Spis treści:
- Co to jest pęcherzyk żółciowy?
- Rola woreczka żółciowego w organizmie
- Kamienie w woreczku żółciowym
- Zapalenie pęcherzyka żółciowego
Co to jest pęcherzyk (woreczek) żółciowy?
Pęcherzyk żółciowy, nazywany też woreczkiem żółciowym (kształtem przypomina gruszkowaty woreczek) pełni ważną rolę w procesach trawiennych. Ma ok. 10 cm długości i jest połączony z wątrobą i dwunastnicą drogami żółciowymi. Znajduje się pod wątrobą (poznaj objawy niewydolności wątroby).
Pęcherzyk żółciowy można podzielić na dno, trzon i szyjkę. Potrafi magazynować ok. 60 ml żółci. Woreczek żółciowy jest unaczyniony i unerwiony, dlatego gdy choruje, daje ból po prawej stronie brzucha. Ściany pęcherzyka zbudowane są z trzech rodzajów błon - śluzowej, mięśniowej i surowiczej.
Rola woreczka żółciowego w organizmie
Woreczek żółciowy magazynuje żółć potrzebną do metabolizmu tłuszczów, ale również zagęszcza ją. Żółć jest niezbędna do wchłaniania tłuszczów. Działa to tak - gdy zjesz posiłek bogaty w tłuszcz, pęcherzyk kurczy się i rozkurcza, uwalniając żółć. Ta przez przewody żółciowe trafia do dwunastnicy.
Żółć zawiera m.in. kwasy żółciowe, sole mineralne, barwniki żółciowe, cholesterol. Poza rozkładaniu tłuszczów umożliwia wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (witamina A, witamina D, witamina E i witamina K). Kiedy dochodzi do nieprawidłowości, np. odkładania się złogów w pęcherzyku, pojawiają się choroby - kamica żółciowa, zapalenie pęcherzyka żółciowego.
Kamienie w woreczku żółciowym
Kamica pęcherzyka żółciowego, tzw. kamica żółciowa, powstaje, gdy w woreczku żółciowym zaczynają odkładać się złogi substancji chemicznych z żółci. Zamiast rozpuszczać się w żółci i trafiać dalej do przewodu pokarmowego, wytrącają się i zostają w drogach żółciowych. Kamienie żółciowe to mieszanka cholesterolu i barwników.
To częsta choroba - szacuje się, że kamica dotyka nawet 20 % mieszkańców Europy Zachodniej.
Co sprawia, że jesteśmy narażeni na kamicę żółciową? Częściej chorują kobiety niż mężczyźni oraz ludzie w starszym wieku. Poza tym jest kilka czynników zwiększających ryzyko wystąpienia kamieni żółciowych:
- zmiany hormonalne,
- otyłość,
- cukrzyca,
- mukowiscydoza,
- predyspozycje genetyczne,
- szybkie chudnięcie, zbyt restrykcyjna dieta,
- wysoki poziom cholesterolu we krwi,
- infekcje dróg żółciowych,
- zabiegi operacyjne, jak resekcja żołądka.
Jak rozpoznać kamicę żółciową?
Długo może nie dawać żadnych objawów. Gdy rozwinie się, najczęściej daje o sobie znać kolką żółciową. To ostry i nagły ból w nadbrzuszu. Może promieniować w prawo do barku i łopatek. Dochodzi do niej, gdy w przewodzie pęcherzykowym utknie kamień żółciowy i zatka go.
Chory może też odczuwać ból po jedzeniu - zwłaszcza po obfitym i tłustym posiłku. Poza bólem mogą pojawić się:
- potliwość,
- nudności,
- wymioty.
Nieleczona kamica prowadzi do zapalenia pęcherzyka żółciowego, dlatego warto szybko zgłosić się do lekarza, gdy zauważy się u siebie objawy. Lekarz zleci badanie USG jamy brzusznej oraz być może tomografię komputerową. Poza tym potrzebne może być badanie krwi.
Leczenie kamieni żółciowych
W przypadku wystąpienia kamieni żółciowych często pomagają leki o działaniu rozkurczającym. Czasem kamica wymaga interwencji chirurgicznej. Usunięcie pęcherzyka żółciowego można wykonać laparoskopowo lub poprzez otwarcie jamy brzusznej. O postępowaniu decyduje zawsze lekarz.
Po zakończonym leczeniu lub operacji, pacjent musi trzymać odpowiednią dietę - niskotłuszczową i bogatą w węglowodany, z małymi posiłkami o dużej częstotliwości.
Zapalenie pęcherzyka żółciowego
To zwykle powikłanie po kamieniach żółciowych (w 10-20% przypadków). Zablokowanie odpływu żółci wywołuje stan zapalny. Wtedy mówimy o ostrym zapaleniu pęcherzyka żółciowego. Stan wymaga leczenia szpitalnego.
Podstawowym objawem ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego jest kolka żółciowa trwająca powyżej 5-6 godzin. Kolka wiąże się z bardzo silnym i nagłym bólem w nadbrzuszu, który nasila się podczas głębokiego oddychania. Mogą dodatkowo pojawić się:
- gorączka,
- dreszcze,
- ból przy wdechu,
- brak apetytu,
- nudności,
- wymioty,
- szybszy oddech,
- przyspieszona praca serca.
Zdarza się, że ostre zapalenie przechodzi w stan przewlekły. Przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego może być też niezwiązane z kamicą, lecz wywołane zakażeniem bakteryjnym lub pasożytniczym. Do najważniejszych objawów formy przewlekłej zapalenia woreczka żółciowego należą skurcze i bóle po prawej stronie brzucha mogące promieniować do łopatki, problemy z układem trawiennym (mdłości, wzdęcia, wymioty), zabarwienie twardówek oczu.
Przewlekłe zapalenie leczy się antybiotykami. Ostre wymaga leków przeciwzapalnych oraz antybiotyków, czasem zabiegu chirurgicznego (kiedy należy rozważyć operację pęcherzyka żółciowego).
Poza tym w obu przypadkach ważne jest utrzymywanie odpowiedniej, lekkostrawnej diety (zobacz zasady diety niskotłuszczowej).
Powikłania po zapaleniu pęcherzyka żółciowego:
- ropniak,
- martwica,
- wodniak,
- perforacja pęcherzyka.
Choroby związane z układem trawiennym:Jak boli trzustka i co ten ból oznacza?9 ostrzegawczych sygnałów początków niewydolności wątrobyWrzody żołądka i dwunastnicy – jak je leczyć?Ciągle boli cię brzuch? To może być zespół jelita drażliwego
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
