Stan przedzawałowy jest złożonym określeniem. Może do niego doprowadzić postępujące zwężenie tętnicy lub jej zamknięcie w wyniku miażdżycy, skurczu tętnicy lub innego czynnika, który sprawia, że niedostateczna ilość krwi z tlenem dociera do mięśnia sercowego. Nieleczony stan przedzawałowy prowadzi do zawału serca.
Spis treści:
- Przyczyny stanu przedzawałowego
- Objawy stanu przedzawałowego
- Stan przedzawałowy – leczenie i profilaktyka
Przyczyny stanu przedzawałowego
Stan przedzawałowy najczęściej związany jest z chorobą wieńcową, inaczej chorobą niedokrwienną serca. W większości przypadków prowadzi do niej miażdżyca naczyń wieńcowych (tzw. blaszka miażdżycowa), w wyniku której dochodzi do stopniowego zwężenia przez złogi światła naczynia doprowadzającego krew do mięśnia sercowego. Do powstawania złogów przyczyniają się takie czynniki, jak:
- hipercholesterolemia,
- cukrzyca,
- otyłość,
- nadużywanie alkoholu,
- palenie papierosów,
- niezdrowa dieta (bogata w tłuszcze zwierzęce i cukry proste),
- przewlekły stres,
- mała aktywność fizyczna,
- nadciśnienie tętnicze,
- predyspozycje genetyczne (rodzinne).
Istnieją również inne możliwe przyczyny stanu przedzawałowego, które nie wynikają z miażdżycy naczyń, np.:
- choroby reumatyczne,
- toczeń rumieniowaty,
- sepsa,
- kiła,
- choroba Takayasu (zapalna choroba naczyń tętniczych średnich i dużych),
- wady anatomiczne serca,
- tętniaki naczyń wieńcowych (np. choroba Kawasakiego),
- guz uciskający naczynie krwionośne.
Wymienione schorzenia również prowadzą do zbyt małej ilości dostarczonej do serca krwi z tlenem w stosunku do zapotrzebowania, zwiększając ryzyko rozwoju stanu przedzawałowego.
Należy dodać, że stany przedzawałowe coraz częściej dotyczą ludzi młodych. Winą za to obarcza się siedzący tryb życia, otyłość, stres oraz niewłaściwą dietę.
Objawy stanu przedzawałowego
Stan przedzawałowy objawia się przede wszystkim bólem w klatce piersiowej, pojawiającym się najczęściej pod wpływem wysiłku fizycznego albo stresu. Ból przy niestabilnej dławicy trwa co najmniej 20 minut.
Ból w klatce piersiowej występujący w stanie przedzawałowym jest odczuwany za mostkiem, jest silny, rozpierający, uciskający może promieniować do szyi, lewego barku, lewego ramienia, a nawet do żuchwy, a także wzdłuż nerwu łokciowego do nadgarstka i palców.
U kobiet ból przedzawałowy często ma nietypowy obraz kliniczny. Jest zlokalizowany w nadbrzuszu, przez co bywa mylony z bólem żołądka. To sprawia, że dla kobiet stan przedzawałowy (również zawał serca) jest groźniejszy niż dla mężczyzn, ponieważ odpowiednie działanie bywa podejmowane zbyt późno.
Inne objawy przedzawałowe, oprócz bólu w klatce piersiowej, to również:
- duszność (zazwyczaj podczas wysiłku),
- ból brzucha,
- zmęczenie i osłabienie,
- zlewne poty,
- nudności i wymioty.
Dolegliwości przy stanie przedzawałowym zwiastują poważny problem z sercem. Dlatego zawsze w przypadku bólu w klatce piersiowej, który nie łagodnieje po spoczynku czy zmianie pozycji, należy wezwać pomoc medyczną.
Stan przedzawałowy – leczenie i profilaktyka
Przede wszystkim w razie zauważenia objawów stanu przedzawałowego należy wezwać pogotowie lub udać się do szpitala. U części pacjentów ból ustąpi, a u innych dojdzie do zawału, dlatego zawsze lepiej zareagować niż zlekceważyć symptomy.
Dalsze kroki zależą od indywidualnej sytuacji pacjenta. Lekarz ocenia ryzyko na podstawie wywiadu oraz podstawowych badań, jak EKG i oznaczenie markerów sercowych w badaniu krwi (czytaj: troponina). Jednak należy pamiętać, że u ok. 1/3 pacjentów ze stanem przedzawałowym badanie EKG będzie prawidłowe.
Leczenie stanu przedzawałowego może obejmować podanie leków przeciwniedokrwiennych, przeciwzakrzepowych i stabilizujących blaszkę miażdżycową.
W niektórych przypadkach konieczne jest wykonanie koronarografii. Badanie polega na wprowadzeniu do naczyń wieńcowych małych cewników, wpuszczeniu kontrastu i ocenie drożności naczyń na zdjęciach rentgenowskich. W przypadku zwężenia lub niezdrożności tętnicy wykonuje się zabieg angioplastyki. Polega on na umieszczeniu w naczyniu specjalnego balonika oraz stentu, które poszerzają naczynie i pozwalają na swobodny dopływ krwi do serca.
Ogromne znaczenie w postępowaniu przy stanie przedzawałowym ma profilaktyka: regularne uprawianie sportu, zdrowa dieta (owoce, warzywa, produkty pełnoziarniste, ryby, oleje roślinne zamiast tłuszczów zwierzęcych), ograniczenie stresu, alkoholu i papierosów. Dzięki takim środkom zapobiegawczym istnieją bardzo duże szanse na uniknięcie wielu problemów kardiologicznych.
Więcej na podobny temat:
Nerwica serca: objawy, przyczyny, leczenie
Jak żyć z arytmią?
Nerwobóle w klatce piersiowej. Kiedy kłucie w sercu oznacza nerwoból?
Pieczenie w klatce piersiowej – nerwica, problemy z sercem czy żołądkiem?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
