Spis treści:
- Sok z pokrzywy – właściwości i zastosowanie
- Sok z pokrzywy – przepis
- Jak dawkować sok z pokrzywy?
- Sok z pokrzywy – kiedy zbierać roślinę?
- Przeciwwskazania do stosowania soku z pokrzywy
- Sok z pokrzywy – jaki wybrać?
Sok z pokrzywy – właściwości i zastosowanie
Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica L.) to roślina powszechnie występująca w Polsce będąca źródłem cennych składników, które od wieków są wykorzystywane w celach zdrowotnych. Pokrzywa jest przyjmowana m.in. w formie soku. W badaniach wykazano, że roślina ma właściwości przeciwzapalne, antyoksydacyjne, antyagregacyjne (zapobiegające zakrzepom krwi), hipoglikemiczne (obniżające stężenie glukozy we krwi), a także obniżające cholesterol.
Pokrzywa jest źródłem cennych składników. Liście pokrzywy zawierają m.in.:
- sole mineralne, żelazo, wapń,
- witaminy (m.in. B1, B2, C, A, K),
- kwasy organiczne (m.in. protokatechowy, gentyzynowy, chinowy, kumarowy, kawowy),
- flawonoidy (m.in. kwercetyna, izoramnetyna, kemferol, rutyna, glikozydy),
- karotenoidy,
- serotoninę,
- fitosterole,
- garbniki.
Oprócz dostarczania organizmowi potrzebnych związków, sok z pokrzywy ma wiele zastosowań w leczeniu i profilaktyce problemów zdrowotnych takich jak:
- anemia,
- alergia,
- schorzenia układu moczowo-płciowego,
- choroby sercowo-naczyniowe,
- trądzik,
- słabe, wypadające włosy,
- wysoki cholesterol,
- choroba wrzodowa,
- brak apetytu,
- choroby wątroby,
- cukrzyca,
- reumatyzm,
- nieżyt jelit.
Sok z pokrzywy ma przewagę nad naparem z tej rośliny, ponieważ jest bardziej skoncentrowany, dzięki czemu zawiera większą ilość składników odżywczych.
Sok z pokrzywy na anemię
Pokrzywa jest wprawdzie bogata w żelazo (może zawierać ponad 3 mg żelaza na 100 g), jednak w organizmie wchłania się jego niewielka ilość. Dlatego picie soku z pokrzywy nie stanowi najlepszego sposobu na uzupełnienie niedoborów tego pierwiastka. Wyniki badań również nie dają jednoznacznej odpowiedzi. Pamiętaj, że sok z pokrzywy na anemię może być pomocny, ale jego przyjmowanie nie zastąpi konsultacji lekarskiej oraz specjalistycznego leczenia niedokrwistości.
Sok z pokrzywy na choroby układu moczowego
Sok z pokrzywy ze względu na właściwości moczopędne, przeciwzapalne i przeciwbakteryjne jest pomocny w zakresie profilaktyki i leczenia chorób układu moczowego, w tym zapalenia pęcherza i kamicy nerkowej. Wyniki badań na ten temat nie są spójne, ale nie brakuje sugestii, że picie soku z pokrzywy może wspierać zdrowie układu moczowego.
Sok z pokrzywy na włosy i skórę
Sok z pokrzywy jest często stosowany w celu poprawy kondycji włosów i skóry. Nakłada się go miejscowo. Może łagodzić trądzik, łuszczycę, łojotokowe zapalenie skóry i inne problemy dermatologiczne. Używany w formie płukanki do włosów zapobiega ich przetłuszczaniu się i wypadaniu. Badania sugerują, że ekstrakt z pokrzywy stymuluje wzrost włosów.
Sok z pokrzywy a cukrzyca
Preparaty z pokrzywy testowane w badaniach działały korzystnie w zakresie profilaktyki i leczenia cukrzycy. Naukowcy zauważyli, że ich stosowanie powodowało obniżenie poziomu glukozy oraz cholesterolu we krwi, a także poprawę działania trzustki i zwiększenie wrażliwości na insulinę. Sok z pokrzywy działa zatem ochronnie również na układ krążenia. Potrzebne są dalsze badania, aby potwierdzić efekty.
Sok z pokrzywy - przepis
Sok z pokrzywy możesz przyrządzić samodzielnie według poniższego przepisu:
- Załóż gumowe rękawiczki i zerwij całe pędy pokrzywy z liśćmi (zbieraj roślinę w miejscach czystych, z dala od dróg, pól uprawnych i zakładów przemysłowych).
- Umyj je pod bieżącą wodą, odsącz i posiekaj.
- Wyciśnij z nich sok w sokowirówce.
- Przecedź i przelej do ciemnej szklanej butelki.
- Sok z pokrzywy dokładnie zakręć i przechowuj w lodówce maksymalnie przez tydzień.
Z pełnej reklamówki pokrzywy uzyskasz około 0,5 szklanki soku. Możesz dodać do niego soku z jabłek, mango, ananasa lub dosłodzić miodem dla poprawy smaku.
Jak dawkować sok z pokrzywy?
Dawkowanie soku z pokrzywy jest ważne, ponieważ nie można go pić zbyt dużo – na ogół zalecane jest nieprzekraczanie ilości 20 ml soku na dobę. Chyba że leczenie wymaga większych dawek, np. przy anemii. Standardowa kuracja z zastosowaniem soku z pokrzywy trwa 10-14 dni. Można ją powtórzyć po tygodniowej przerwie.
Sok z pokrzywy - kiedy zbierać roślinę?
Aby zrobić sok z pokrzywy zwyczajnej, najlepiej wybierać młode rośliny. Na soki i nalewki zrywa się całe pędy w kwietniu i maju, zanim pokrzywa zacznie kwitnąć. Aby uniknąć poparzenia, koniecznie załóżmy rękawiczki ogrodowe lub gumowe. Miejsca wybrane na zbiory pokrzywy powinny być oddalone od fabryk, szos i opryskiwanych pól, aby surowiec nie zawierał szkodliwych związków.
Przeczytaj też: Poparzenie pokrzywą – jak długo trwa, skutki, leczenie
Przeciwwskazania do stosowania soku z pokrzywy
Sok z pokrzywy przyjmowany zgodnie z zaleceniami jest bezpieczny i nie wykazuje toksyczności. Jak w przypadku każdej rośliny leczniczej, zastosowanie soku z pokrzywy ma jednak swoje ograniczenia. Do przeciwwskazań należą:
- zaburzenia krzepnięcia krwi, krwawienia,
- choroba nerek,
- wysokie ciśnienie krwi,
- choroby dróg rodnych (mięśniaki, polipy, nowotwory).
Nie wiadomo, czy picie soku z pokrzywy jest w pełni bezpieczne w przypadku ciąży i karmienia piersią, dlatego niektórzy odradzają spożywanie go w tym czasie. Ze względu na obniżające glukozę właściwości pokrzywy osoby chore na cukrzycę przed zastosowaniem soku powinny skonsultować się z lekarzem. Warto też pamiętać, że spożywanie dużej jego ilości może wywołać dolegliwości żołądkowo-jelitowe oraz reakcje uczuleniowe.
Sok z pokrzywy – jaki wybrać?
Jeżeli nie chcesz samodzielnie przyrządzać soku z pokrzywy, możesz kupić gotowy produkt. Soki z pokrzywy dostępne są w aptekach, sklepach ze zdrową żywnością oraz sklepach zielarskich. Wybierz sok bez sztucznych konserwantów i barwników. Znak NFC (ang. not from concentrate) świadczy o tym, że sok jest bezpośrednio wyciskany. Zwróć uwagę na to, czy sok nie został przygotowany z koncentratów soków. Warto też unikać zakupu z niesprawdzonych źródeł, ponieważ może być to produkt wątpliwej jakości lub zanieczyszczony. Sok powinien być przechowywany w butelce z ciemnego szkła.
Źródła:
Samakar B, Mehri S, Hosseinzadeh H. A review of the effects of Urtica dioica (nettle) in metabolic syndrome. Iran J Basic Med Sci. 2022 May;25(5):543-553. doi: 10.22038/IJBMS.2022.58892.13079.,
Bhusal KK, Magar SK, Thapa R, Lamsal A, Bhandari S, Maharjan R, Shrestha S, Shrestha J. Nutritional and pharmacological importance of stinging nettle (Urtica dioica L.): A review. Heliyon. 2022 Jun 22;8(6):e09717. doi: 10.1016/j.heliyon.2022.e09717,
Dhouibi R, Affes H, Ben Salem M, Hammami S, Sahnoun Z, Zeghal KM, Ksouda K. Screening of pharmacological uses of Urtica dioica and others benefits. Prog Biophys Mol Biol. 2020 Jan;150:67-77. doi: 10.1016/j.pbiomolbio.2019.05.008,
Ziaei , R, Foshati, S, Hadi, A, Foshati, S, Kermani, M, Ghavami, A, Clark, C & Tarrahi, M 2020, 'The effect of nettle (Urtica dioica) supplementation on the glycemic control of patients with type 2 diabetes mellitus: A systematic review and meta-analysis', Phytotherapy Research, vol. 34, no. 2, pp. 282-294 https://dx.doi.org/10.1002/ptr.6535.
Wykorzystano fragmenty artykułu Marty Wilczkowskiej, którego treść została pierwotnie opublikowana 30.04.2009.
Czytaj także:
Sok brzozy - właściwości, zastosowanie + jak zrobić sok z brzozy
Aloes - przepisy na sok i przetwory, które wspomagają odporność
Syrop z lipy - właściwości i przepis na syrop z kwiatów lipy
Syrop z czosnku - przepis, sposób przygotowania, działanie
Syrop z mniszka lekarskiego - właściwości, zastosowanie, przepis
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
