Leczenie depresji to proces długotrwały, a ona sama może mieć wiele postaci. Stąd metody, które pomagają w walce z nią, bywają różne. Dotyczy to także leków przeciwdepresyjnych. „Leki dobierane są indywidualnie do każdego pacjenta, co zwiększa szansę na skuteczność leczenia, a także uwzględnia stan somatyczny chorego” – mówi Dorota Wojciechowska – psycholog, psychodietetyk z Fundacji Pomocy Psychologicznej i Edukacji Społecznej RAZEM (www.razem-fundacja.org), która zgodziła się odpowiedzieć na nasze pytania dotyczące stosowania farmakoterapii w leczeniu depresji.
Rozwiąż test i sprawdź, czy masz depresję
Jak ważna w leczeniu depresji jest farmakoterapia?
Dorota Wojciechowska: Stosowanie leków działających przeciwdepresyjnie jest jedną z metod używanych w leczeniu depresji. Należy pamiętać o tym, że podłoże depresji może być wielowymiarowe.
Farmakoterapia stosowana jest u tych osób, u których psychoterapia wydaje się być niewystarczająca. Lekarz decyduje o tym, czy w leczeniu depresji powinny zostać włączone leki. Tak dzieje się w przypadku ciężkiej depresji endogennej lub choroby afektywnej dwubiegunowej.
Jakie rodzaje leków wykorzystuje się do leczenia depresji?
Leki te zaliczają się do grupy leków psychotropowych. Ich podstawowym zadaniem jest ustabilizowanie nastroju, wzmocnienie, a czasem nawet przywrócenie funkcji poznawczych takich jak np. pamięć, uwaga, uregulowanie problemów ze snem związanych często z wczesnym wybudzaniem się, poprawa funkcjonowania.
Leki dobierane są indywidualnie do każdego pacjenta, co zwiększa szansę na skuteczność leczenia, a także uwzględnia stan somatyczny chorego. Depresja współwystępuje w niektórych chorobach somatycznych, dlatego właśnie niezbędna jest szeroka diagnostyka. Poszczególne leki są przeciwwskazane w niektórych chorobach somatycznych, ale o tym decyduje zawsze lekarz, który dobiera je odpowiednio do stanu pacjenta.
Warto też dodać, że leki przeciwdepresyjne nie uzależniają, są bezpieczne, stanowią ochronę przed pogłębieniem się depresji. Czasem pacjenci przyjmują je długotrwale.
Czy można leczyć depresję bez leków?
To zależy od tego, jakie jest podłoże depresji, jak ona przebiega, na ile zaburza dotychczasowe funkcjonowanie. Istnieją także inne metody leczenia depresji niż farmakoterapia.
Jedną z nich są stosowane z powodzeniem elektrowstrząsy. Stosuje się je u osób szczególnie opornych na farmakoterapię lub u takich, u których z jakiegoś powodu przyjmowanie leków nie jest wskazane. Taką grupą są kobiety w ciąży.
W leczeniu depresji sezonowej, której występowanie jest związane z jesienno-zimową porą roku, z brakiem wystarczającego nasłonecznienia, wykorzystuje się fototerapię.
Warto zwrócić się do psychoterapeuty, gdy nie radzimy sobie z nawracającymi depresyjnymi myślami oraz przeżywanymi emocjami. Gdy nasze przekonania o sobie, świecie i przyszłości stają się wyraźnie negatywne, takie myślenie pogłębia się, pojawiają się uczucia smutku, przygnębienia, zniechęcenia – wtedy psychoterapia może pomóc.
W przypadku cięższych postaci depresji najlepsze skutki odnosi łączenie farmakoterapii równolegle z psychoterapią.
Gdzie szukać pomocy przy depresji?
Z jakimi działaniami niepożądanymi może wiązać się działanie leków przeciwdepresyjnych?
Zazwyczaj takiej informacji udziela lekarz wystawiający receptę. Warto także dokładnie przeczytać dołączoną do leku ulotkę.
Działania niepożądane mogą dotyczyć różnych obszarów takich jak np. wzrost lub spadek łaknienia, a co się z tym wiąże – zmianą wagi ciała, zmniejszoną lub zwiększoną sennością, zmniejszeniem zapotrzebowania w sferze seksualnej.
Czasem pomaga zmiana leku. Zależy to od indywidualnego profilu każdego pacjenta. W przypadku niektórych leków niepożądane działania występują w początkowej fazie jego przyjmowania. Trzeba pamiętać też o tym, że działanie leku nie następuje od razu. Można je zaobserwować średnio po około kilku tygodniach. Na efekt trzeba po prostu poczekać. Także nagłe odstawienie leku lub pominięcie kilku dawek czy branie nieregularne może wywołać objawy niepożądane.
Jak rozpoznać depresję u nastolatka?
Czym takie leki różnią się od tych o działaniu przeciwlękowym?
Leki przeciwlękowe charakteryzują się krótszym czasem stosowania. Mogą uzależniać. Natomiast leki przeciwdepresyjne wykazują także działanie przeciwlękowe.
O czym powinni pamiętać pacjenci przyjmujący leki przeciwdepresyjne?
Ważne jest, aby informować lekarza o wszystkich chorobach, na które pacjent się leczy, przyjmowanych innych lekach oraz preparatach. Zdarza się, że antydepresanty mogą wchodzić w interakcje z stosowanymi przez pacjenta lekami. Dlatego właśnie tak bardzo ważne jest informowanie lekarza o wszystkich zażywanych lekach – nawet tych, które są dostępne bez recepty, np. suplementach.
Ważną grupę stanową kobiety w wieku rozrodczym. One również powinny zadbać o to, aby dopytać lekarza, czy lek jest bezpieczny w ciąży. Jeśli okaże się, że ciąża jest przeciwwskazaniem, należy zadbać o skuteczną antykoncepcję.
Trzeba pamiętać także o tym, że może dochodzić do interakcji pomiędzy przyjmowanym lekiem a alkoholem. Przyjmowanie niektórych leków upośledza także zdolność do prowadzenia pojazdów.
Polecamy:
Depresja może zależeć od tego, co jemy i jak pracują nasze jelita? Zapytałyśmy o to dietetyka!
5 zgubnych nawyków, którymi karmi się depresja
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
