Gdy boli ucho, zazwyczaj przyczyny doszukujemy się... w uchu. Nie jest jednak prawdą, że przyczyną zawsze jest choroba tego narządu. Według badań nawet ponad połowa przypadków bólu ucha ma swoje źródło poza narządem słuchu. Unerwienie struktur ucha jest bowiem bardzo złożone i składa się na nie wiele nerwów, które zaopatrują nie tylko głowę, ale też narządy klatki piersiowej czy kręgosłup.
Wtórny ból ucha - gdy przyczyna nie leży w uchu
W rzeczywistości ból ucha może pojawić się w wyniku procesu chorobowego w uchu (środkowym, wewnętrznym lub zewnętrznym) lub w wielu innych miejscach, zwłaszcza zaopatrywanych przez nerwy czaszkowe. Dlatego w medycznej nomenklaturze używa się pojęć:
- otalgii pierwotnej - kiedy choroba zlokalizowana jest faktycznie w uchu lub
- otalgii wtórnej - gdy źródło problemu występuje poza uchem.
Ból ucha może być też tzw. bólem przeniesionym, czyli odczuwanym w zupełnie innym miejscu, niż faktycznie występuje stan chorobowy.
Za wtórny ból ucha mogą odpowiadać choroby:
- dziąseł,
- zatok,
- nosa,
- gardła,
- migdałków,
- języka,
- zębów,
- ślinianek,
- stawu skroniowo-żuchwowego,
- krtani,
- żołądka i przełyku,
- szyjnego odcinka kręgosłupa,
- układu krążenia.
Ucho może boleć również z powodu nerwobólu. Jest to silny, krótkotrwały, nagły ból o przeszywającym charakterze, występujący w obrębie jednego nerwu (np. nerwu trójdzielnego, językowo-gardłowego). Jeśli się nie powtarza, nie trzeba go specjalnie leczyć. Można zastosować domowe metody, takie jak ciepłe okłady lub zioła uspokajające.
Ból ucha a problemy z sercem
Nawet tak poważne schorzenia jak tętniak lub zawał serca mogą objawiać się bólem w uchu. Serce, a właściwie wszystkie narządy klatki piersiowej, zaopatruje nerw błędny, który jest najdłuższym nerwem czaszkowym. Biegnie on od głowy do jamy brzusznej. Sygnały o bólu mogą wędrować wzdłuż tego nerwu, stąd choroby serca mogą objawiać się np. bólem ucha. Nie oznacza to jednak, że gdy poczujemy ból ucha, automatycznie powinniśmy obawiać się o swoje serce. To rzadka przyczyna.
Jak rozpoznać pierwotny ból ucha?
Aby prawidłowo leczyć ból ucha, trzeba wiedzieć, czy problem dotyczy właśnie tego narządu. Najlepiej oczywiście udać się do otolaryngologa, który dzięki odpowiedniej aparaturze sprawdzi, czy w uchu rozwinął się stan zapalny. Warto znać też kilka faktów.
- Przyczynami ostrego bólu ucha są najczęściej zakażenia ucha środkowego lub zewnętrznego.
- Choroby ucha pojawiają się na ogół po infekcji górnych dróg oddechowych, samodzielnym czyszczeniu ucha, przebywaniu na basenie, a także przy częstym używaniu słuchawek dousznych.
- Przy problemach z uszami mogą pojawiać się uczucie ucisku w uchu, zatkanie ucha, szumy uszne.
- Jeśli wyniki badania ucha są prawidłowe, to częstą przyczyną bólu ucha w takich przypadkach są choroby zębów lub zaburzenia pracy stawu skroniowo-żuchwowego.
Jeśli podejrzewasz zapalenie ucha, aby zmniejszyć objawy zastosuj: domowe sposoby na bol ucha. A gdy ból nie ustępuje w ciągu kilku dni lub jest bardzo uciążliwy, zgłoś się do lekarza. Ból ucha u dziecka zawsze powinniśmy skonsultować ze specjalistą.
Źródła:
C.D. Norris, N.A. Koontz, Secondary Otalgia: Referred Pain Pathways and Pathologies, doi: 10.3174/ajnr.A6808,
S.J. Kuttila i inni, Secondary Otalgia in an Adult Population, doi:10.1001/archotol.127.4.401.
Czytaj także:
Jak odetkać ucho? Sposoby na zatkane ucho
Przewiane ucho - objawy i leczenie, domowe sposoby na przewianie ucha
Co powoduje zatkanie ucha i jak je odetkać?
Parafina do ucha – jak stosować i na co uważać?
Zapalenie ucha - ile trwa i jak je leczyć?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
