Badanie USG Doppler – co trzeba o nim wiedzieć?

usg doppler fot. Adobe Stock
USG Doppler (badanie Dopplera, USG dopplerowskie) to badanie ultrasonograficzne, które służy do obrazowania przepływu krwi w tętnicach i żyłach. Pozwala ocenić prędkość i kierunek przepływów, dzięki czemu jest bardzo popularnym badaniem w diagnostyce schorzeń układu krążenia.
/ 22.07.2020 12:48
usg doppler fot. Adobe Stock

Badanie Dopplera daje możliwość wyrycia zmian miażdżycowych, zwężenia i niedrożności naczyń, niewydolności zastawkowej, a także oceny ukrwienia narządów. 

Spis treści:

  1. Na czym polega USG Doppler?
  2. Zastosowanie badania USG Doppler
  3. Wskazania do wykonania USG Doppler
  4. USG Doppler - przeciwwskazania i przygotowanie do badania

Na czym polega USG Doppler?

Badanie Dopplera, tak jak wszystkie badania USG, wykorzystuje zjawisko ultrasonografii, czyli nieinwazyjnego uzyskiwania obrazów tkanek, dzięki zastosowaniu zjawiska odbijania fal ultradźwiękowych. Badanie jest całkowicie bezpieczne i bezbolesne.

USG Doppler dodatkowo wykorzystuje znany z fizyki tzw. efekt Dopplera. W przypadku tego badania ocenia się kierunek oraz prędkość przepływu krwi w naczyniach. Podczas analizy zmian częstotliwości fal odbitych od poruszających się krwinek na ekranie urządzenia zapisywany jest obraz, dzięki któremu lekarz może stwierdzić, w których miejscach krew przepływa wolniej lub szybciej, albo się cofa. Szczególnie dokładną techniką tego badania jest tzw. technika kolorowego Dopplera.

Kolorowy Doppler polega na zobrazowaniu przepływu krwi w naczyniach za pomocą barw. W zależności od kierunku przepływu fal do lub od głowicy, zmienia się nasycenie kolorów, które dla specjalisty odpowiada zróżnicowaniu szybkości lub energii przepływu krwi, umożliwiając ocenę i lokalizację naczyń o nieprawidłowej budowie ścianki. Technika ta pozwala na bardzo precyzyjną lokalizację nawet małych naczyń, odpowiadających za zaopatrywanie poszczególnych struktur
- mówi dr Joanna Chojecka-Zych z Prywatnej Przychodni Lekarskiej w Warszawie.

Zastosowanie badania USG Doppler

Dzięki zastosowaniu zjawisk fizycznych w badaniu USG Doppler, możliwe jest wykrywanie bardzo groźnych zmian w układzie sercowo-naczyniowym niemal całego organizmu, dzięki czemu można zapobiec m.in. zawałowi lub udarowi. Badanie Dopplera wykorzystuje się do:

  • wykrywania zwężeń miażdżycowych w tętnicach szyjnych,
  • zwężeń i niedrożności w tętnicach kończyn dolnych,
  • badania żył kończyn dolnych pod kątem zakrzepicy i niewydolności,
  • badania innych naczyń obwodowych.

Choroby układu krążenia odpowiadają w Polsce za blisko połowę zgonów. Właśnie z tego powodu niektóre schorzenia układu sercowo-naczyniowego uznaje się za choroby cywilizacyjne. Zawały serca, udary mózgu, miażdżyca czy nadciśnienie to tylko niektóre z zagrożeń. 

USG dopplerowskie umożliwia również określenie rodzaju unaczynienia zmian w narządach, np. w tarczycy, które mogą być wskazaniem do przeprowadzenia biopsji. W ocenie zmian ogniskowych w tarczycy wykorzystujemy opcję Power Doppler, dzięki której oceniamy układ naczyń w zmianie. Przy tym rodzaju USG nie ocenia się kierunku przepływu krwi w naczyniach, a jedynie jego tempo
– tłumaczy dr Joanna Chojecka-Zych.

Wskazania do wykonania USG Doppler

Wskazaniem do przeprowadzenia badania USG Dopplera są najczęściej:

  • podejrzenia tętniaków aorty i naczyń brzusznych,
  • podejrzenie przetok naczyniowych,
  • zakrzepowe zapalenia żył,
  • przewlekła niewydolność żylna,
  • ocena funkcjonowania narządów przeszczepionych.

Podczas badania lekarz ocenia nieprawidłowości określonego obszaru, które mogą wskazywać na rozwój schorzenia. Przykładowo, w tętnicach szyjnych i domózgowych bada się stan naczyń w poszukiwaniu ewentualnych zwężeń miażdżycowych.

Innym ważnym obszarem badania Dopplera są naczynia w jamie brzusznej - ocena tętnic trzewnych i aorty brzusznej. Poszukuje się zmian wskazujących na występowanie tętniaków.

USG Doppler zalecane jest pacjentom z nadciśnieniem. Efekt Dopplera stosowany jest również w badaniu echokardiograficznym (ECHO serca), dla którego wskazaniem najczęściej jest podejrzenie chorób zastawek. 

Istnieją również objawy wskazujące na konieczność przeprowadzenia badania, które mogą wskazywać na zmiany w układzie krążenia. Wskazaniem do wykonania USG Dopplera tętnic szyjnych są częste bóle głowy i zawroty głowy lub szumy uszne. Badanie kończyn dolnych przeprowadzane jest w przypadkach występowania żylaków, bólu i obrzęków nóg, wówczas badanie USG Doppler obejmuje badanie żył kończyn dolnych, natomiast tętnice badane są w sytuacji występowania bólu nóg np. u palaczy. 

USG Doppler - przeciwwskazania i przygotowanie do badania

Do przeprowadzenia badania USG Doppler nie ma przeciwwskazań wynikających z płci lub wieku pacjenta.

W bardzo wyjątkowych sytuacjach, badania nie można przeprowadzić po wypadkach, w których mamy do czynienia z otwartymi ranami czy poparzeniami. Badanie zajmuje również niewiele czasu, a wyniki otrzymuje się od razu po jego przeprowadzeniu. USG Doppler nie wymaga też specjalnego przygotowania, jedyny wyjątek stanowi badanie aorty brzusznej lub tętnic trzewnych, do których trzeba przystępować na czczo
– mówi dr Joanna Chojecka-Zych. 

Choroby układu sercowo-naczyniowego stanowią bardzo duże zagrożenie dla zdrowia i życia pacjentów. Największą szansą w walce z nimi jest nie tylko wczesna, ale również precyzyjna diagnoza, która umożliwia działanie w zagrożonych obszarach naszego organizmu. Nie warto więc lekceważyć objawów, wskazujących na możliwe zmiany w przepływie krwi i po konsultacji z lekarzem lepiej poddać się badaniu, które jest całkowicie nieinwazyjne i bezbolesne, a w przyszłości może uratować nasze życie.

Źródło: Materiały prasowe Clear Sense/bj
Treść artykułu pierwotnie została opublikowana 10.01.2014.

Więcej na podobny temat:
USG jamy brzusznej – przygotowanie do badania, wskazania, cena
Kiedy przeprowadza się badanie ultrasonograficzne?
Kiedy wykonuje się badanie dopplerowskie?
Jakie badania wykonać w przypadku bólu nóg? (Lista podstawowych badań)

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA