Spis treści:
- Grypa typu A
- Objawy grypy typu A
- Grypa typu A – rodzaje
- Grypa typu A – profilaktyka
- Leczenie grypy typu A
Grypa typu A
Grypa typu A to ostra choroba zakaźna układu oddechowego wywołana przez jeden z czterech typów wirusa grypy – typ A. Grypa typu A może występować wśród zwierząt (np. ptaków) oraz ludzi.
Wyróżnia się 4 typy wirusa grypy: A, B, C i D, z których A i B wywołują najcięższe infekcje wśród ludzi i są odpowiedzialne za coroczne epidemie tej choroby na świecie. Wirus grypy typu C powoduje stosunkowo najłagodniejsze infekcje. A wirus grypy typu D występuje u bydła i nie są znane przypadki zakażenia nim ludzi.
Grypę typu A wywołuje wirus, który najszybciej mutuje i powodował do tej pory wszystkie pandemie grypy na świecie (zdarzają się one co kilkanaście-kilkadziesiąt lat).
Objawy grypy typu A
Nie każda grypa jest przechodzona przez chorego w ten sam sposób. Wpływ na nasilenie objawów ma m.in. to, jakim typem wirusa zaraził się chory. Grypy typu A na ogół nie da się pomylić z przeziębieniem. Wirus atakuje szybko i nagle.
Okres inkubacji patogenu trwa średnio 2 dni, a objawy są gwałtowne. Osoba zakażona jest w stanie czasami określić nawet godzinę, kiedy zaczęła się choroba. Główne objawy grypy typu A to:
Więcej: Objawy grypy
Grypa typu A – rodzaje
Wirus grypy wywołujący grypę typu A występuje w dziesiątkach podtypów.
Podział na podtypy jest oparty na dwóch białkach znajdujących się na powierzchni wirusa: hemaglutyninie (H) i neuraminidazie (N). Znanych jest 18 różnych podtypów hemaglutyniny (od H1 do H18) oraz 11 podtypów neuraminidazy (od N1 do N11). Obecnie wśród ludzi choroby powodują najczęściej dwa podtypy grypy A: A (H1N1) oraz A (H3N2).
Grypa typu A (H1N1), która aktualnie krąży na świecie, jest pokłosiem pandemii z 2009 roku, kiedy zachorowania powodował nieznany wcześniej zmutowany wirus świńskiej grypy. Aktualne wirusy typu A (H1N1) są mutacjami patogenu, który przyczynił się do ówczesnych zachorowań.
Z kolei grypa typu A (H3N2) jest powodowana przez wirusa, który najszybciej się zmienia i w ostatnich latach utworzył wiele nowych genetycznych podgrup.
Warto też dodać, że wśród ludzi zachorowania mogą wywoływać również inne podtypy wirusa grypy typu A, np. patogen powodujący „ptasią grypę”, która największe spustoszenie sieje wśród ptactwa. Najgroźniejszy dla człowieka jest szczep wirusa ptasiej grypy H5N1, jednak do zachorowań dochodzi niezwykle rzadko.
Grypa typu A – profilaktyka
W ramach zapobiegania grypie typu A stosuje się zarówno ogólne metody chroniące przed infekcjami, jak i szczepienie przeciwko grypie. Jeśli chcemy uniknąć zachorowania na grypę, należy:
- myć i odkażać regularnie ręce, szczególnie przed dotykaniem twarzy czy jedzeniem,
- unikać kontaktu z chorymi,
- unikać miejsc publicznych w przypadku wystąpienia epidemii w okolicy,
- dbać o odporność (zdrowo się odżywiać i regularnie uprawiać aktywność fizyczną).
Metodą swoistą profilaktyki przeciwko grypie typu A jest szczepionka przeciwko grypie. Dostępne szczepionki zawierają w składzie jeden wirus grypy A (H1N1), jeden wirus grypy A (H3N2) i dwa wirusy grypy typu B.
Co roku w oparciu o międzynarodowe wytyczne naukowców skład szczepionki jest weryfikowany i do obrotu trafiają preparaty, które zawierają takie szczepy wirusa, jakie w danym sezonie będą najczęściej występować. W związku z tym, że wirus grypy A szybko mutuje, konieczne jest sprawdzanie szczepionki i, jeśli jest potrzeba, zmienianie jej składu.
Leczenie grypy typu A
Grypę typu A leczy się tak jak każdą grypę – objawowo. O ile nie ma powikłań lub wysokiego ryzyka wystąpienia powikłań. Oto główne zasady postępowania:
- Pozostań w domu i odpoczywaj.
- Przyjmuj leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe (np. paracetamol) oraz przeciwzapalne (np. ibuprofen).
- Pij dużo płynów.
- W razie potrzeby stosuj syrop przeciwkaszlowy oraz krople do nosa z wodą morską na katar.
W niektórych przypadkach, szczególnie gdy rozwinęły się powikłania grypy, konieczne może być przyjmowanie leków przeciwwirusowych, a także antybiotyku. Pacjenci z grup ryzyka, do których należą kobiety ciężarne, małe dzieci, osoby z obniżoną odpornością i w podeszłym wieku, mogą wymagać hospitalizacji. Więcej szczegółów: Grypa w ciąży.
Źródła:
portal Centers for Disease Control and Prevention, www.cdc.gov,
Szczepienia Info, serwis Narodowego Instytutu Zdrowia – Państwowego Zakładu Higieny, szczepienia.pzh.gov.pl,
A.Boroń-Kaczmarska (red.), A. Wiercińska-Drapało (red.), Choroby a zakaźne i pasożytnicze, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020.
Więcej o grypie:
Wirus grypy typu B - mniej groźny
Grypa a przeziębienie - jak odróżnić objawy grypy i przeziębienia?
Grypa a paragrypa. Poznaj 5 różnic między nimi
Koronawirus a grypa – jak odróżnić objawy?
Wirus grypy A /H2N2/ - grypa azjatycka
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
