Choroba Kawasaki: objawy, powikłania, przyczyny, leczenie i rokowanie w chorobie Kawasakiego

choroba kawasaki fot. Adobe Stock
Choroba Kawasaki (zespół Kawasaki, choroba Kawasakiego, zespół śluzówkowo-skórno-chłonny) to ostry stan zapalny naczyń krwionośnych rozwijający się zazwyczaj u dzieci poniżej 5. roku życia. Może trwać 2-12 tygodni lub dłużej. Na zespół Kawasaki składają się charakterystyczna wysypka na skórze i błonach śluzowych, zapalenie spojówek, gorączka, powiększenie węzłów chłonnych oraz zapalenie tętniczek.
/ 15.05.2020 14:27
choroba kawasaki fot. Adobe Stock

Powikłaniem choroby Kawasaki może być zapalenie mięśnia sercowego oraz tętniaki naczyń wieńcowych, w rezultacie choremu grozi nawet zawał serca. Powikłania ze strony serca występują jednak rzadko  dotyczą 1-2% pacjentów.

Spis treści:

  1. Objawy choroby Kawasaki
  2. Przebieg choroby Kawasaki
  3. Powikłania choroby Kawasaki
  4. Rokowania w chorobie Kawasaki
  5. Przyczyny choroby Kawasaki
  6. Jak często i u kogo występuje choroba Kawasaki?
  7. Rozpoznanie i badania w chorobie Kawasaki
  8. Leczenie choroby Kawasaki

Objawy choroby Kawasaki

Objawami choroby Kawasaki są:

  • gorączka (zwykle utrzymująca się 5 dni lub dłużej),
  • obustronne zapalenie spojówek,
  • przekrwienie, obrzęk, pierzchnięcie warg,
  • język malinowy,
  • zmiany na rękach i stopach,
  • przekrwienie błon śluzowych jamy ustnej i gardła o rozlanej postaci,
  • rumień na dłoniach i podeszwach stóp,
  • łuszczenie naskórka,
  • wielokształtna wysypka pojawiająca się najpierw na tułowiu, bez pęcherzyków, nasilona w okolicy krocza,
  • powiększenie węzłów chłonnych.

Przebieg choroby Kawasaki

Co charakterystyczne, występowanie objawów zespołu Kawasaki dzieli się na kilka faz. Chorobę inicjuje wysoka gorączka (powyżej 39°C), mogą jej towarzyszyć napadowe, ustępujące bóle brzucha oraz charakterystyczna wysypka rumieniowa na tułowiu i w okolicach krocza (czasami podobna do pokrzywki). Następnie przekrwienie pokrywa błony śluzowe ust i gardła, rozwija się zapalenie spojówek, język nabiera intensywnego malinowego koloru, pierzchną i pękają wargi.

Typowe dla choroby Kawasaki są zmiany w obwodowych częściach kończyn, czyli w obrębie stóp i rąk. Można zaobserwować bladość palców, a w kolejnych dniach choroby (3-5 dzień) wysypkę rumieniową, zwłaszcza na palcach wewnątrz dłoni oraz na palcach podeszwy stóp. Mogą pojawić się fioletowo-purpurowe przebarwienia, obrzęki, napięcie skóry. Po 10 dniach od pojawienia się na kończynach pierwszych zmian skóra zaczyna się łuszczyć.

Podczas choroby Kawasaki wyczuwa się również powiększone węzły chłonne na szyi.

Po ok. 10 dniach od pierwszych objawów, czyli gorączki i wysypki, w niektórych przypadkach rozwijają się groźniejsze objawy sugerujące zapalenie mięśnia sercowego. U części chorych dzieci dochodzi do zapalenia tętnic wieńcowych (naczyń zaopatrujących ścianę serca w krew), co stwarza zagrożenie wystąpienia zawału serca, arytmii, zatorów tętnic, zapalenia mięśnia sercowego, zapalenia osierdzia, tamponady serca oraz tętniaków naczyń wieńcowych.

W przebiegu choroby Kawasaki stwierdza się wystąpienie ostrego procesu zapalnego z trombocytozą (zwiększoną liczbą płytek krwi) i leukocytozą (zwiększoną liczbą krwinek białych).

Powikłania choroby Kawasaki

Powikłaniem choroby Kawasaki może być zapalenie mięśnia sercowego i powstanie tętniaków naczyń wieńcowych, a w rezultacie wystąpienie objawów zawału serca. Powikłania w niektórych przypadkach rozpoznaje się już w początkowej fazie choroby.

W 30% przypadków choroba Kawasaki prowadzi do zapalenia stawów. Wśród powikłań wymienia się także: zapalenie płuc, biegunki, zapalenie błony bębenkowej, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Jakie są rokowania w chorobie Kawasaki. Czy możliwe jest całkowite wyleczenie?

Powikłania dotyczące serca odnotowuje się w chorobie Kawasaki rzadko, u ok. 1-2% przypadków. W tej grupie pacjentów rokowania są złe. Niestety trudno przewidzieć, kiedy wystąpią tego typu powikłania. Szacuje się, że ponad 50% pojawia się w pierwszym miesiącu choroby, 75% w drugim miesiącu, a 95% w czasie pół roku od zachorowania. Do nagłego zgonu będącego daleką konsekwencją choroby Kawasaki może dojść nawet po wielu latach od zachorowania. Dużo zależy od stopnia rozwoju powikłań, ale też od późniejszej kontroli stanu zdrowia i wykonywania badań kontrolnych.

W pozostałej grupie chorych, u których nie doszło do powikłań dotyczących serca, dochodzi przeważnie do całkowitego wyleczenia a rokowania są bardzo dobre.

Przyczyny choroby Kawasaki

Przyczyna choroby Kawasaki nie jest znana. Po raz pierwszy zespół ten został opisany w latach 60. XX wieku w Japonii. Tam początkowo był rozpoznawany najczęściej. Występowanie choroby Kawasaki obecnie notowane jest na całym świecie. Na zachorowania nie ma wpływu klimat ani pora roku.

Badania wskazują, że wystąpienie choroby Kawasaki może być uwarunkowane genetycznie. Analiza japońskich naukowców wykazała 10-krotnie wyższe ryzyko w porównaniu z ogółem populacji pojawienia się objawów u bliźniaczego rodzeństwa chorego dziecka. To wskazuje, że geny z dużym prawdopodobieństwem biorą udział w podatności na chorobę Kawasaki.

Jak często i u kogo występuje choroba Kawasaki?

Szacuje się, że choroba Kawasaki dotyczy 6-10/100 000 dzieci poniżej 5. roku życia. Większość pacjentów z chorobą Kawasaki stanowią dzieci w wieku od 2 miesięcy do 5 lat. Bardzo rzadko choroba pojawia się u starszych osób. Nieco częściej zapadają na nią chłopcy.

Szacuje się, że choroba Kawasaki dotyczy 6-10/100 000 dzieci poniżej 5. roku życia. Większość pacjentów stanowią dzieci w wieku od 2 miesięcy do 5 lat. Bardzo rzadko choroba pojawia się u starszych osób. Nieco częściej zapadają na nią chłopcy.

Rozpoznanie i badania w chorobie Kawasaki

W rozpoznaniu choroby Kawasaki stwierdza się utrzymywanie gorączki 5 dni lub dłużej oraz 4-5 wyżej wymienionych objawów. Należy jednak zaznaczyć, że nie zawsze pojawiają się charakterystyczne sygnały, co nie wyklucza rozwoju groźnych tętniaków naczyń wieńcowych.

Podczas stawiania diagnozy lekarz eliminuje inne schorzenia o podobnych symptomach, jak np.: płonicę, odrę, zespół Stevensa-Johsona, młodzieńcze zapalenie stawów, toksoplazmozę czy dziecięce guzkowe zapalenie tętnic.

Badania laboratoryjne nie mają kluczowego znaczenia w rozpoznaniu choroby Kawasaki. Stwierdza się na ich podstawie leukocytozę, trombocytozę, podwyższone OB, podwyższone stężenie przeciwciał IgE. Mogą się pojawić białkomocz, ropomocz i zmiany w EKG.

Leczenie choroby Kawasaki

Nie ma leku na przyczynę choroby Kawasaki. Terapia tego zespołu polega na leczeniu objawowym, które ma na celu łagodzić i eliminować symptomy oraz zapobiegać powikłaniom.

Przede wszystkim z podejrzeniem zespołu Kawasaki należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Pacjent powinien być hospitalizowany.

W leczeniu choroby Kawasaki stosuje się immunoglobuliny IVIG oraz kwas acetylosalicylowy, który ma działanie przeciwzapalne i przeciwagregacyjne (przeciwpłytkowe), dzięki czemu zapobiega powstawaniu zakrzepów i zatorów w naczyniach krwionośnych. Kwas acetylosalicylowy podaje się w ostrej fazie w dużych dawkach, następnie po spadku temperatury ciała - w dawkach niższych.

Długość trwania leczenia kwasem acetylosalicylowym jest uzależniona od indywidualnego przebiegu choroby. Niekiedy leki podaje się nawet kilka miesięcy.

W terapii choroby Kawasaki zaleca się wykonywanie badań: USG serca (echokardiografia, ECHO) i EKG.

Źródło: R. Berkow (red.), Podręcznik diagnostyki i terapii, Urban & Partner

Więcej na temat chorób wieku dziecięcego:
Odra - objawy i leczenie, szczepienie na odrę
Różyczka - objawy u dzieci i dorosłych (zdjęcia wysypki)
Ospa u dziecka – ospa wietrzna objawy, zdjęcia, leki i leczenie
Choroby wieku dziecięcego
Szkarlatyna u dzieci - zarażanie, objawy, leczenie

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA