Spis treści:
- Napar z tymianku - właściwości
- Na co pomaga napar z tymianku?
- Jak zrobić napar z tymianku i jak stosować?
- Napar z tymianku na kaszel
- Napar z tymianku na kaszel u dzieci
- Napar z tymianku na katar i gardło
- Napar z tymianku na trawienie
- Napar z tymianku – skutki uboczne i przeciwwskazania
Napar z tymianku właściwości
Tymianek (łac. Thymus vulgaris), inaczej macierzanka tymianek, to roślina zielna o przyjemnym zapachu stosowana w kuchni, która ma właściwości lecznicze. Tymianek można stosować w formie naparu do picia, przemywania i płukania. Napar z tymianku wykazuje działanie przeciwko chorobotwórczym drobnoustrojom i łagodzi stan zapalny. Poza tym działa wykrztuśne.
Dowiedziono również, że preparaty na bazie tej rośliny wykazują właściwości rozkurczowe, uspokajające i wspomagające trawienie. Co więcej, napar działa ściągająco i wspomaga proces gojenia. Liczne prozdrowotne właściwości naparu z tymianku sprawiają, że sprawdzi się on przy niejednej dolegliwości. Warto o tym pamiętać, bo wydaje się rośliną niedocenianą, a mającą udowodnioną skuteczność.
Właściwości lecznicze naparu z tymianku są zasługą obecności w roślinie cennych składników, w tym olejków eterycznych. Głównym aktywnym związkiem olejku tymiankowego jest przeciwutleniacz tymol, który działa przeciwdrobnoustrojowo i przeciwzapalnie, oraz karwakrol (działa antyspetycznie). Napar zawiera również flawonoidy i przeciwutleniacze fenolowe taki jak np. zeaksantyna, luteina, tymonina, witaminy A, C i z grypy B, składniki mineralne (np. żelazo, potas, magnez).
Na co pomaga napar z tymianku?
Napar z tymianku można stosować wewnętrzne (do picia) lub zewnętrznie (np. do płukania gardła, przemywania skóry) na różne dolegliwości.
Napar z tymianku stosuje się na:
- kaszel,
- ból gardła,
- katar,
- stany zapalne jamy ustnej,
- infekcje dróg oddechowych (np. przeziębienie, zapalenie oskrzeli i krztusiec),
- reumatyzm,
- problemy skórne,
- hiperlipidemię i miażdżycę,
- schorzenia dróg moczowych,
- braku apetytu,
- spadek odporności,
- stres,
- problemy trawienne (wzdęcia, uczucie ciężkości, ból brzucha).
Jak zrobić napar z tymianku i jak stosować?
Przygotowanie naparu z tymianku:
- 1 czubatą łyżeczkę suszonego tymianku zalej szklanką wrzącej wody i odstaw na 15 minut pod przykryciem.
- Po 15 minutach przecedzić napar i wypij.
- Przy przeziębieniu, kaszlu lub problemach trawiennych pij napar z tymianku 2-3 razy dziennie pomiędzy posiłkami.
Napar z tymianku ma właściwości wykrztuśne, dlatego na kaszel stosuj go najpóźniej do godziny 16-17, by swoim działaniem nie zakłócał snu.
Jak długo można stosować napar z tymianku? Napar z tymianku najlepiej pij tylko doraźnie w razie wystąpienia dolegliwości, nie dłużej niż przez 1-2 tygodnie.
Napar z tymianku na kaszel
Tymianek jest naturalnym środkiem wykrztuśnym stosowanym powszechnie w syropach na kaszel. Badania dowodzą, że napar z tymianku pomaga łagodzić kaszel, zmniejsza jego nasilenie i długość trwania. Można tę roślinę z powodzeniem wykorzystać w domowym leczeniu. Tymianek na kaszel można przyjmować w formie naparu do picia i płukania gardła, syropu lub inhalacji.
Napar z tymianku na kaszel u dzieci
Napary z tymianku są często polecanym domowym i naturalnym środkiem na kaszel u dzieci. Niektóre badania potwierdzają skuteczność rośliny na tę dolegliwość u maluchów, ale należy pamiętać, aby nie stosować naparu u niemowląt ze względu na zawartość olejków eterycznych. Rozważ u najmłodszych inne sposoby na kaszel u dzieci, jak inhalacje z soli fizjologicznej.
Jest kilka badań, które sugerują, że napar z tymianku może być pomocny przy kaszlu u dzieci. Potrzeba jednak więcej danych, bo jest ich niewiele. W badaniu, które ukazało się na łamach Fortschritte der Medizin, oceniono działanie syropu z tymiankiem na zapalenie oskrzeli z produktywnym kaszlem u dzieci. Preparat okazał się efektywny. Stosowany zgodnie z zaleceniami był dobrze tolerowany przez małych pacjentów. Przyjmowanie leku na bazie tymianku doprowadziło do wyraźnego złagodzenia kaszlu.
Badanie opublikowane w piśmie Allergologia et Immunopathologia w 2024 roku dowodzi, że tymianek łagodził kaszel u dzieci związany z astmą. Według badaczy ta roślina może działać wspomagająco w leczeniu zaostrzenia astmy, ale nie wolno zastępować tym środkiem leków przepisanych przez specjalistę.
Napar z tymianku na katar i gardło
Napar z tymianku sprawdzi się nie tylko na kaszel, ale też na inne objawy występujące przy infekcji, takie jak katar i ból gardła. Jest to zasługą właściwości przeciwbakteryjnych, przeciwwirusowych i przeciwzapalnych rośliny.
Zastosowanie naparu z tymianku na objawy infekcji:
- na ból gardła - płucz gardło naparem 3 razy dziennie po pół szklanki,
- na katar - wdychaj parę z naparu kilka razy dziennie - rozrzedzisz wydzielinę w drogach oddechowych i ułatwisz jej usuwanie.
Napar z tymianku na trawienie
Tymianek ma właściwości wspomagające trawienie, uspokajające i rozkurczowe, dlatego picie naparu z tego ziela może łagodzić takie dolegliwości jak ból brzucha, skurcze, uczucie ciężkości i wzdęcia. Tymianek działa też pobudzająco na apetyt. Sprawdzi się np. u osób, które nie mogą jeść z powodu stresu. Jak stosować napar z tymianku na trawienie? Pij go 1-2 razy dziennie 30 minut przed posiłkiem lub po jedzeniu.
Napar z tymianku – skutki uboczne i przeciwwskazania
Chociaż picie naparu z tymianku jest dla większości osób dobrze tolerowane, a tymol, składnik aktywny tymianku, został uznany przez FDA za ogólnie bezpieczny, to jak każda roślina lecznicza, również ta może powodować skutki uboczne. Nie jest też przeznaczona dla wszystkich. Dolegliwości po naparze z tymianku pojawiają się częściej po spożyciu dużej ilości i mogą to być:
- zgaga,
- nudności,
- biegunka,
- krwawienia (tymianek w dużej ilości spowalnia krzepnięcie krwi),
- bóle głowy i zawroty głowy.
U osób uczulonych na tymianek mogą wystąpić objawy alergii, takie jak wysypka oraz dolegliwości żołądkowo-jelitowe. Według badań tymianek może być toksyczny, gdy jest spożyty w nadmiarze. Badanie przeprowadzone na szczurach dowiodło, że bardzo wysokie dawki olejku eterycznego z tymianku były trujące. Toksyczność zaobserwowano przy dawkach olejku wynoszących 500 miligramów na kilogram (mg/kg) masy ciała na dzień w 28-dniowym badaniu. Pojawiły się problemy z oddychaniem i zapalenie wątroby.
Aby zapobiec skutkom ubocznym po naparze z tymianku, stosuj go doraźnie i w umiarkowanej ilości.
Naparów z tymianku nie mogą stosować osoby uczulone na tę roślinę. Ostrożność powinny zachować kobiety w ciąży oraz karmiące piersią. Nadmiaru powinny unikać osoby z chorobami układu pokarmowego (refluks, wrzody żołądka, nadkwasota), ponieważ herbata tymiankowa może podrażniać błonę śluzową przewodu pokarmowego.
Źródła:
Rojas-Armas J, Arroyo-Acevedo J, Ortiz-Sánchez M, Palomino-Pacheco M, Castro-Luna A, Ramos-Cevallos N, Justil-Guerrero H, Hilario-Vargas J, Herrera-Calderón O. Acute and Repeated 28-Day Oral Dose Toxicity Studies of Thymus vulgaris L. Essential Oil in Rats. Toxicol Res. 2019 Jul;35(3):225-232. doi: 10.5487/TR.2019.35.3.225. Epub 2019 Jul 15. PMID: 31341551; PMCID: PMC6629444,
Eskandarpour E, Ahadi A, Jazani AM, Azgomi RND, Molatefi R. Thymus vulgaris ameliorates cough in children with asthma exacerbation: a randomized, triple-blind, placebo-controlled clinical trial. Allergol Immunopathol (Madr). 2024 Jan 1;52(1):9-15. doi: 10.15586/aei.v52i1.964. PMID: 38186189,
Rojas-Armas, J., Arroyo-Acevedo, J., Ortiz-Sánchez, M. et al. Acute and Repeated 28-Day Oral Dose Toxicity Studies of Thymus vulgaris L. Essential Oil in Rats. Toxicol Res. 35, 225–232 (2019). https://doi.org/10.5487/TR.2019.35.3.225,
Kemmerich B. Evaluation of efficacy and tolerability of a fixed combination of dry extracts of thyme herb and primrose root in adults suffering from acute bronchitis with productive cough. A prospective, double-blind, placebo-controlled multicentre clinical trial. Arzneimittelforschung. 2007;57(9):607-15. doi: 10.1055/s-0031-1296656. PMID: 17966760,
Hammoudi Halat D, Krayem M, Khaled S, Younes S. A Focused Insight into Thyme: Biological, Chemical, and Therapeutic Properties of an Indigenous Mediterranean Herb. Nutrients. 2022 May 18;14(10):2104. doi: 10.3390/nu14102104. PMID: 35631245; PMCID: PMC9147557.
Czytaj także:
Inhalacje na katar – co do nich dodać? Jak stosować inhalacje na katar?
3 babcine mikstury na kaszel. Pomogą przy kaszlu suchym i mokrym
Suchy kaszel – co może być jego przyczyną i jak go leczyć?
Miód to tani, skuteczny i bezpieczny środek na kaszel suchy i mokry. Jak go stosować na kaszel i ból gardła?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
