Spis treści:
- Czym jest lamblia?
- Lamblia – objawy zarażenia
- Lamblia – drogi zakażenia
- Leczenie lambliozy
- Lamblia – profilaktyka
Czym jest lamblia?
Lamblia (łac. Giardia lamblia) to pierwotniak wywołujący lambliozę, inaczej giardiozę – jedną z najczęściej występujących w Polsce chorób pasożytniczych. Lamblioza to choroba, która pojawia się u osób w każdym wieku. Nie ma jednak wątpliwości, że najczęściej dotyka dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Pasożyt może ulokować się w różnych częściach naszego organizmu. Na ogół wybiera jednak takie miejsca, jak:
- drogi żółciowe,
- dwunastnicę,
- pęcherzyk żółciowy,
- kosmki jelitowe.
Inwazja tego pierwotniaka nie należy do rzadkości. Szacuje się, że w Polsce lamblię ma 3-5% osób.
Lamblia – objawy
Lamblioza jest trudna do zdiagnozowania. Najczęściej przebiega bezobjawowo. Szacuje się, że jakiekolwiek dolegliwości towarzyszące chorobie dotyczą zaledwie 10% pacjentów. Są one jednak tak mało charakterystyczne, że niewielu chorych jest w stanie na ich podstawie podejrzewać, że w ich organizmie pojawił się pasożyt.
Lamblia daje następujące objawy:
- biegunka,
- uczucie zmęczenia i senność,
- ból brzucha, najczęściej po prawej stronie,
- cuchnące stolce, z dużą zawartością powietrza,
- wzdęcia,
- nieplanowany spadek wagi (od 10% do 20% masy ciała),
- brak apetytu,
- zahamowanie wzrostu u dziecka,
- zaparcia,
- niedobór żelaza,
- nudności.
Rzadziej występują gorączka, swędząca wysypka, trądzik oraz podwyższone ciśnienie tętnicze. U dzieci zarażonych lamblią (zwłaszcza u tych, które wcześniej niezbyt chętnie sięgały po słodycze) pojawić się może apetyt na czekoladę i inne łakocie.
Objawy zakażenia lamblią pojawiają się w ciągu miesiąca od wniknięcia pasożyta do organizmu i utrzymują się ok. tygodnia, ale mogą też mieć charakter przewlekły. Wówczas dochodzi do pojawienia się luźnych stolców, gazów o charakterystycznym zapachu siarki, a z czasem również chudnięcia, bólów głowy, złego wchłaniania składników odżywczych i zahamowania wzrostu u dziecka.
O zakażeniu lamblią mogą również świadczyć niektóre choroby:
- zapalenie pęcherzyka żółciowego,
- zapalenie wyrostka robaczkowego,
- zapalenie trzustki,
- choroba wrzodowa żołądka,
- stany depresyjne,
- zapalenie stawów,
- anemia,
- przewlekłe zmiany skórne (pokrzywki).
Przeczytaj też: Badanie na pasożyty z krwi - co wykrywa i jak interpretować wyniki
Lamblia – drogi zarażenia
Lamblia należy do pasożytów z rodziny wiciowców. Ma 4 pary wici, dzięki którym ma możliwość poruszania się. Występuje u niej również przyssawka, która powoduje dobrą przyczepność do błony śluzowej przewodu pokarmowego.
Źródłem zarażenia lamblią jest człowiek - chory lub nosiciel. Jednak identyczne pasożyty znaleziono też w przewodach pokarmowych zwierząt, w tym psów, kotów czy bobrów, dlatego i one mogą stanowić źródło zakażenia. Za szczerzenie się choroby odpowiadają cysty lamblii. Są one najbardziej zaraźliwe w czasie ich wydalania oraz zaraz po nim. Do przeniesienia dochodzi drogą pokarmową. Najczęściej poprzez:
- wypicie skażonej wody, kąpiel w zakażonym jeziorze lub rzece, podczas której dojdzie do wypicia wody,
- zjedzenie niemytych owoców lub warzyw.,
- przeniesienie lamblii na brudnych rękach do ust,
- korzystanie z publicznych toalet i niezachowywanie odpowiedniej higieny.
Lamblia bardzo szybko się rozmnaża i, co najważniejsze, potrafi długo przetrwać, zwłaszcza w wodzie, a to właśnie przez jej wypicie często dochodzi do zarażenia. W jeziorze o temperaturze 18°C lamblia jest w stanie przetrwać nawet 3 miesiące.
Przeczytaj też: Tasiemiec uzbrojony - jak można się zarazić?
Leczenie lambliozy
Lambliozę diagnozuje się na podstawie badania kału. Aby wynik badania był jak najbardziej miarodajny, należy zbierać próbki kału nawet przez 10 dni. Zdarza się, że konieczne jest również przeprowadzenie dodatkowych badań serologicznych.
Leczenie lamblii odbywa się za pomocą leków przeciwpasożytniczych i pierwotniakobójczych. Najczęściej są to: metronidazol, tinidazol i albendazol. U dzieci można podać w syropie furazolidon. Leczenie zakażenia lamblią trwa w zależności od leku od 3 do nawet 21 dni.
Leczenie lamblii nie należy do najprostszych. W przypadku chorego dziecka prawdopodobne jest to, że zarażeni lamblią będą również jego rodzice. Wówczas należy pamiętać, że ewentualne leczenie powinno obejmować całą rodzinę.
Nie należy bagatelizować choroby, ponieważ jej skutki mogą być bardzo poważne, zwłaszcza u dzieci. Nieleczona lamblia doprowadzić może do znacznego odwodnienia i wyczerpania organizmu, związanego z dużą utratą masy ciała.
Lamblia – profilaktyka
Aby uniknąć lamblii przede wszystkim należy zachować podstawy higieny osobistej. Konieczne jest częste mycie rąk mydłem lub płynem antybakteryjnym, zwłaszcza po wizycie w publicznej toalecie czy po kontakcie ze zwierzęciem. Dotyczy to zarówno dorosłych, jak i dzieci. Dużą rolę w kształtowaniu dobrych nawyków u dzieci odgrywają rodzice. To właśnie ich zadaniem jest zadbanie o to, aby maluchy nie wkładały rączek do buzi czy dokładnie myły je przed jedzeniem.
Dodatkowo w przypadku lamblii przede wszystkim należy unikać spożywania wody z podejrzanych i niezdatnych do picia źródeł. Podczas kąpieli w jeziorze lub rzece warto zwrócić szczególną uwagę na to, aby woda nie dostała się do przewodu pokarmowego. Z kolei po kąpieli należy dokładnie umyć ciało mydłem. Odradza się również spożywania niemytych owoców i warzyw, ponieważ na nich mogą się znajdować pasożyty.
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 04.02.2020.
Źródło: A. Boroń-Kaczmarska (red.), A. Wiercińska-Drapało (red.), Choroby a zakaźne i pasożytnicze, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020,
S. Kalyoussef, D. Goldman, Lamblioza i kryptosporydioza, Pediatria po Dyplomie Vol. 15 Nr 5, 2011.
Więcej na podobny temat:
Bąblowica - przyczyny zakażenia, objawy i leczenie
Tasiemiec - po czym poznać zarażenie (objawy, metody zwalczania)
Owsiki u dzieci i dorosłych - rozpoznanie, objawy, leczenie
Pasożyty - objawy, jak dochodzi do zakażenia, leczenie, zapobieganie
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
