Choroba Hashimoto – 10 ważnych pytań do endokrynologa

choroba hashimoto endokrynolog fot. Adobe Stock
Choroba Hashimoto jest najczęstszym typem zapalenia tarczycy. Choruje na nią ponad 700 tys. Polaków. Na pytania dotyczące schorzenia odpowiada lek. Sylwia Kuźniarz-Rymarz, specjalista endokrynolog i specjalista chorób wewnętrznych Centrum Medycznego Sublimed z Krakowa.
/ 25.11.2020 10:28
choroba hashimoto endokrynolog fot. Adobe Stock

Spis treści: 

  1. Czym jest choroba Hashimoto?
  2. Kiedy diagnozuje się chorobę Hashimoto?
  3. Czy mężczyźni chorują na Hashimoto?
  4. Jakie badania należy wykonać?
  5. Czym różni się choroba Hashimoto od niedoczynności tarczycy?
  6. Co należy jeść, a czego warto unikać w chorobie Hashimoto?
  7. Czy choroba Hashimoto może powodować inne schorzenia?
  8. Co wpływa na poprawę/pogorszenie stanu zdrowia w Hashimoto?
  9. Co jest najważniejsze w leczeniu choroby?
  10. Czy powinno się suplementować selen w chorobie Hashimoto?

Czym jest choroba Hashimoto?

Choroba Hashimoto, inaczej określana jako przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, jest najczęstszym typem zapalenia tarczycy. Schorzenie ma charakter autoimmunologiczny. To oznacza, że organizm sam zaczyna walczyć z tarczycą, w wyniku czego dochodzi do powstania stanu zapalnego. 

Kiedy diagnozuje się chorobę Hashimoto i co pozwala na szybsze postawienie diagnozy?

Ogromny wpływ na diagnostykę choroby Hashimoto ma coraz większa świadomość społeczna na temat problemów z tarczycą. Pacjentki niejednokrotnie same, w ramach badań profilaktycznych, badają przesiewowo poziom TSH, co pozwala na szybkie wykrycie wszelkich nieprawidłowości. Zatem Hashimoto diagnozuje się przede wszystkim przy okazji wykonywania badań profilaktycznych.

U niektórych pacjentek choroba zostaje wykryta w czasie planowania ciąży oraz gdy występują objawy choroby Hashimoto mogące sugerować problemy z tarczycą (np. tendencje do tycia, zmęczenie, senność, problemy z koncentracją, cerą, wypadającymi włosami), co motywuje do wykonania specjalistycznych badań. 

Czy mężczyźni również chorują na Hashimoto?

Choroba Hashimoto nie jest wyłącznie schorzeniem kobiet. Wśród mężczyzn również występuje ta choroba, jednak w ich przypadku częstotliwość występowania jest siedmiokrotnie niższa niż u kobiet.

Jak diagnozuje się chorobę Hashimoto oraz jakie badania należy wykonać?

Aby rozpoznać chorobę Hashimoto, w pierwszej kolejności istotne jest oznaczenie poziomu TSH, a następnie przeciwciał przeciwtarczycowych (anty-TPO).

Złożoność choroby Hashimoto polega na tym, że może ona występować zarówno przy prawidłowo funkcjonującej tarczycy, jak również przy jawnej lub subklinicznej niedoczynności.

Choroba rzadko przejawia się nadczynnością tarczycy. Fakt ten jest istotny, ponieważ dobre wyniki TSH nie oznaczają jeszcze, że gruczoł jest zdrowy, badania te mają charakter wyłącznie przesiewowy. Dla pełnej diagnostyki konieczne jest zatem badanie przeciwciał oraz USG tarczycy.

Czym różni się Hashimoto od niedoczynności tarczycy?

Choroba Hashimoto jest najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy oraz ogólnie rozumianych zapaleń tarczycy. Niedoczynność jest zatem przeważnie konsekwencją choroby Hashimoto.

Źródłem problemu jest w tym przypadku autoimmunologia, zaś konsekwencją – niedoczynność. Co ważne, w przypadku zwykłej niedoczynności nie występują przeciwciała przeciwtarczycowe.

Co należy jeść, a czego warto unikać w chorobie Hashimoto?

Żadne z badań nie potwierdziło możliwości wyleczenia choroby Hashimoto przy pomocy jakichkolwiek diet eliminacyjnych, np. diety bezlaktozowej bądź bezglutenowej. Warto jednak wspomnieć, że Hashimoto najczęściej współwystępuje z innymi chorobami autoimmunologicznymi, np. celiakią bądź nietolerancją laktozyDiety mogą poprawić ogólny stan zdrowia, jednak z zupełnie innych powodów, niezwiązanych z Hashimoto.

W przebiegu choroby zaleca się suplementację witaminy D, która znacząco moduluje proces autoimmunologiczny organizmu. Warto również spożywać produkty bogate w selen oraz żelazo, których niedobór może pogarszać przebieg choroby.

Jeżeli chodzi o przeciwwskazania, wykazano, że dzieci karmione mlekiem sojowym mają wyższy współczynnik zapadalności na chorobę Hashimoto. Przyczynia się ono do zwiększonej produkcji przeciwciał wywołujących chorobę. Nie zaleca się również nadmiernej podaży jodu (z wyłączeniem okresu ciąży oraz karmienia piersią).

Czytaj też: Jod i witamina D w profilaktyce chorób tarczycy

Czy choroba Hashimoto może powodować inne schorzenia?

Sama choroba Hashimoto nie może być przyczyną innych schorzeń, natomiast już niedoczynność tarczycy, zaistniała w przebiegu choroby, może nieść za sobą poważne konsekwencje. Nie będzie ona na przykład przyczyną depresji, ale może nasilać jej objawy lub ją maskować. Objawy depresji i niedoczynności tarczycy (będącej konsekwencją m.in. choroby Hashimoto) są bardzo podobne, dlatego łatwo tutaj o pomyłkę.

W przypadku chorób serca, ciężka niedoczynność tarczycy może doprowadzić do poważnych zaburzeń kardiologicznych, np. niewydolności serca. Nie jest to jednak bezpośrednia konsekwencja choroby Hashimoto. 

Co wpływa na poprawę/pogorszenie stanu zdrowia w Hashimoto?

Choroba Hashimoto, która nie powoduje problemów z tarczycą, nie podlega leczeniu, ponieważ ze względu na autoimmunologiczny charakter tej choroby, niemożliwe jest jej wyleczenie. W takim przypadku można zająć się wyłącznie jej skutkami. Leczenie polega na dostarczeniu organizmowi hormonów, których on sam nie może wyprodukować. Istotna jest również prawidłowa dieta, która pozwala spowolnić lub nawet zahamować rozwój niedoczynności tarczycy.

Przebieg choroby Hashimoto może się pogorszyć przez nieprzyjmowanie leków oraz brak kontroli tarczycy i poziomu jej przeciwciał. Istotne w leczeniu jest również umiejętne wyprzedzanie objawów choroby.

Co jest najważniejsze w leczeniu tej choroby?

Najważniejsze w leczeniu choroby Hashimoto jest jak najszybsze wykrycie niedoczynności tarczycy oraz dostosowanie momentu wdrożenia leczenia do indywidualnych potrzeb organizmu.

Leczenie Hashimoto powinno być uzależnione np. od wieku i planowanej ciąży. Metabolizm osób w różnym wieku znacznie się od siebie różni, dlatego tak ważne jest wdrożenie leczenia w odpowiednim czasie.

W sytuacji wdrożonego leczenia, istotne jest systematyczne przyjmowanie leków i przestrzeganie reguł ich zażywania. Tabletki na niedoczynność tarczycy są trudno wchłanialne, dlatego powinno się je przyjmować rano, zawsze na czczo, popijając wodą i nie łącząc ich z innymi lekami. Lek wchłania się dopiero po 30-60 minutach, a regularność w jego przyjmowaniu znacząco przyspiesza ten proces.

Czy powinno się suplementować selen w chorobie Hashimoto?

Istnieją badania, które potwierdzają pozytywny wpływ selenu na przebieg choroby Hashimoto. Selen wchodzi w skład dejodynaz biorących udział w syntezie hormonów tarczycy. Pierwiastek pozytywnie wpływa również na działanie układu autoimmunologicznego. 

Zaleca się przyjmowanie 200 mikrogramów selenu na dobę, co przyczynia się do zmniejszenia aktywności systemu autoimmunologicznego. W konsekwencji doprowadza to do zmniejszenia przeciwciał anty-TPO.

Przeprowadzone badania dowodzą skuteczności selenu, natomiast nie ma bezpośrednich wytycznych, które by jednoznacznie potwierdzały, że chorym na Hashimoto należy podawać selen. Większość lekarzy się na to decyduje, ponieważ pierwiastek ten zwiększa również poziom odporności, poprawia jakość skóry oraz włosów, a więc tego wszystkiego, na co uskarżają się pacjenci z chorobą Hashimoto.

Więcej o chorobie Hashimoto:
Objawy Hashimoto - jak rozpoznać przewlekłe zapalenie tarczycy?
Koronawirus a choroba Hashimoto – zagrożenia i bezpieczeństwo
Choroba Hashimoto – objawy, badania, leczenie, Hashimoto w ciąży i u mężczyzn
Choroba Hashimoto - jak wygląda życie przed diagnozą i po niej?
Hashimoto dieta - produkty zalecane i przeciwwskazane, suplementy

Sylwia Kuźniarz-Rymarz
lek.
Sylwia Kuźniarz-Rymarz
endokrynolog i specjalista chorób wewnętrznych

Jest członkiem Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego. Absolwentka Wydziału Lekarskiego Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (2006 r.). Szkolenie specjalizacyjne odbyła w Oddziale Klinicznym Kliniki Endokrynologii Szpitala Uniwersyteckiego w Krakowie. Tytuł specjalisty chorób wewnętrznych uzyskała w 2014 roku, a w dziedzinie endokrynologii w 2017 r. Swoją wiedzę i umiejętności podnosi, uczestnicząc w licznych kursach i szkoleniach. W kręgu jej zainteresowań znajdują się choroby układu dokrewnego, ze szczególnym uwzględnieniem chorób tarczycy, w tym diagnostyki ultrasonograficznej gruczołu tarczowego. Zajmuje się także diagnostyką i leczeniem trądziku, hirsutyzmu, PCOS i otyłości. 

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA