum).
Większość zachorowań wiąże się z nieprawidłowym przygotowaniem jedzenia: zbyt krótkim gotowaniem, w za niskiej temperaturze, spożywaniem niemytych warzyw i owoców, przeterminowanych pokarmów, źle zakonserwowanych domowych przetworów lub spożyciem wody z niepewnych źródeł.
Zapobieganie zatruciu pokarmowemu
Stosowanie się do ogólnych zasad higieny, jak mycie rąk przed przygotowaniem posiłku, przed jedzeniem, unikanie pokarmów, które mogą być nieświeże, unikanie spożywania wody z niepewnych źródeł, zwłaszcza w krajach o ciepłym klimacie, może oszczędzić nam przykrych dolegliwości.
Jeśli spożywamy żywność z weków trzeba pamiętać o jej odpowiednim odgrzaniu – wysoka temperatura i długi czas gotowania (80ºC przez 30 minut lub 100ºC przez 10 minut) zabiją nawet Clostridium botulinum. Jeśli jedna osoba w otoczeniu jest chora, wskazane jest, by po kontakcie z nią umyć dokładnie ręce. Osoba z objawami zatrucia pokarmowego nie powinna przygotowywać posiłków dla innych, gdyż sprzyja to szerzeniu się zakażenia.
Leczenie zatrucia pokarmowego
Przy biegunce i wymiotach najważniejsze jest właściwe uzupełnianie straconych płynów. Picie słodzonych napojów, np. nektarów, napojów gazowanych, nie jest dobrym pomysłem. Te płyny są hipertoniczne i zamiast nawadniać odwadniają. Woda też nie jest najlepsza, ponieważ jest hipotoniczna, nawadnia, ale nie zapewnia dostarczenia właściwej ilości elektrolitów i innych potrzebnych składników.
Dobrym pomysłem będzie picie chudego bulionu lub marchwianki (przecier z marchwi z ryżem na rosole lub wodzie z dodatkiem soli i cukru). Jeśli woda, to najlepiej taka, do której dodamy szczyptę soli i łyżeczkę cukru na szklankę. Ważne by pić dużo. Przy biegunce i wymiotach nie jest to łatwe, ale można to osiągnąć przez bardzo częste picie małych ilości płynów.
Jeśli już coś jemy, to powinny to być pokarmy lekkostrawne – kleiki z kaszy manny, ryżu z dodatkiem białego gotowanego mięsa. Lepiej unikać mleka i jego przetworów. Biegunka wymywa enzymy z błony śluzowej jelita, w tym trawiące laktozę – cukier zawarty w mleku, co może dawać przejściowe objawy nietolerancji pokarmowej i nasilać już istniejące dolegliwości.
Węgiel aktywny i środki zapierające poprawiają komfort podczas biegunki, dając kontrolę nad wypróżnieniami, ale nie leczą zatrucia i nie skracają czasu trwania dolegliwości.
Zatrucie pokarmowe przeważnie mija samoistnie, jednak w razie jakichkolwiek wątpliwości należy zgłosić się do lekarza.
Ważne jest, by obserwować objawy. Należy niezwłocznie skonsultować się z lekarzem, jeśli:
- objawy nasilają się,
- objawy nie ustępują po 3-4 dniach,
- w stolcu pojawia się krew lub duże ilości śluzu,
- wymioty są na tyle silne, że uniemożliwiają spożywanie płynów.
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 15.04.2016.
Więcej na temat problemów z układem pokarmowym:
Biegunka (rozwolnienie) - najczęstsze przyczyny i leczenie
Jakie bakterie powodują zatrucia pokarmowe?
Wymioty grożą odwodnieniem organizmu. Co stosować na wymioty?
Zaparcie u dorosłych - kiedy należy się niepokoić?
Zgaga – leki i domowe sposoby na zgagę, zgaga w ciąży, objawy i przyczyny
Zatrucia pokarmowe – objawy i zapobieganie
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
