Krzywa cukrowa, czyli test obciążenia glukozą (normy, w ciąży)

krzywa cukrowa fot. Adobe Stock
Test obciążenia glukozą to proste, niebolesne, chociaż dla wielu mało przyjemne badanie – trudno wypić kubek bardzo słodkiej wody, w dodatku na pusty żołądek. Jednak krzywa cukrowa może w porę zapobiec groźnej chorobie – cukrzycy.
Marta Słupska / 02.04.2019 14:10
krzywa cukrowa fot. Adobe Stock

Krzywa cukrowa jest badaniem, które często nazywane jest też testem obciążenia glukozą, testem tolerancji glukozy lub krzywą glikemiczną. Na czym polega i jak odczytać jego wynik?

Spis treści:

Co to jest krzywa cukrowa?

Jest to badanie krwi, które polega na oznaczeniu poziomu cukru we krwi w odpowiednich odstępach czasu. Często przeprowadza się je też u ciężarnych pomiędzy 24. a 28. tygodniem ciąży, by ewentualnie zdiagnozować cukrzycę ciążową. Jeśli wynik krzywej cukrowej jest dodatni, konieczne jest udanie się do diabetologa.

Test obciążenia glukozą wykonuje się w celu:

  • ustalenia rozpoznania cukrzycy przy niejednoznacznych wynikach (test nie może być wykonywany przy wartościach glukozy spełniających kryteria rozpoznania cukrzycy), przy granicznych wartościach glikemii na czczo oraz przy prawidłowych wartościach glikemii na czczo a współistnieniu innych czynników zespołu metabolicznego, 
  • diagnostyki cukrzycy u kobiet w ciąży,
  • w badaniach epidemiologicznych.

Nietolerancja glukozy - pierwsze ostrzeżenie przed cukrzycą. Jak rozpoznać jej objawy?

Jak przygotować się do badania?

W trakcie krzywej cukrowej trzykrotnie pobiera się krew – raz przed wypiciem glukozy i dwa razy po jej wypiciu (po godzinie i dwie godziny po). Chodzi o to, by sprawdzić, jak organizm poradzi sobie z tak dużą dawką cukru i czy takiemu wezwaniu sprosta wydzielająca insulinę trzustka. Jeśli poziom glukozy u badanego wzrośnie po jej wypiciu i pozostanie na tym poziomie przez 2-3 godziny, może to świadczyć o cukrzycy.

Pamiętajmy, że w czasie tego badania nie wolno podejmować aktywności fizycznej – wykluczone jest więc spacerowanie po korytarzu w przychodni czy wychodzenie na zakupy. Najlepiej jest zabrać ze sobą książkę lub gazetę i cierpliwie czekać w poczekalni. Na mierzenie krzywej cukrowej musimy przeznaczyć sobie około trzech godzin. W jego trakcie należy leżeć lub siedzieć.

Dyskomfortem może być dla niektórych kilkakrotne ukłucie igłą w celu pobrania krwi, jak również smak glukozy.

Wypicie tego roztworu może powodować znaczne podwyższenie się poziomu glukozy we krwi, czemu towarzyszą objawy:

Dlaczego podczas badania pije się 75 g glukozy?

Warunkiem uzyskania miarodajnych wyników jest wypicie przez pacjenta w ciągu zaledwie 5 minut roztworu 75 g glukozy bezwodnej rozpuszczonej w 300 ml wody. U dzieci normy są inne: 1,75 g glukozy bezwodnej na kilogram masy ciała, ale nie więcej niż 75 g. Według Ekspertów Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego taki roztwór glukozy daje miarodajne wyniki.

Czy glukoza pomaga na kaca? Poznaj prawdę!

Jak interpretować wyniki krzywej cukrowej?

  1. Wynik prawidłowy dla stężenia glukozy we krwi na czczo powinien wynieść poniżej 100 mg/dl (5.6 mmol/l).
  2. Nieprawidłową glikemię na czczo oznaczają wartości z zakresu 100 – 125 mg/dl (5.6 – 6.9 mmol/l).
  3. Cukrzycę sugeruje wynik powyżej (lub równy) 126 mg/dl (7.0 mmol/l) na czczo.

Jeśli zaś chodzi o stężenie po 2-godzinnym obciążeniu glukozą:

  1. Wynik prawidłowy dla stężenia glukozy we krwi wynosi poniżej 140 mg/dl (7.8 mmol/l).
  2. Nieprawidłową glikemię wyznaczają wartości 140 – 199 mg/dl (7.8 – 11.0 mmol/l) po obciążeniu glukozą.
  3. Natomiast rozpoznanie cukrzycy może sugerować wynik powyżej 200 mg/dl (11.1 mmol/l) po obciążeniu glukozą.

Test obciążenia glukozą w ciąży

Dla kobiety w ciąży test obciążenia glukozą jest dość uciążliwy: po pierwsze ze względu na czas trwania – najpierw pijesz roztwór glukozy, a potem czekasz 2 godziny na kolejne pobranie krwi, po drugie z powodu fatalnego smaku mikstury. W ciąży kubki smakowe są wrażliwsze i częściej zdarza się, że po wypiciu roztworu glukozy pojawiają się mdłości.

Badanie, jakim jest krzywa cukrowa, wykonuje się między 24. a 28. tygodniem ciąży. Wynik wskazuje, czy ma się cukrzycę ciążową, czy nie.

Cukrzyca ciążowa zostaje rozpoznana wtedy, gdy, co najmniej jedna wartość w teście obciążenia glukozą jest nieprawidłowa (wynik na czczo jest poniżej 100 mg%, a więc w normie, natomiast 2 godz. po obciążeniu jest nieprawidłowy, bo przekracza 140 mg%).

Doustny Test Tolerancji Glukozy może być wykonany u kobiet w ciąży wg schematów:

I. ADA (American Diabetes Association)

  • jednostopniowy: 100 g OGTT z oznaczaniem poziomu glukozy po 1, 2 i 3 godzinach lub 75 g OGTT z oznaczaniem po 1 i 2 godzinach od podania roztworu glukozy,
  • dwustopniowy: obciążenie 50 g glukozy z oznaczeniem glikemii po 1 godzinie.
  • Nie musisz być na czczo.
  • Test można wykonać w dowolnej porze dnia i niezależnie od przyjmowanych posiłków.
  • Gdy stężenie glukozy w osoczu jest równe lub wyższe 140,4 mg/dl, wskazane jest wykonanie testu jednostopniowego.

  II. wg Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego (1994 r):

  • oznaczenie glikemii na czczo w czasie pierwszego badania lekarskiego – jeżeli stężenie glukozy w krwi żylnej jest równe lub przekracza 104,4 mg/dl, należy wykonać 75g OGTT zgodnie z kryteriami WHO (Światowej Organizacji Zdrowia),
  • wykonanie u wszystkich ciężarnych między 24. a 28. tygodniem ciąży testu przesiewowego z doustnym obciążeniem 50 g glukozy i oznaczenie glikemii po 1 godzinie.
  • Test można wykonać w dowolnej porze dnia i niezależnie od przyjmowanych posiłków.
  • Jeżeli stężenie glukozy w surowicy krwi żylnej w 60 min testu jest równe lub przekracza 140,4 mg/dl, należy wykonać diagnostyczny test obciążenia 75 g. glukozy.

Zobacz też:
Jak przygotować się do najważniejszych badań krwi?
Na czym polega insulinooporność?

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA