Katar zwykle jest objawem infekcji, ale czasem sygnalizuje inne dolegliwości. Odpowiadając na kilka pytań, możesz łatwiej z ustalić przyczynę kataru i podjąć skuteczniejsze leczenie.
Jeśli katar pojawia się tylko na krótko, np. na parę godzin, może być reakcją na podrażnienie błon śluzowych. Dochodzi no niego, gdy przebywasz w zadymionym pomieszczeniu, oddychasz zbyt suchym powietrzem, a także, gdy do dróg oddechowych dostaną się podrażniające substancje (chemiczne opary, a nawet pikantne przyprawy). W takim przypadku wystarczy zwykle przepłukać nos chłodną wodą, wywietrzyć pomieszczenie i włączyć nawilżacze powietrza – a problem w mig minie.
A co jeśli katar jednak się utrzymuje? To zależy od jego przyczyny. Odpowiadając na poniższe pytania, dowiesz się czy chodzi o alergię czy infekcję wywołaną zapaleniem zatok lub przeziębieniem. Znajdziesz też wskazówki (w tym domowe sposoby na katar), które pomogą ci się uporać z problemem.
Katar związany z przeziębieniem
- Katar jest na początku wodnisty, ale z czasem gęstnieje?
- Masz podwyższoną temperaturę ciała a nawet gorączkę przekraczającą 38,5°C?
- Czujesz ogólne osłabienie, ból głowy, ból gardła lub ból mięśni?
Jeśli odpowiedziałaś minimum 2xTAK, zapewne chodzi o przeziębienie.
Najczęściej wywołują je wirusy – bakterie mogą, choć nie muszą wkroczyć do akcji później, przy ewentualnym nadkażeniu. Zwykle wynika ono np. z nieprawidłowego leczenia. Jeśli wirusowa infekcja ma łagodny przebieg, możesz jednak leczyć się sama. Do lekarza idź jednak, jeżeli problem nie ustąpi w ciągu kilku dni, albo zauważysz, że wydzielina jest podbarwiona krwią, ma żółty, wyglądający jak ropa kolor, czy przykry zapach, dokucza ci silny ból głowy czy utrzymująca się gorączka.
Sposoby na katar związany z przeziębieniem:
- Stosuj preparaty udrożniające drogi oddechowe. Kilka razy w ciągu dnia zakraplaj do nosa sól fizjologiczną. Wieczorem smaruj klatkę piersiową maścią kamforową lub majerankową. Jeśli katar jest intensywny sięgnij po zmniejszające obrzęk śluzówki tabletki z pseudoefedryną lub krople z xylometazoliną (ale kuruj się nimi nie dłużej niż 4–5 dni).
- Zbijaj gorączkę dopiero gdy przekroczy 38,5ºC, albo utrzymuje się ponad 3 dni. W tym celu zażywaj środki z paracetamolem albo ibuprofenem.
- Wypróbuj także domowe sposoby na katar, np. pij syrop czosnkowo-cebulowy. By go przygotować, pokrój w plastry 2 duże cebule i drobno posiekaj 4 ząbki czosnku. Układaj cebulę warstwami w słoju. Każdą posypuj czosnkiem i sporą ilością cukru. Odstaw a kilka godzin, potem zlej sok, dodaj łyżkę miodu i sok z połówki cytryny. Zażywaj 2 razy dziennie po łyżeczce. Syrop działa antybakteryjnie i przeciwwirusowo.
Jak zrobić ziołowe inhalacje na katar?
- Co wieczór wymocz stopy w gorącej wodzie z solą (garść) lub 2 łyżkami utłuczonych ziaren gorczycy. Taka kąpiel (ok. 20 minut) poprawia krążenie krwi i zwiększa wydajność układu odporności.
- Dużo wypoczywaj, by wzmocnić organizm i jego naturalną odporność.
Katar zatokowy
- Nos jest przytkany, ale zamiast wodnistego kataru występuje gęsta wydzielina?
- Czujesz ból w okolicy oczu, skroni lub nasady nosa?
- Ból nasila się pod wpływem ucisku lub pochylania głowy?
Jeśli odpowiedziałaś 3 x TAK, masz objawy typowe dla zapalenia zatok.
Najlepiej od razu zapisz się do lekarza! Wprawdzie dolegliwości mogą po jakimś czasie złagodnieć, a nawet same ustąpić, ale infekcja często przechodzi w przewlekłą. Ta zaś jest o wiele trudniejsza do wyleczenia i lubi często nawracać.
Czy zapalenie zatok czołowych jest niebezpieczne?
Sposoby na katar zatokowy:
- Stosuj leki zgodnie z zaleceniami lekarza. Ponieważ zapaleniu zatok często towarzyszy infekcja bakteryjna, możesz dostać receptę na antybiotyki. Zażywaj je aż do ostatniej dawki, nawet jeśli dolegliwości ustąpią już po pierwszych dniach kuracji. To ważne, bo zbyt wczesne przerwanie kuracji może doprowadzić do uodpornienia się bakterii na lek. W efekcie nastąpi nawrót choroby, w dodatku trudniejszy do opanowania.
- Pij dużo wody i nawilżaj w mieszkaniu powietrze – to przyspieszy regenerację wyściełających zatoki błon śluzowych.
- Raz dziennie rób sobie inhalację – wlej do miski litr gorącej (ale nie wrzącej!) wody. Wpuść 5–8 kropli olejku lawendowego, sosnowego lub tymiankowego. Pochyl się nad naczyniem i przez 5 minut wdychaj głęboko opary. To zmniejszy obrzęk i stan zapalny śluzówki, a w efekcie ułatwi ci oddychanie.
Katar sienny - inaczej katar alergiczny
- Kręci cię w nosie albo kapie z niego wodnista, przeźroczysta wydzielina?
- Miewasz napady kichania?
- Pieką cię oczy? Są zaczerwienione?
- Katar taki pojawia się co roku o tej samej porze i podobnie długo się utrzymuje? A może pojawia w określonych sytuacjach (np. w zakurzonych pomieszczeniach)?
Jeśli odpowiedziałaś 4 x TAK – zapewne to katar wynikający z alergii.
Prawdopodobieństwo takiej diagnozy rośnie, gdy przez kilka stosujesz dostępne bez recepty krople na katar z xylometazoliną, a mimo to objawy nie ustępują, albo często nawracają bez widocznej przyczyny.
Sposoby na katar alergiczny (sienny)
- Zacznij stosować leki przeciwhistaminowe – krople do nosa lub tabletki łagodzące objawy alergii (bez recepty).
- Kilka razy w ciągu dnia przepłukuj nos wodą lub woda morską w sprayu (to pomoże oczyścić śluzówki z drażniących je alergenów, np. pyłków roślin czy kurzu).
- Poproś internistę o skierowanie do alergologa – zrobienie testów alergicznych wyjaśni sprawę i umożliwi prawidłowe leczenie.
3 proste, domowe sposoby na zapalenie zatok
Katar u niemowlaka
Katar u niemowlęcia jest problematyczny z kilku powodów. Nie tylko utrudnia oddychanie, ale też jedzenie (ssanie piersi czy butelki przy zatkanym nosku jest w zasadzie niemożliwe). Poza tym tak małe dziecko nie daje rady samo pozbyć się wydzieliny. Ta zaś staje się doskonała pożywką dla mikrobów (co sprzyja np. nadkażeniom bakteryjnym), a spływając prowokuje ataki kaszlu. Może też zwiększając ryzyko rozwoju infekcji w obrębie ucha czy dolnych dróg oddechowych (np. zapalenia oskrzeli).
Sposoby na katar u niemowlaka
- Katar u noworodka i małego niemowlęcia zawsze trzeba skonsultować z pediatrą – na wizytę umów się nawet gdy dziecko nie gorączkuje.
- By udrożnić nos, odciągaj wydzielinę. Ale nie rób tego gruszką (ma zbyt dużą siłę ssania), lecz aspiratorem, inaczej odciągaczem kataru (kupisz w aptece, cena od ok. 25 zł)
- Zainwestuj w nebulizator - to urządzenie do robienia inhalacji na zimno (nie wytwarza pary przez podgrzewanie płynu tylko rozbija go na drobinki produkując mgiełkę, którą malec może wdychać przez specjalną maseczkę. Standardowo do inhalacji używa się ampułek z solą fizjologiczną. Ale lekarz może zalecić też podawanie w ten sposób innego środka.
- Regularnie wietrz i nawilżaj pomieszczenie, w którym przebywa dziecko (optymalna wilgotność mieści się w zakresie 40–60 proc).
- Układaj niemowlę tak, by nie leżało zupełnie płasko (jego głowa i górna część tułowia powinny być nieco wyżej –by uzyskać taką pozycji. Możesz np. podłożyć coś pod nóżki łóżeczka od strony głowy lub wsunąć pod materacyk złożony ręcznik.
Katar u dziecka
O ile równocześnie nie występują inne niepokojące objawy (np. wysoka, utrzymująca się gorączka, ból głowy) możesz go leczyć w domu. Jeżeli jednak po 3–4 dniach nie zauważysz poprawy, skonsultuj się na wszelki wypadek z pediatrą.
Czytaj więcej o katarze u dziecka
Sposoby na katar u dziecka
- Pilnuj, by dziecko regularnie wydmuchiwało nos (najpierw jedną dziurkę, przy przyciśniętym skrzydełku drugiej, potem drugą).
- Podaj dziecku często coś do picia. Niech wielokrotnie w ciągu dnia sięga po wodę, popija domowy rosół, czy lekką herbatę z sokiem malinowym.
- Wietrz i nawilżaj pomieszczenia, w których przebywa dziecko.
- Zadbaj o to, by spało z głową i górną częścią tułowia nieco wyżej ułożoną niż zazwyczaj.
- 2-4 razy dziennie rób nebulizacje. Gdy kata jest wodnisty – z izotonicznego roztworu soli fizjologicznej (zawiera 0,9 proc. NaCl, czyli chlorku sodu), a przy gęstym katarze – z roztworu hipertonicznego (zawiera wyższe stężenie NaCl).
- Kilka razy w ciągu dnia przepłukuj nos dziecka wodą morską w sprayu.
Zobacz też:
Nie bagatelizuj kataru! Kiedy świadczy on o poważnej chorobie?
Jak odróżnić katar alergiczny od infekcyjnego?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
