Czym jest rzucawka ciążowa?

rzucawka ciążowa fot. Adobe Stock
Rzucawka ciążowa jest napadem drgawek z utratą przytomności występującym u kobiety w czasie ciąży, porodu lub połogu. Rozwojowi tego niebezpiecznego stanu sprzyjają szczególnie nadciśnienie tętnicze, cukrzyca i choroba nerek. Mówi się też, że rzucawka jest najcięższą postacią zatrucia ciążowego.
/ 15.03.2021 12:54
rzucawka ciążowa fot. Adobe Stock

Spis treści:

  1. Czym jest rzucawka ciążowa
  2. Przyczyny rzucawki ciążowej
  3. Objawy rzucawki ciążowej
  4. Kto jest narażony na rzucawkę ciążową?
  5. Jak rozpoznaje się rzucawkę ciążową?
  6. Rzucawka ciążowa – leczenie

Czym jest rzucawka ciążowa

Rzucawka ciążowa (eklampsja) jest stanem zagrożenia życia (dla matki i dziecka) związanym z nadciśnieniem tętniczym w ciąży, objawiającym się drgawkami toniczno-klonicznymi oraz utratą przytomności. Rzucawkę może poprzedzać stan przedrzucawkowy, na który wskazuje wystąpienie po 20. tygodniu ciąży:

  • wysokiego ciśnienia tętniczego: ≥ 140/90 mm Hg,
  • białkomoczu: wzrostu stężenia białka w dobowej zbiórce moczu: > 0,3 g.

Gdy nie występuje białkomocz, stan przedrzucawkowy można rozpoznać na podstawie objawów świadczących o uszkodzeniu narządów. Do możliwych symptomów należą:

Przeczytaj: Ból głowy w ciąży - leki i domowe sposoby

Szacuje się, że u 1% kobiet ze stanem przedrzucawkowm występuje rzucawka. Wskaźnik umieralność z powodu rzucawki u kobiet wynosi ok. 4%, zaś u noworodków od 13 do 30%.

Przyczyny rzucawki ciążowej

Nie poznano w pełni mechanizmu powstania rzucawki. Jednak wiadomo, że podczas stanu przedrzucawkowego zwiększa się przepuszczalność bariery krew-mózg, przez co dochodzi do zaburzenia przepływu krwi i uszkodzeń w mózgu

Objawy rzucawki ciążowej

Większość kobiet z niepokojącymi symptomami zgłasza się do szpitala po 28. tygodniu ciąży. Mogą one wskazywać na stan przedrzucawkowy. Typowym objawem rzucawki jest napad drgawek toniczno-klonicznych z utratą przytomności, które na ogół trwają od 60 do 90 sekund.

W czasie napadu chora może być sina, zaciskać pięści i wstrzymywać oddech, rzucać kończynami, odginać głowę, z ust może wydzielać się piana. Po napadzie drgawek w przebiegu rzucawki ciążowej przez kilka sekund lub minut pacjentka pozostaje w śpiączce

Przed napadem mogą pojawić się sygnały ostrzegawcze takie jak:

  • ból głowy,
  • ból brzucha,
  • zaburzenia widzenia,
  • podwyższone ciśnienie krwi.

Przeczytaj: Ból podbrzusza w ciąży 

Kto jest narażony na rzucawkę ciążową?

Rzucawką ciążową są zagrożone wszystkie kobiety, u których występuje stan przedrzucawkowy. Czynniki ryzyka to:

  • cukrzyca,
  • choroby nerek,
  • pierwsza ciąża,
  • przewlekłe lub ciążowe nadciśnienie krwi,
  • ciąża mnoga.

Rzucawka może rozwinąć się u kobiet w czasie ciąży (38-53%), podczas porodu (18-36%) lub w trakcie połogu (11-44%). Bardzo rzadko rozpoznaje się ją przed 20. tygodniem ciąży.

Przeczytaj: Nadciśnienie tętnicze

Jak rozpoznaje się rzucawkę ciążową?

Rzucawkę w ciąży rozpoznaje się, gdy występuje napad drgawek u kobiety ciężarnej, w czasie porodu lub połogu. Ważne jest, aby odróżnić ten stan od padaczki, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, ropnia lub guza mózgu czy śpiączki cukrzycowej. Więcej narzędzi diagnostycznych można wykorzystać w rozpoznaniu stanu przedrzucawkowego. Lekarz w celu sprawdzenia, czy u kobiety rozwinął się ten stan i jaki może mieć wpływ na dziecko, zleci:

  • badania krwi (morfologię i czynniki krzepnięcia),
  • USG,
  • oznaczenie kreatyniny,
  • badanie moczu.

Leczenie rzucawki ciążowej 

Terapia rzucawki ciążowej polega na leczeniu objawowym i zabezpieczeniu pacjentki oraz, jeśli do napadu doszło w czasie ciąży, zaplanowaniu zakończenia ciąży.

Kobietę należy ułożyć na boku. W czasie hospitalizacji monitoruje się utlenowanie krwi oraz podaje tlen. Podczas leczenia rzucawki ciążowej podawany jest dożylnie lek przeciwdrgawkowy (siarczan magnezu) oraz lek hipotensyjny.

Jeśli objawy są zagrożeniem dla płodu, wówczas podejmowana jest decyzja o rozwiązaniu ciąży metodą cięcia cesarskiego. W innych przypadkach poród może odbyć się naturalnie po ewentualnym zastosowaniu metod indukcji porodu (wywołujących poród).

Więcej o zdrowiu w ciąży:
Katar w ciąży - jak go leczyć bezpiecznie i skutecznie?
Rumianek w ciąży - na co pomaga i jak często można pić rumianek w ciąży?
Grypa w ciąży - czym grozi? Leczenie grypy i szczepienie w trakcie ciąży
Stres w ciąży – jak wpływa na mamę i dziecko

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA