Spis treści:
- Uczulenie na pomidory
- Uczulenie na pomidory – objawy
- Uczulenie na pomidory – na co uważać? (alergia krzyżowa)
- Jak leczyć uczulenie na pomidory?
Uczulenie na pomidory
Uczulenie na pomidory jest rodzajem alergii pokarmowej, polegającej na nieprawidłowej reakcji układu immunologicznego po spożyciu nawet niewielkiej ilości pomidora.
Pomidor jest warzywem, lub z botanicznego punktu widzenia owocem, o bogatym zasobie witamin i składników mineralnych, a przede wszystkim przeciwutleniającego likopenu. Zaliczany jest wraz z ziemniakiem, bakłażanem, papryką, kawą, pieprzem i tytoniem do grupy roślin psiankowatych (łac. Solanaceae).
Jak dotąd poznano kilka znaczących alergenów, które są zawarte w pomidorach. Mogą one znajdować się w skórce, miąższu lub pestkach tego warzywa. To przede wszystkim:
- Sola I 1 – profilina, najważniejszy alergen pomidora, znajduje się głównie w miąższu,
- Sola l 3 – może powodować silne reakcje takie jak anafilaksja, występuje w skórce, miąższu i pestkach pomidora; właściwości uczulające tego białka są niezmienne również po obróbce termicznej,
- Sola l 4 – występuje w miąższu,
- Sola l 1,3–beta–glukanaza – występuje w miąższu,
- Sola l chitynaza – występuje w miąższu, a obróbka termiczna pozbawia to białko właściwości alergizujacych,
- Sola l 11S globulina – występuje w pestkach pomidora, może powodować silne reakcje uczuleniowe, w tym anafilaksję,
- Sola l wicylina – występuje w pestkach pomidora, jest oporna na gotowanie, może powodować silne reakcje uczuleniowe, w tym anafilaksję.
Aby zweryfikować, czy występuje uczulenie na pomidory, należy wykonać alergiczne testy skórne. Istnieje możliwość sprawdzenia reakcji na poszczególne składowe pomidora: pestki, miąższ lub skórkę. Badania molekularne wskażą z kolei, na które białka konkretnie występuje uczulenie u danej osoby.
Należy pamiętać, że po zjedzeniu pomidora może wystąpić reakcja uczuleniowa również na inne składniki (np. przetwory z pomidorów mogą zawierać nikiel, więcej: uczulenie na nikiel), opryski czy konserwanty.
Pomidory zawierają również związki, które powodują reakcje nietolerancji pokarmowej lub tzw. pseudoalergii. Zalicza się do nich np. tyraminę, tryptaminę lub histaminę.
Uczulenie na pomidory – objawy
Nie wiadomo jak często występuje uczulenie na pomidory w Polsce (w krajach śródziemnomorskich dotyczy 6,5% społeczeństwa), jednak wiemy, że ta alergia może powodować pełen wachlarz objawów alergicznych: od nieżytu nosa po reakcję anafilaktyczną. Do objawów uczulenia na pomidory można zatem zaliczyć:
- wysypkę: pokrzywka, rumień, świąd skóry,
- nieżyt nosa i spojówek: katar, świąd nosa, łzawienie, pieczenie spojówek, kichanie
- kaszel,
- duszność,
- ból i skurcze brzucha, nudności, wymioty, biegunkę,
- wstrząs anafilaktyczny.
Najcięższa reakcja, jaką jest wstrząs anafilaktyczny, może objawiać się:
- spadkiem ciśnienia krwi,
- trudnością w oddychaniu,
- świstami przy oddychaniu,
- obrzękiem,
- potami,
- utratą przytomności,
- bladością skóry lub przeciwnie - zaczerwienieniem.
Jest to stan zagrażający życiu i wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej, a jeśli to możliwe, również podania adrenaliny domięśniowo.
Uczulenie na pomidory – na co uważać? (alergia krzyżowa)
Uczulenie na pomidory często występuje u osób z alergią na trawy oraz pyłki brzozy (pylenie brzozy). Wynika to z obecności w pomidorach alergenów reagujących krzyżowo z innymi alergenami. Reakcje uczuleniowe mogą także pojawiać się po spożyciu ziemniaka, papryki, jabłka, selera, marchwi, melona, banana, dyni, brzoskwini lub owoców cytrusowych, a także po kontakcie z lateksem.
Jak leczyć uczulenie na pomidory?
W przypadku wystąpienia objawów alergii po spożyciu pomidora należy udać się do lekarza.
Leczenie uczulenia na pomidory obejmuje przede wszystkim:
- unikanie alergenu (rezygnacja z pomidorów w diecie),
- leki przeciwhistaminowe,
- kortykosteroidy.
W przyczynowym leczeniu alergii pokarmowej stosuje się odczulanie, inaczej immunoterapię alergenową. Polega ona na podawaniu pacjentowi stopniowo zwiększanych dawek substancji alergizującej pod kontrolą lekarza. Dzięki temu z czasem organizm staje się mniej wrażliwy na alergen.
Należy też dodać, że korzyści w postaci złagodzenia objawów uczulenia na pomidora, mogą być osiągnięte po odczulaniu na inne alergeny reagujące krzyżowo, głównie trawy lub brzozy.
Jeśli objawy uczulenia są dokuczliwe, warto skontaktować się z doświadczonym alergologiem, aby pogłębić diagnostykę, chociażby o badania molekularne, i uzyskać leczenie dostosowane do indywidualnych potrzeb.
Źródła:
K. Buczyłko, Nie tylko alergeny: pomidor, Alergia 2013, 2/56, s. 16-19,
M. Jarosz, J. Dzieniszewski, Alergie pokarmowe, Wydawnictwo Lekarskie PZWL.
Więcej na temat alergii:Objawy alergii - jak może się objawiać uczulenie?Alergia na pyłki - jak przetrwać okres pylenia (10 sposobów)Domowe sposoby na wysypkę. Jak leczyć uczulenie skórne i inne zmiany?Uczulenie na truskawki: objawy alergii, leczenie. Które truskawki nie uczulają?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
