Co powoduje zatkanie ucha i jak je odetkać?

zatkane ucho fot. Adobe Stock, Pixel-Shot
Zatkane ucho może być spowodowane nadmiarem woskowiny, nagłą zmianą ciśnienia, zapaleniem trąbki Eustachiusza. W zależności od przyczyny zatkanego ucha, pomocne są inhalacje, irygacje, preparaty z olejami lub wodą utlenioną. Czasami przy zatkanym uchu niezbędna jest pomoc laryngologa. W niektórych przypadkach jest konieczne przyjmowanie leków, np. przeciwzapalnych lub przeciwhistaminowych.
Marta Wilczkowska / 05.04.2022 10:56
zatkane ucho fot. Adobe Stock, Pixel-Shot

Przyczyny zatykania się uszu są różne. I choć dolegliwość ta czasem niepokoi, na ogół nie jest niebezpieczna. Ucho nie powinno być jednak zatkane zbyt długo, ponieważ może dojść do zakażenia i dalszych powikłań. W niektórych przypadkach możemy pomóc sobie sami, w innych przydaje się pomoc lekarska. Oto najczęstsze przyczyny zatkanych uszu i sposoby na odetkanie ucha.

Spis treści:

  1. Zatkane ucho od nadmiaru woskowiny
  2. Zatkane ucho od wody
  3. Zatkane ucho od kataru
  4. Zatkane ucho a zapalenie trąbki Eustachiusza
  5. Zatkane ucho a zmiany ciśnienia
  6. Zatkane ucho - jak uniknąć problemu?

Zatkane ucho od nadmiaru woskowiny

Woskowina jest naturalną wydzieliną ucha. Jednak uszy niektórych osób produkują nadmierną ilość woskowiny, co może prowadzić do powstawania tzw. czopów woskowinowych. Mogą być tak zbite i twarde, że skutecznie zatykają kanał słuchowy, osłabiając słuch. Problemowi sprzyjają noszenie słuchawek, uprawianie sportów wodnych czy nadużywanie patyczków do uszu. 

Aby odetkać ucho zablokowane nadmiarem woskowiny:

  • Użyj olejku do ucha, dzięki czemu zmiękczysz wydzielinę i w ciągu kilku dni sama wypłynie. Spraye na bazie oleistych substancji, wody utlenionej lub parafiny przeznaczone do czyszczenia ucha kupisz w aptece. Pamiętaj, że preparatów rozpuszczających woskowinę nie powinno się stosować codziennie, gdyż mogą zaburzać naturalne procesy oczyszczania ucha. Przeczytaj też: parafina do ucha.
  • Zastosuj wodę utlenioną do ucha. Wpuść do otworu słuchowego 2-3 krople wody utlenionej o stężeniu 1,5%-3% i odczekaj 3-5 minut. Używaj ostrożnie, nadmiar wody utlenionej stosowanej do ucha może zaszkodzić. 
  • Wykonaj irygację ucha w gabinecie laryngologa. Lekarz sprawdzi, czy przyczyną uczucia zatkania ucha jest rzeczywiście nagromadzona woskowina. Jeśli tak, usunie ją, przepłukując ucho wodą. Lepiej nie płucz ucha samodzielnie. W niektórych przypadkach jest to niebezpieczne.
  • Nie usuwaj woskowiny patyczkami. To nic nie da, a łatwo możesz uszkodzić błonę bębenkową. Możesz wepchnąć woskowinę jeszcze głębiej.

Sprawdź: Jak czyścić uszy prawidłowo? Zobacz też poradnik: jak prawidłowo usunąć woskowinę.

Zatkane ucho od wody. Jak sobie poradzić?

Do zatkania ucha wodą może dojść u każdego, np. po kąpieli czy korzystaniu z basenu. Jeśli zatkane ucho nie boli, ale odczuwamy charakterystyczne objawy zalegania wody w kanale słuchowym (przelewanie, przytłumiony dźwięk), to możemy sobie pomóc samodzielnie na różne sposoby: 

  • Poruszaj głową lub podskocz kilka razy z pochyloną na bok głową, przy tym poruszaj płatkiem ucha. Możesz też spróbować żucia gumy lub poruszania żuchwą na różne strony.
  • Stwórz próżnię - przechyl głowę w bok i przyłóż do ucha dłoń tak, aby dokładnie przylegała co ciała; poruszaj ręką na zasadzie zasysania, aby wytworzyć próżnię; pochyl głowę do przodu; woda powinna wypłynąć,
  • Zrób manewr Valsalvy, czyli zatkaj nos i staraj się delikatnie wydmuchiwać powietrze nosem.
  • Zastosuj do ucha preparat na bazie olejów. Możesz też wpuścić do otworu słuchowego kilka kropli oliwy lub oliwki dla niemowląt.
  • Zastosuj środki cerumenolityczne dostępne w aptece przeznaczone do rozpuszczania woskowiny. 

Szczególnie narażeni na zatkanie ucha wodą są pływacy. Wielu z nich cierpi na tzw. ucho pływaka, czyli zakażenie zewnętrznej części przewodu słuchowego, objawiające się bólem i pieczeniem ucha. W takich przypadkach konieczna jest wizyta u lekarza i przyjmowanie antybiotyku, a czasem też leków sterydowych.

Zatkane ucho od kataru

Dolegliwości w obrębie nosa i zatok często są sprawcami problemów z uszami. Aby odetkać ucho zatkane z powodu kataru:

  • Zastosuj inhalacje parowe z dodatkiem ziół przeciwzapalnych, takich jak rumianek lub szałwia, albo olejków eterycznych.
  • Zrób płukanie nosa i zatok zakupionym w aptece zestawem do irygacji zatok (czytaj: płukanie zatok).
  • Zrób sobie ciepłą kąpiel z dodatkiem ziół lub olejków eterycznych,
  • Zastosuj spraye do nosa na bazie soli fizjologicznej lub wody morskiej,
  • Zastosuj leki obkurczające śluzówkę nosa,
  • Pamiętaj o piciu dużej ilości płynów i nawilżaniu powietrza. 

Zatkane ucho a zapalenie trąbki Eustachiusza

Przyczyną zapalenia trąbki Eustachiusza są często infekcje z katarem (przeziębienie, zapalenie zatok), alergia, ponieważ obrzęk śluzówki nosa może rozprzestrzenić się na trąbki słuchowe, tzw. trąbki Eustachiusza (łączą ucho środkowe z gardłem). W rezultacie przewody te zamykają się. Jeśli katar często powtarza się, nie jest leczony, może dojść do trwałej niedrożności trąbki Eustachiusza, a nawet do jej zapalenia. W uchu gromadzi się wtedy płyn, następnie gęsta wydzielina, co daje uczucie przepełnienia, zatkania.

Zatkanie ucha spowodowane zapaleniem przewodu słuchowego wymaga leczenia farmakologicznego. Stosuje się m.in. leki przeciwzapalne, krople/spraye obkurczające śluzówkę nosa oraz leki przeciwhistaminowe. Niekiedy może być jednak konieczny zabieg. Polega on na nacięciu błony bębenkowej i usunięciu z ucha płynu. Jeśli przyczyną jest powiększony migdał gardłowy, zalecane może być jego operacyjne usunięcie. 

Zatkane ucho a zmiany ciśnienia

Zmiany ciśnienia powodujące zatkanie ucha zdarzają się zazwyczaj podczas lotu samolotem. Dochodzi do obciążenia błony bębenkowej różnicą ciśnień pomiędzy otoczeniem (rosnącym ciśnieniem) a uchem środkowym. Powstaje wrażenie zatkania ucha.

Aby odetkać ucho w samolocie:

  • Staraj się siedzieć prosto podczas startu i lądowania.
  • Zamknij usta i zatykając nos, delikatnie staraj się wydmuchiwać nim powietrze na zewnątrz (manewr Valsalvy).
  • Przełykaj ślinę, żuj gumę, ssij cukierki, ziewaj.
  • Zastosuj leki obkurczające śluzówkę nosa przed startem, jeśli jesteś przeziębiony.
  • Użyj zatyczek do uszu przeznaczonych do lotów samolotem. 

Czasem potrzebna jest fachowa pomoc. Jeżeli problemy z uszami nie miną w ciągu 3–5 godzin po podróży, warto poradzić się lekarza. Może okazać się konieczne udrożnienie trąbki słuchowej.

Zatkane ucho - jak uniknąć problemu?

Aby zapobiec zatykaniu ucha, należy przestrzegać kilku zasad:

  • Nie czyścić uszu patyczkami. Może to spowodować tzw. wtórną głuchotę. Częste drażnienie błony bębenkowej sprawia, że staje się ona coraz grubsza, mniej elastyczna i nie może prawidłowo przenosić dźwięku.
  • Jeśli kłopoty z uszami (ból, uczucie zatkania, szumy, osłabienie słuchu) trwają 2–3 dni lub często się powtarzają, zawsze należy poradzić się laryngologa. Przyczyny tego mogą być różne, m.in. zapalenie ucha środkowego, pęknięcie błony bębenkowej.
  • Jeśli masz katar, regularnie wydmuchuj nos. Przy infekcjach w obrębie nosa czy zatok stosuj płukanie zatok. 
  • Jeśli jesteś alergikiem, stosuj się do zaleceń specjalisty i przyjmuj leki. Nieleczona choroba może prowadzić do groźnych powikłań.
  • Unikaj długotrwałego noszenia słuchawek, szczególnie tych dousznych.
  • Stosuj zatyczki do uszu przeznaczone dla pływaków, jeśli masz skłonność do zatykania uszu wodą.
  • Unikaj długotrwałego przebywania w miejscach zakurzonych.
  • Preparaty do usuwania woskowiny z uszu stosuj wyłącznie doraźnie. Ich nadużywanie może prowadzić do upośledzenia naturalnej zdolności organizmu do oczyszczania przewodów słuchowych. 
  • Jeśli musisz lecieć samolotem, a masz katar, na godzinę przed startem i lądowaniem wpuść do nosa krople obkurczające śluzówkę. Zapobiegniesz zamknięciu przewodu słuchowego.

Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 25.01.2018.

Czytaj także:
Przewiane ucho - objawy i leczenie przewiania ucha
Domowe sposoby na ból ucha - znane i mniej znane
Czosnek do ucha – czy pomaga na ból i zapalenie ucha?
Świecowanie uszu - na czym polega i dlaczego warto
Jak czyścić uszy prawidłowo? Laryngolodzy przestrzegają przed kilkoma błędami

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA