Nadżerka to wciąż aktualny problem wielu kobiet. Ma różne przyczyny, począwszy od infekcji, a skończywszy na nowotworach. Jedne nadżerki leczymy farmakologicznie, a inne chirurgicznie. Jednak dość często nadużywa się budzącego strach określenia „nadżerka”, przypisując mu inne, częstokroć prawidłowe stany.
Nadżerka, ektopia, erythroplakia...
Nadżerka
Nadżerka to ubytek nabłonka pokrywającego szyjkę macicy. Jej przyczyną są przewlekłe stany zapalne pochwy oraz zmiany nowotworowe. Czyli nieprawidłowym jest stwierdzenie, że nieleczona nadżerka wiedzie do raka – bowiem nadżerka rozwija się na skutek raka. Inne przyczyny nadżerki to urazy i zmiany hormonalne, związane z okresem menopauzalnym.
Ektopia
Ektopia to przemieszczenie się cienkiego nabłonka gruczołowego z kanału szyjki macicy, na jej tarczę – gdzie znajduje się grubszy nabłonek walcowaty. Przez cieńszy nabłonek z kanału szyjki macicy prześwitują naczynia krwionośne, dlatego jest on czerwony, natomiast grubszy nabłonek walcowaty, jest koloru bladoróżowego. Gdy nabłonek gruczołowy przemieszcza się w kierunki tarczy szyjki macicy, wówczas wokół jej ujścia maluje się czerwona, okrągła plamka. Jest to stan prawidłowy, którego się nie leczy, a dość często wobec niego używa się określenia nadżerka i podejmuje się próby usunięcia. Po dłuższym czasie nabłonek walcowaty pokrywa nabłonek gruczołowy, co nosi nazwę metaplazji pośredniej. Czasem mogą pojawić się nieprawidłowe formy tego nabłonka, które dopiero po kilkunastu latach mogą okazać się nowotworem. Potrzebne jest odpowiednio głębokie usunięcie tej zmiany, które obejmie także krypty nabłonka gruczołowego.
Ektopie mogą być wrodzone (pojawiające się już w życiu płodowym) lub nabyte. Nabytą ektopią jest np. ektopia laceracyjna, powstająca na skutek pęknięć w obrębie szyjki macicy, spowodowanych np. porodem, poronieniem, łyżeczkowaniem macicy. Powstaje ona następująco: zmianie ulega kształt szyjki macicy, a nabłonek gruczołowy kanału szyjki macicy przemieszcza się, pokrywając ją na pewien czas. Ta ektopia jest mylona z nadżerką i w związku z tym, podejmowane jest jej leczenie, a w większości przypadków jest ono zbędne.
Erythroplakia
Jest to ogólne stwierdzenie wszelkich zmian w obrębie szyjki macicy. Zarówno nadżerek (także tych rakowych), jak i ektopii. Obydwa stany nie są do odróżnienia gołym okiem, stąd wprowadzenie neutralnej nazwy, która nie budzi tylu złych emocji u kobiety. Różnicowanie nadżerki i ektopii powinno odbywać się przez badanie cytologiczno-kolposkopowe.
Jak leczymy ektopie i nadżerki?
Większość nadżerek to skutek przewlekłych stanów zapalnych pochwy, spowodowanych przez przeróżne drobnoustroje: grzyby, bakterie i pierwotniaki. Wystarczy wykonać odpowiedni wymaz z pochwy, by dowiedzieć się który z nich odpowiada za całe zamieszanie. Na jego podstawie dobiera się lek, który najskuteczniej rozprawi się z drobnoustrojem (antybiogram, antymykogram). Później tylko przywrócenie prawidłowej flory bakteryjnej pochwy i przyczyna nadżerki unicestwiona i możliwa jest regeneracja nabłonka.
Jeżeli chodzi o nadżerkę, która pojawiła się w przebiegu nowotworu lub stanu przednowotworowego, konieczne jest histopatologiczne rozpoznanie i leczenie chirurgiczne.
Gdy zmiana pojawiła się na skutek zmian hormonalnych, związanych z menopauzą, wówczas proponuje się miejscowe zastosowanie maści z estrogenami, przez kilka, kilkanaście dni. Na ogół po takim leczeniu, nadżerka ulega wygojeniu.
Najciekawsza wydaje się być nadżerka powstałą w wyniku urazu – jeżeli kobieta ma prawidłową florę bakteryjną pochwy, wtedy ranka sama się zagoi – bez udziału lekarza.
Ektopie leczy się wtedy, gdy są duże i wydzielają mnóstwo śluzu, który jest przyczyną częstych i przewlekłych infekcji pochwowych. Bardzo, ale to bardzo rzadko ektopie się usuwa. Niezmiernie istotny jest wybór metody destrukcji tkankowej. Preferuje się krioterapię, laser CO2 i fotokoagulację (promieniowanie podczerwone). Rezygnuje się z elektrokoagulacji („wypalanka”), z uwagi na jej szkodliwość i późniejsze problemy związane z ciążą i porodem. Destrukcja tkanek, musi być przeprowadzona na tyle głęboko, by zniszczyć krypty gruczołowe nabłonka. Ektopię, jakakolwiek by ona nie była, należy kontrolować u swojego lekarza ginekologa, przynajmniej raz w roku, .
Pamiętaj!
Przed zabiegiem którejkolwiek destrukcji tkankowej, należy wykonać biocenozę pochwy i ewentualnie inne potrzebne wymazy. Jednak rzadko się na to zwraca uwagę, a o zakażenie rany w tym miejscu, nie trudno. Podawane na oślep leki, mające na celu przywrócić równowagę flory pochwy, jeszcze bardziej ją zaburzają, a sam zabieg jest obarczony powikłaniami.
Zabiegów destrukcji tkankowej nie wykonuje się w drugiej połowie cyklu, z uwagi na czas gojenia. Miejsce po ektopii/nadżerce to rana, która musi się zasklepić. Gdy wydzielina miesiączkowa w tym czasie dostałaby się do rany, bardzo prawdopodobny jest rozwój ektopii endometrialnej.
Część informacji zaczerpnięto z:
Madej J.G., Nadżerka – mity, legendy i cała prawda”, Kraków, 11.03.2007; strona: www.kolposkopia.com
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
