Spis treści:
- Czym jest owulacja i dlaczego boli?
- Ból owulacyjny – objawy
- Ból owulacyjny – kiedy się pojawia?
- Ból owulacyjny – jak złagodzić objawy?
- Ile trwa ból owulacyjny?
- Ból owulacyjny a ciąża – kiedy współżyć?
- Ból owulacyjny – kiedy zgłosić się do lekarza?
Czym jest owulacja i dlaczego jest bolesna?
Owulacja, inaczej jajeczkowanie, to proces uwolnienia komórki jajowej z pęcherzyka jajnikowego (tzw. pęcherzyka Graafa) do jajowodu. Dochodzi do tego najczęściej między 10. a 16. dniem cyklu menstruacyjnego (należy liczyć od pierwszego dnia miesiączki).
Kobieta już w życiu płodowym zostaje wyposażona w określoną liczbę pęcherzyków pierwotnych, z których w przyszłości mogą powstać komórki jajowe zdolne do zapłodnienia. W ciągu życia liczba pęcherzyków ulega zmniejszeniu: do około miliona w momencie narodzin, a następnie do około 400 tys. w czasie dojrzewania. Jest to tzw. rezerwa jajnikowa.
Kiedy kobieta miesiączkuje, czyli od pokwitania po menopauzę, od 400 do 450 pęcherzyków uwolni komórkę jajową. Jej powstanie jest wpisane w cykl menstruacyjny i zależne od stałych złożonych zmian hormonalnych, które towarzyszą kobiecie przez cały okres reprodukcyjny.
Komórka jajowa pozostaje gotowa do zapłodnienia przez około 24-48 godzin, następnie obumiera i zostaje usunięta wraz z wyściółką macicy podczas krwawienia miesiączkowego.
Zmiany w organizmie związane z owulacją u kobiet mogą powodować ból o różnym nasileniu. Objawy są zazwyczaj łagodne, ale zdarzają się też ciężkie stany wymagające pomocy lekarza.
Przyczynami ból owulacyjnego mogą być:
- pęknięcie pęcherzyka Graafa,
- powstanie niewielkiego krwawienia podczas owulacji, które drażni tkanki,
- skurcze mięśni macicy, jajowodów lub jelita grubego.
Ból owulacyjny – objawy
Ból owulacyjny to ból podbrzusza o umiarkowanym nasileniu pojawiający się u kobiet miesiączkujących mniej więcej w połowie cyklu menstruacyjnego.
Ból owulacyjny jest zlokalizowany w dole brzucha, zazwyczaj z prawej lub lewej strony brzucha w zależności od tego, który jajnik w danym cyklu uwalnia komórkę jajową, albo w środkowej nadłonowej części brzucha.
Ból podbrzusza podczas owulacji często jest jednostronny, ponieważ jajniki niekiedy na przemian w kolejnych cyklach uwalniają komórkę jajową, ale nie jest to regułą. Czasami jeden jajnik uwalnia komórkę kilka razy z rzędu albo w jednym cyklu oba jajniki uwolnią komórki jajowe (przy czym dochodzi do tego w kilkugodzinnym odstępie), dlatego ból owulacyjny może być również obustronny. Może też dotyczyć całego podbrzusza, jeśli przyczyną są skurcze mięśni.
Bólowi owulacyjnemu towarzyszą czasami inne objawy:
- nudności,
- skurcze podbrzusza, przypominające te podczas miesiączki,
- niewielkie krwawienie z pochwy (tzw. plamienie owulacyjne),
- pojawienie się tzw. śluzu płodnego – jest to charakterystyczna wydzielina z pochwy, która wskazuje na dni płodne; śluz jest ciągnący, kleisty, przejrzysty, przypominający białko jaja kurzego (przeczytaj więcej: śluz przed okresem)
Ból owulacyjny – kiedy się pojawia?
Według badań ból owulacyjny pojawia się najczęściej zaraz przed owulacją, czyli w momencie wzrostu pęcherzyka jajnikowego, zanim dojdzie do jego pęknięcia. Wskazują na to analizy stężenia hormonów. Ból owulacyjny zbiega się w czasie z najwyższym stężeniem hormonu luteinizującego (LH) we krwi, zatem w momencie intensywnego wzrostu pęcherzyka jajnikowego przed jego pęknięciem i uwolnieniem komórki jajowej.
Ból owulacyjny - jak złagodzić objawy?
Zazwyczaj można sobie z nim poradzić samodzielnie. Przy bardzo silnym bólu owulacyjnym, lekarz może przepisać leki antykoncepcyjne, które zatrzymają owulację i zlikwidują przykre objawy. Co możesz zrobić sama jeśli ból nie jest zbyt nasilony? Ból podczas owulacji można złagodzić dostępnymi bez recepty lekami przeciwbólowymi, a także ciepłą kąpielą lub przykładaniem do brzucha termoforu – ciepło działa rozkurczowo na mięśnie.
Ile czasu trwa ból owulacyjny?
Ból owulacyjny twa zazwyczaj od kilku minut do kilkunastu godzin, jednak zdarza się, że kobieta odczuwa dolegliwości nawet przez 2-3 dni. Długość trwania bólu owulacyjnego jest sprawą indywidualną i może różnić się u poszczególnych kobiet. Podobnie jak jego nasilenie.
Ból owulacyjny a ciąża – kiedy współżyć?
Jak wynika z badań, ból owulacyjny jest zazwyczaj odczuwany krótko przed owulacją, zanim dojdzie do pęknięcia pęcherzyka i uwolnienia komórki jajowej gotowej do zapłodnienia. Jeśli para chce mieć dziecko, powinna współżyć w czasie wystąpienia bólu owulacyjnego lub krótko po jego ustaniu. Do zapłodnienia może dojść również wtedy, gdy ból związany z owulacją ustępuje lub ustąpi.
Ból owulacyjny – kiedy zgłosić się do lekarza?
Ból owulacyjny nie jest groźny, ale pamiętaj, że ból podbrzusza (oraz ból jajników) może świadczyć o chorobie, np.:
- endometriozie,
- chorobach przenoszonych drogą płciową (jak chlamydioza, zapalenie przydatków lub innej infekcji intymnej),
- torbieli na jajniku,
- ciąży pozamacicznej,
- zrostach pooperacyjnych.
Na ogół gdy przyczyną bólu jest choroba, kobieta odczuwa również inne objawy, jak np. bardzo bolesne lub obfite miesiączki albo krwawienia między miesiączkami. Ale nie zawsze. Dlatego warto wykonać rutynowe badania u ginekologa.
Z bólem owulacyjnym należy udać się do lekarza również wtedy, gdy jest on bardzo silny lub towarzyszą mu niepokojące objawy.
Źródła:
N.R. Brott , J.K. Le, Mittelschmerz, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31747229,
C. O'Herlihy, H.P. Robinson, L. J. de Crespigny, Mittelschmerz is a preovulatory symptom, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1601114.
Czytaj także:
Spirala antykoncepcyjna – 10 pytań o wkładkę wewnątrzmaciczną
Plamienia przed okresem i po okresie - co oznaczają, jakie badania wykonać?
Ból podczas stosunku (dyspareunia) – czy to objaw endometriozy?
Upławy - jak odróżnić prawidłową wydzielinę z pochwy od infekcji?
Ból brzucha – co oznacza, umiejscowienie bólu, niezbędne badania i leczenie
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
