Główne objawy rwy to uciążliwy ból pleców, promieniujący do nogi. Ból utrudnia wykonywanie najprostszych ruchów, często uniemożliwiając choremu normalne funkcjonowanie. Jak go pokonać? Jakie są przyczyny rwy kulszowej? Dowiedz się wszystkiego na temat leczenia, domowych sposobów, masażu oraz sprawdź, co robić, kiedy rwa kulszowa dokucza ci w czasie ciąży.
Spis treści:
- Rwa kulszowa - objawy
- Rwa kulszowa - przyczyny
- Rwa kulszowa - leczenie
- Rwa kulszowa - domowe sposoby
- Rwa kulszowa - ćwiczenia
- Rwa kulszowa - masaż
- Rwa kulszowa w ciąży
- Rwa udowa
Rwa kulszowa - objawy
Objawy rwy kulszowej bywają różne. I nie zawsze jest to ból samych pleców. Może on bowiem zaczynać się od pośladka i promieniować w dół. Może – ale nie musi – towarzyszyć mu osłabienie mięśni i mrowienie.
Charakterystyczne objawy rwy kulszowej to:
- nagły, silny, rwący ból w dole pleców;
- ból promieniuje w dół wzdłuż pośladków;
- może obejmować dół ud, łydek i sięgać aż do stóp,
- nasila się przy próbie obrócenia ciała w pasie biodrowym,
- uniemożliwia poruszanie.
Ile trwa rwa kulszowa? Trudno powiedzieć, ale nie krócej niż tydzień. Zwykle dwa lub trzy. Trzeba szukać pomocy u lekarza ortopedy, reumatologa lub neurochirurga.
Rwa kulszowa - przyczyny
Żeby kręgosłup był giętki, a jego kręgi nie zderzały się, gdy np. chodzimy, biegamy, skaczemy, tańczymy, porozdzielane są krążkami międzykręgowymi (tzw. dyskami). To poduszeczki amortyzacyjne, w środku których znajduje się jądro otoczone pierścieniem włóknistym.
Poukładane jeden na drugim kręgi tworzą ochronny tunel dla rdzenia kręgowego. Od niego, otworami międzykręgowymi, odchodzą nerwy rdzeniowe. Rozgałęziając się coraz bardziej, tworzą sieć komunikacyjną między mózgiem a resztą ciała.
Jakie są przyczyny rwy kulszowej? Jeśli np. w procesie degeneracyjnym dysk się uwypukli na odcinku lędźwiowym lub w tym miejscu, na skutek wieloletniej dyskopatii, na krawędziach trzonów kręgowych utworzą się osteofity (wyrośla kostne) – mogą zacząć uciskać nerw kulszowy (odchodzi od dolnej części rdzenia kręgowego, biegnie przez pośladek, tylną część uda i podudzia aż do stopy). Wtedy może dać znać o sobie rwa kulszowa.
Gdy ucisk na korzeń nerwu, który jest jedną z przyczyn rwy, utrzymuje się zbyt długo, może dojść do porażenia tego nerwu, co objawiać się może całkowitym brakiem wrażliwości na dotyk, całkowitym zdrętwieniem kończyny oraz osłabieniem siły mięśniowej, które może objawiać się opadającą stopą
– mówi Dorota Marcula, fizjoterapeutka z Centrum Medycznego Medyceusz w Łodzi.
fot. Ula Bugaeva
Rwa kulszowa - leczenie
O co chodzi w leczeniu doraźnym rwy kulszowej? By przestało boleć i by chory mógł się swobodnie poruszać.
W leczeniu rwy kulszowej stosuje się leki przeciwbólowe i przeciwzapalne (te można kupić w aptece bez recepty; silniejsze przepisuje lekarz) oraz rozluźniające mięśnie przykręgosłupowe (te leżą w gestii lekarza).
Rwa kulszowa - domowe sposoby
Ulgę w bólu przynosi tzw. pozycja przeciwbólowa i zrelaksowanie się. Dla jednych będzie to leżenie na boku czy brzuchu, a dla innych tzw. pozycja krzesełkowa (na plecach, z nogami ugiętymi w kolanach i biodrach pod kątem prostym i łydkami opartymi np. o siedzisko fotela). Następnie trzeba powoli rozruszać plecy, np. 10 minut leżeć, a potem wykonać kilka ruchów w kierunku bezbolesnym.
W pozycji krzesełkowej warto leżeć np. na ciepłym termoforze czy poduszce elektrycznej. Ich temperatura nie powinna przekraczać 40 st. C. Inaczej ból się nasili.
Rwa kulszowa - ćwiczenia
Najlepszą profilaktyką w przypadku rwy kulszowej jest systematyczny ruch. Nie tylko codzienna gimnastyka, ale też np. pływanie, jazda na rowerze, a nawet... zumba. Co kto lubi. Ważne, by robić to bez zrywów typu: najpierw mało się ruszam, a potem biegnę do siłowni i podnoszę sztangę.
Ponieważ rwa kulszowa dopada często osoby, które wykonują tzw. pracę siedzącą, oto przykład ćwiczenia dla nich: usiądź na krawędzi krzesła, oprzyj ręce o blat tak, by łokcie były wyprostowane. Wypchnij brzuch do przodu. Potem płynnym ruchem wysuń dolny odcinek kręgosłupa (lędźwiowy) w tył. Wykonuj te ruchy przez kilka minut naprzemiennie w taki sposób, jakby twoje plecy falowały. Istnieją również inne ćwiczenia na rwę kulszową, które przynoszą ulgę.
Rwa kulszowa - masaż
W przypadku rwy kulszowej, gdy nie można samodzielnie chodzić, trzeba wezwać pogotowie. Jeśli ból nie jest bardzo ostry i można się w miarę swobodnie poruszać, należy iść do lekarza po leki.
Następnie warto wybrać się do fizjoterapeuty, który wykona odpowiednie zabiegi (np. masaż lub terapię manualną, czyli ręczne usprawnianie kręgosłupa) i dobierze indywidualny zestaw ćwiczeń. Jeśli trzeba – zleci też rehabilitację.
Rwa kulszowa w ciąży
Charakterystyczne są następujące jej objawy:
- Promieniujący ból, który zaczyna się w okolicy lędźwiowej i biegnie przez pośladki, biodra, uda z tylnej strony, aż po łydki do stóp (zwykle jest jednostronny).
- Kobieta nie jest w stanie podnieść nogi do góry z pozycji leżącej (odczuwa ból wzdłuż całej kończyny; ten rodzaj bólu mogą wywołać u niej również próby zgięcia nogi w stawie biodrowym i kolanowym i wyprostowania jej).
- Cierpiąca na atak rwy kulszowej w ciąży odczuwa także mrowienie i pieczenie w nogach.
Kobieta, która spodziewa się dziecka i ma objawy ataku rwy kulszowej w ciąży, powinna skonsultować się z neurologiem. W przypadku tego schorzenia efekty przynosi odpowiednio dobrana rehabilitacja. Kobieta spodziewająca się dziecka może samodzielnie spróbować walczyć z rwą kulszową w ciąży, stosując sposoby, które nie zaszkodzą jej i dziecku.
To może pomóc przy ataku rwy kulszowej w ciąży:
- Ulgę może przynieść położenie w miejscu, gdzie ból jest najbardziej dokuczliwy, zimnego kompresu. Podobne działają ciepłe okłady.
- Pomocny jest odpoczynek. Poniżej opis zalecanej pozycji krzesełkowej.
- Relaksująco, odprężająco i przeciwbólowo może również podziałać masaż obolałych miejsc pod prysznicem.
Rwa udowa
Często rwa udowa łączy się z kulszową. Charakterystyczne jest uczucie bólu podczas biernego zginania nogi w kolanie u osoby leżącej na brzuchu (tzw. objaw Mackiewicza). Po jakimś czasie dochodzą przykurcze mięśni, a z czasem mogą się pojawić się trwałe zaburzenia postawy ciała i chodu.
Przeważnie w leczeniu rwy udowej stosuje się leki przeciwbólowe, przeciwzapalne, zmniejszające napięcie mięśni, a także – w cięższych przypadkach – steroidy. Zaleca się także odciążenie kręgosłupa.
Gdy najostrzejsza faza rwy udowej minie, można zacząć rehabilitację. W gabinecie fizykoterapii, poza masażem, stosuje się zabiegi wykorzystujące ciepło, zimno (krioterapię), falę uderzeniową, magnetoterapię, laser.
Najważniejsze są jednak ćwiczenia, bo wzmacniają gorset mięśniowy tułowia. Trzeba nauczyć się ich i samodzielnie wykonywać je w domu, nawet później, gdy atak rwy udowej już minie. W leczeniu rwy udowej dobre efekty przynosi też tzw. kinesiotaping.
Więcej o rwie kulszowej:
Rwa kulszowa – leki
Ćwiczenia na ból w dolnym odcinku pleców
Absolwentka fizjoterapii na wydziale wojskowo-lekarskim Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Staż odbyła w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym im. Marii Skłodowskiej-Curie w Zgierzu. Swoje kwalifikacje i wiedzę ciągle podnosi na licznych kursach i warsztatach. Pracuje w Centrach Medycznych Medyceusz w Łodzi.
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
