Spis treści:
- Czym są dreszcze?
- Dreszcze bez gorączki - przyczyny chorobowe
- Dreszcze w ciąży
- Dreszcze przy menopauzie
- Dreszcze bez gorączki - diagnostyka
Czym są dreszcze?
Dreszcze pojawiają się, gdy mięśnie się kurczą i rozluźniają małymi ruchami w celu ogrzania organizmu. Może to być mechanizm obronny przed infekcją lub chorobą, ale też typowa reakcja na zimno. Utrzymanie temperatury wewnętrznej to jedno z najważniejszych zadań organizmu, dlatego kiedy coś przeszkadza w regulacji temperatury, organizm reaguje dreszczami. Najczęściej wydaje nam się, że dreszcze związane są z gorączką, jednak nie zawsze tak jest. Możemy odczuwać również dreszcze bez gorączki, a możliwych przyczyn takiego stanu jest co najmniej kilka.
Przeczytaj też: Koronawirus bez gorączki
Dreszcze bez gorączki - przyczyny chorobowe
Pojawienie się dreszczy, szczególnie jako nowego objawu, albo ich powtarzanie się, może wskazywać na stan chorobowy. Dreszcze bez gorączki występują też wtedy, gdy dokucza nam spadek odporności lub przeciążymy organizm nadmiernym wysiłkiem.
Przemarznięcie i osłabienie odporności
Przyczyna dreszczy bez gorączki może być banalna, jak niedostosowanie odzieży do warunków pogodowych i zmarznięcie. Odczucie może pojawić się zwłaszcza wtedy, gdy jest wietrznie – ziemne powietrze „wydmuchuje” ciepłe powietrze utrzymujące się przy skórze, a organizm próbuje wyregulować temperaturę.
Dreszcze mogą pojawić się w odpowiedzi na intensywny wysiłek fizyczny w chłodne dni. Podczas ćwiczeń na zewnątrz, gdy jest zimno, ciało wytwarza ciepło, a po ustaniu aktywności, bardzo szybko marznie. Mechanizmy odpowiedzialne za regulację temperatury powodują skurcze mięśni w celu wytworzenia ciepła, stąd pojawiają się dreszcze.
Gdy mamy na sobie mokre ubranie, także łatwiej o dreszcze. Do parowania wody z odzieży wykorzystywana jest bowiem energia cieplna z ciała, a przez to organizm szybko się wychładza. Dreszcze mogą nam dokuczać również w momentach obniżonej odporności. Uważajmy wtedy na siebie, bo łatwiej w takich momentach o infekcję.
Co robić? Najlepiej nosić kilka warstw ubrań, dostosować odzież do warunków panujących na zewnątrz, a to, co jest mokre, jak najszybciej zmienić na suche. Należy pamiętać, że zbyt mocne wychłodzenie organizmu może prowadzić do hipotermii. Ten stan obniżonej temperatury wewnętrznej zagraża życiu. Objawia się apatią, zmęczeniem i dezorientacją.
Działanie uboczne leków
Gdy odczuwane są dreszcze bez gorączki, należy zastanowić się, jakie były przyjmowane ostatnio leki. Niektóre z nich mogą powodować drżenie. To np.:
- środki znieczulające stosowane przy operacji,
- benzodiazepiny,
- opioidy, np. oksykodon.
Dreszcze bez gorączki występują również u osób, które nagle odstawią alkohol lub narkotyki.
Co robić? Najlepiej poinformuj lekarza rodzinnego, jeśli odczuwasz dreszcze po przyjmowaniu nowego leku albo po odstawieniu. Być może lekarz zaproponuje zmianę na inny lek, który nie powoduje drżenia.
Przeczytaj też: Padaczka u dzieci. Nie zawsze występuje z drgawkami
Spadek cukru (hipoglikemia)
Drżeniem mięśni przypominającym dreszcze objawia się również stan obniżonego poziomu glukozy we krwi, tzw. hipoglikemia. Występuje, gdy stężenie cukru spadnie poniżej 70 mg/dl. Hipoglikemia może pojawić się u chorych na cukrzycę, ale również wtedy, gdy jemy nieregularnie, po wysiłku fizycznym oraz przy długich przerwach między posiłkami. Inne objawy oprócz dreszczy to:
- pocenie się,
- szybkie bicie serca,
- niewyraźne widzenie,
- dezorientacja,
- zawroty głowy,
- senność.
Co robić? Jak najszybciej przyjmij proste cukry, np. sok, miód, napój słodzony, cukierka, po chwili zjedz niewielki posiłek z węglowodanami złożonymi, np. kanapkę, makaron, razowe pieczywo lub ziemniaki. Poprawę samopoczucia powinieneś odczuć w ciągu kilku minut od zjedzenia prostych węglowodanów.
Niedoczynność tarczycy
Chorzy na niedoczynność tarczycy często skarżą się na dreszcze i zimno. Oprócz tego pojawiają się u nich inne objawy:
- zaparcia,
- sucha skóra,
- obrzęki,
- trudności w koncentracji,
- stany depresyjne,
- przyrost masy ciała.
Niski poziom hormonów tarczycy powoduje zakłócanie wewnętrznych mechanizmów regulacji temperatury. Chorzy na niedoczynność tarczycy odczuwają większą wrażliwość na chłód.
Co robić? Zgłoś się do lekarza rodzinnego lub endokrynologa. Konieczne będzie badanie hormonów tarczycy: TSH, T4 i T3. Jeśli wyniki wskażą na niedoczynność tarczycy, leczenie polega na codziennym przyjmowaniu syntetycznego hormonu (lewotyroksyny).
Emocje
Dreszcze, którym nie towarzyszy gorączka, mogą być wywoływane przez emocje, zarówno pozytywne, jak i negatywne. Według Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego prawie 30% wszystkich dorosłych doświadcza w którymś momencie życia zaburzeń lękowych. Objawy psychiczne i fizyczne, mogą powodować atak paniki. Inne objawy to:
- uczucie duszności,
- kołatanie serca,
- pocenie się,
- zawroty głowy,
- ból w klatce piersiowej.
Co robić? Jeśli dreszcze mogą być objawem zaburzeń lękowych, udaj się do psychoterapeuty. W leczeniu dolegliwości, których źródłem jest stan psychiczny, pomocna będzie psychoterapia, a czasami również leki.
Infekcje
Dreszcze naturalnie nasuwają przypuszczenie, że u danej osoba rozwija się infekcja, np. przeziębienie, grypa, angina lub grypa jelitowa. W takich przypadkach nie zawsze pojawia się gorączka. Często dreszcze poprzedzają gorączkę.
Co robić? To zależy od objawów. Większość infekcji w okresie obniżonej odporności wywołują wirusy. W takich przypadkach zalecane jest leczenie objawowe: odpoczynek, leki przeciwgorączkowe, przyjmowanie dużej ilości płynów, nawilżanie i wietrzenie pomieszczeń. Gdy objawy są nasilone, a na migdałkach występują naloty, przyczyną dreszczy może być infekcja bakteryjna, np. angina. Wtedy trzeba udać się do lekarza rodzinnego, który przepisze antybiotyk.
Przeczytaj też: Angina ropna i Angina u dziecka
Anemia (niedokrwistość)
Dreszcze bez gorączki są jednym z objawów anemii, czyli stanu, gdy we krwi nie ma wystarczającej ilości krwinek czerwonych, które transportują tlen do komórek organizmu. To zaburzenie wpływa na funkcjonowanie całego organizmu, w tym na procesy regulacji temperatury. Możesz mieć niedokrwistość, gdy odczuwasz:
- uczucie zimna i dreszcze,
- bóle głowy,
- chroniczne zmęczenie,
- bóle w klatce piersiowej,
- zawroty głowy,
- nierówne bicie serca.
Co robić? Wykonaj morfologię i oznacz poziom ferrytyny, która pozwala określić zapasy żelaza w organizmie. Niedobór żelaza jest częstą przyczyną anemii. Bardziej narażone są kobiety, zwłaszcza kobiety ciężarne i osoby z ubogą dietą, a także po utracie dużych ilości krwi. Jeśli wyniki będą nieprawidłowe, lekarz może zalecić suplementację żelaza. W przypadku niewielkich niedoborów, wystarczy wzbogacić dietę o produkty zasobne w żelazo, jak: wątróbka, czerwone mięso, zielone warzywa, żółtko jaj, migdały, nasiona dyni i słonecznika.
Nowotwór
Dreszcze bez gorączki mogą towarzyszyć niektórym nowotworom. Choroba często objawia się nieznacznie podwyższoną temperaturą ciała, co skłania organizm do uaktywnienia dodatkowych mechanizmów termoregulacji. Dotyczy to np. białaczki, chłoniaka oraz szpiczaka. Inne objawy, które mogą wskazywać na nowotwór, to:
- zmęczenie,
- przedłużające się infekcje,
- powiększone węzły chłonne,
- łatwo powstające siniaki,
- krwawienie z dziąseł,
- nieplanowana utrata masy ciała.
Co robić? Zgłoś się do lekarza i wykonaj podstawowe badania krwi. Leczenie zależy od rozpoznania. Może obejmować chemioterapię i radioterapię, czasami również zabieg chirurgiczny.
Dreszcze w ciąży
Niektóre kobiety w pierwszych tygodniach ciąży odczuwają dreszcze, które są związane ze zmianami hormonalnymi w organizmie. Kobiety ciężarne mogą się czuć jak przy przeziębieniu, zmęczone, osłabione, pojawia się czasami podwyższona temperatura. Za pierwsze dolegliwości ciążowe odpowiada wzrost stężenia progesteronu – hormonu wytwarzanego przez komórki ciałka żółtego, który odpowiada za zagnieżdżenie zarodka w ścianie macicy i jego utrzymanie.
Dreszcze przy menopauzie
Między 45. a 55. rokiem życia kobiety doświadczają zmian hormonalnych, które mogą skutkować różnymi dolegliwościami, w tym dreszczami niezwiązanymi z gorączką czy uderzeniami gorąca. Menopauza może objawiać się też:
- wahaniami nastroju,
- zmęczeniem,
- obniżeniem libido,
- bólami głowy.
Co robić? Menopauza jest okresem przejściowym. Objawy mogą być jednak u niektórych kobiet wyjątkowo dokuczliwe. Zgłoś się do ginekologa i wykonaj badania hormonalne. Lekarz może zaproponować hormonalną terapię zastępczą, dzięki której symptomy przekwitania będą mniej uciążliwe.
Dreszcze bez gorączki - diagnostyka
Badania, które warto wykonać, gdy dokuczają dreszcze:
- morfologia krwi z rozmazem,
- CRP,
- elektrolity,
- glukoza,
- mocznik,
- kreatynina,
- enzymy wątrobowe,
- hormony tarczycy,
- RTG klatki piersiowej,
- USG jamy brzusznej.
Na te badania może skierować lekarz pierwszego kontaktu.
Czytaj także:
Drgawki gorączkowe: objawy, przyczyny, postępowanie
Parestezje - przyczyny organiczne i psychogenne. Leczenie zaburzeń czucia
Gorączka u dziecka – jak zbić wysoką temperaturę, przyczyny gorączki, domowe leczenie
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
