Spis treści:
- Czym jest choroba pocałunków, czyli mononukleoza zakaźna?
- Jakie są objawy choroby pocałunków?
- Jak długo choroba pocałunków jest zakaźna?
- Jak długo trwa choroba pocałunków?
- Badania na rozpoznanie choroby pocałunków
- Leczenie choroby pocałunków
- Choroba pocałunków w ciąży
- Czym grozi choroba pocałunków? Powikłania mononukleozy
Czym jest choroba pocałunków, czyli mononukleoza zakaźna?
Choroba pocałunków to potoczna nazwa mononukleozy zakaźnej. Jest to ostra choroba wirusowa powodowana przez EBV (czyli wirusa Epsteina-Barra). Infekcja jest nazywana chorobą pocałunków, ponieważ zazwyczaj rozprzestrzenia się poprzez bliski kontakt fizyczny, a ślina stanowi główny materiał zakaźny. Wirus był rozpoznawany również w wydzielinie z szyjki macicy. Można zarazić się przez używanie wspólnych przedmiotów, sztućców, naczyń, szczoteczki do zębów itp.
Mononukleozą można zarazić się w każdym wieku. Chociaż najczęściej chorują dzieci, to nastolatki i dorośli stanowią 1/3 chorych. Ocenia się, że ponad 90% osób dorosłych ma przeciwciała anty-EBV, a więc większość z nas przeszła zakażenie. Niektórzy nigdy nie zachorują, ale i tak mogą zarazić kolejne osoby.
Mononukleoza na ogół ustępuje samoistnie, jednak może prowadzić do niebezpiecznych powikłań. Oprócz objawów charakterystycznych dla infekcji dróg oddechowych często wywołuje zapalenie wątroby i powiększenie śledziony.
Jakie są objawy choroby pocałunków?
Objawy choroby pocałunków pojawiają się po 8-60 dniach od zakażenia. Gdy wirus EBV dostanie się do organizmu, przenika do ślinianek i w nich się mnoży. Jest to choroba, która pojawia się zazwyczaj u dzieci i nastolatków. Mononukleoza u dzieci najmłodszych przebiega zwykle bezobjawowo. U pozostałych chorych objawy mogą przypominać anginę paciorkowcową.
Do objawów mononukleozy zaliczamy:
- zapalenie gardła i migdałków (często z nalotami na migdałkach),
- powiększenie węzłów chłonnych,
- gorączka,
- ból głowy,
- złe samopoczucie,
- zmęczenie (może utrzymywać się nawet przez wiele miesięcy),
- katar,
- powiększenie wątroby i śledziony,
- zmiany skórne (wysypka w mononukleozie występuje dość rzadko),
- objaw Glanzmana, czyli obrzęk powiek, łuków brwiowych i nasady nosa (pojawia się rzadko).
Infekcja zazwyczaj zaczyna się od gorączki. Przy mononukleozie mogą wystąpić także wybroczynowe plamki na podniebieniu miękkim i twardym, a także – często u dorosłych – owrzodzenia i nadżerki narządów płciowych.
Objawy choroby pocałunków utrzymują się 2-4 tygodnie, a osłabienie układu odpornościowego po chorobie utrzymuje się nawet do roku.
U 1 na 2000 osób może dojść do przewlekłej postaci choroby. Wówczas objawy utrzymują się przez miesiące.
Jak długo choroba pocałunków jest zakaźna?
Wydzielanie wirusa wywołującego chorobę pocałunków do śliny trwa przeciętnie od 4 do 6 miesięcy od czasu wystąpienia objawów klinicznych. Zdarza się jednak, że trwa to nawet 1,5 roku. Okres zakaźności często występuje też przez pojawieniem się objawów.
Mononukleoza jest przenoszona głównie przez kontakt ze śliną, w której obecny jest wirus EBV. Do zakażenia dochodzi więc albo w wyniku pocałunków, albo poprzez używanie wspólnych sztućców lub picie z jednej butelki z osobą zarażoną. U dzieci często też dochodzi do zakażenia tym wirusem w wyniku brania do buzi zabawek, które miały wcześniej kontakt z chorymi.
Jak długo trwa choroba pocałunków?
W większości przypadków choroba pocałunków trwa 2-4 tygodni, jednak do pełnego ustąpienia objawów dochodzi często dopiero po 6-12 tygodniach. Najdłużej chorym dokucza zmęczenie. Początkowo objawy choroby są mało charakterystyczne – przez około 2 tygodnie mogą wiązać się z uczuciem osłabienia, brakiem apetytu, dreszczami i bólami mięśniowo-stawowymi.
Mononukleoza zwykle mija samoistnie, pozostawiając odporność na całe życie. Organizm nie eliminuje jednak wirusa EBV, który może powodować bezobjawowe reaktywacje zakażenia i być wydalany w ślinie i innych wydzielinach.
Badania na rozpoznanie choroby pocałunków. Jak diagnozuje się mononukleozę?
Rozpoznanie mononukleozy zakaźnej odbywa się na podstawie jej objawów oraz badań krwi. Chorobę można zdiagnozować za pomocą:
- morfologii krwi,
- badań serologicznych,
- odczynu Paula-Bunnella-Davidsohna.
Diagnozowanie polega na wykluczeniu anginy paciorkowcowej. Można też sprawdzić przeciwciała przeciw wirusowi EBV we krwi, jednak na wynik czeka się zwykle kilka dni. Pomocne jest wykonanie tzw. testu na mononukleozę (z krwi), ale wiadomo, że ma to sens dopiero po około tygodniu utrzymywania się objawów
– wyjaśnia dr Ewa Podkaminer-Ligaj, internista z Centrum Medycznego Damiana.
Nieprawidłowości w badaniach krwi występujące przy mononukleozie to:
- leukocytoza (nadmiar białych krwinek) w morfologii – wartości 10 000–20 000/µl, ale we wczesnej fazie choroby może występować leukopenia (zbyt mała ilość białych krwinek);
- zwiększony odsetek limfocytów,
- występowanie atypowych limfocytów monocytoidalnych,
- obniżenie ilości płytek krwi,
- podwyższone transaminazy (próby wątrobowe),
- obecność przeciwciał wirusa EBV we krwi.
Leczenie choroby pocałunków. Domowe sposoby na mononukleozę
Chorobę pocałunków, czyli mononukleozę zakaźną, leczy się objawowo. W większości przypadków organizm sam radzi sobie z infekcją. Choremu pomaga się doraźnie, podając leki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe i odkażające jamę ustną oraz gardło. Powinien też odpoczywać i jeść lekkostrawne potrawy. Gdy zaatakowana zostanie wątroba, lekarz przepisuje środki wspomagające prace tego narządu. W przypadku ciężkiego przebiegu infekcji, konieczna może być hospitalizacja.
Aby przyspieszyć proces zdrowienia i poprawić swoje samopoczucie w trakcie mononukleozy warto:
- Nawadniać się. Ważne jest picie dużych ilości wody, nawet 2-3 litry dziennie. Dzięki temu łatwiej będzie oczyścić organizm z toksyn.
- Łagodzić ból gardła. Sprawdzą się płukanki z roztworu soli (łyżeczka soli na szklankę letniej wody), ssanie tabletek o działaniu odkażającym i łagodzącym ból gardła. Więcej: domowe sposoby na ból gardła
- Obniżać gorączkę, np. stosując chłodne okłady i leki zawierające paracetamol i ibuprofen. Dodatkowo można popijać napar z lipy (wypróbuj metody na zbicie gorączki).
- Dużo odpoczywać. Organizm musi mieć siłę do walki z wirusami, dlatego ważny jest sen i unikanie wysiłku.
- Dobrze się odżywiać. Chorym na mononukleozę zakaźną służy lekkostrawna dieta, łagodna dla wątroby. Stawiaj więc na gotowane warzywa (nie strączkowe i kapustne), kasze, ryż, chude mięsa.
Jeśli objawy mononukleozy zakaźnej są bardzo nasilone (np. pojawił się obrzęk krtani lub duże obrzęki węzłów chłonnych), lekarz może zdecydować o leczeniu chorego sterydami. W przypadku dzieci taka terapia najczęściej odbywa się w szpitalu.
Zdarza się, że źle rozpoznana mononukleoza może zostać mylnie zdiagnozowana jako infekcja o podłożu bakteryjnym. Antybiotyk przepisany w takim przypadku powoduje często swędzącą wysypkę przypominającą odrę, która na szczęście mija po odstawieniu leku.
Choroba pocałunków w ciąży. Czy mononukleoza ciężarnych jest groźna?
Jeśli jesteś w ciąży i wykryto u ciebie mononukleozę, nie martw się – wykazano bowiem, że choroba ta nie ma wpływu na płód. Przy wystąpieniu objawów należy jednak zgłosić się do lekarza, który zaproponuje odpowiednie leczenie. W czasie infekcji dużo odpoczywaj, nawadniaj organizm i wysypiaj się.
Czym grozi choroba pocałunków? Powikłania mononukleozy
Na szczęście powikłania mononukleozy zdarzają się rzadko, ale mogą być bardzo groźne. Zaliczamy do nich:
- zaburzenia kardiologiczne,
- zaburzenia hematologiczne,
- zakażenia bakteryjne układu oddechowego,
- pęknięcie śledziony,
- zakażenia dróg moczowych,
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych,
- zapalenie ucha lub zatok,
- zapalenie wątroby.
Powikłania tej choroby są dość rzadkie, te najpoważniejsze występują w maksymalnie 5% przypadków
– dodaje doktor Ewa Podkaminer-Ligaj.
Nie ma szczepionki przeciwko mononukleozie. Profilaktyka jest trudna i opiera się na przestrzeganiu higieny i unikaniu korzystania ze sztućców i naczyń, z których korzystają inne osoby.
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 22.05.2018.
Czytaj także:
Powiększony migdał: o czym świadczy powiększenie jednego migdałka?
Co oznacza ropa w gardle? Nie zwlekaj z wizytą u lekarza
Zapalenie gardła – objawy, przyczyny, leczenie
Jak naturalnymi sposobami obkurczyć powiększone migdałki?
Specjalista chorób wewnętrznych z Centrum Medycznego Damiana.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
