Spis treści:
- Co jest przyczyną zapalenia krtani
- Objawy i rodzaje zapalenia krtani
- Zapalenie krtani u dziecka
- Skuteczne sposoby na zapalenie krtani
- Diagnostyka zapalenia krtani
- Powikłania
Co jest przyczyną zapalenia krtani
Zapalenie krtani to stan zapalny fałdów głosowych i otaczających tkanek, rozwijający się zazwyczaj w wyniku infekcji wirusowej, nadużywania głosu lub działania związków drażniących, np. dymu papierosowego.
Krtań znajduje się pomiędzy gardłem a tchawicą w rejonie szyjnego odcinka kręgosłupa. Jej rola to wytwarzanie dźwięku – dzięki krtani słychać, co mówimy. Krtań musi być drożna, abyśmy mogli prawidłowo oddychać. Jeśli infekcja rozwinie się właśnie na tym odcinku, mamy do czynienia z zapaleniem krtani. Choroba może się przydarzyć każdemu i o każdej porze roku, jednak najbardziej narażeni są:
- osoby pracujące głosem: nauczyciele, wokaliści,
- palacze,
- alergicy,
- dzieci.
Zwykle choroba rozwija się szybko i może prowadzić do zwężenia górnych dróg oddechowych oraz zaburzeń oddychania. Tego typu objawy zapalenia krtani bywają niebezpieczne dla dzieci, szczególnie dla niemowląt, których tkanki krtani są jeszcze luźne i podatne na obrzęk oraz skurcze. Dlatego zapalenie krtani u dzieci w wielu przypadkach wymaga pobytu w szpitalu.
Objawy i rodzaje zapalenia krtani
Ze względu na tempo rozwoju choroby i specyficzne objawy zapalenie krtani możemy podzielić na ostre (nagłe) oraz przewlekłe.
Ostre zapalenie krtani
Przyczyną ostrego zapalenia krtani są zwykle są infekcje wirusowe górnego odcinka dróg oddechowych, ale też nadużywanie głosu. W pierwszej fazie choroba łatwo może być pomylona ze zwykłym przeziębieniem. Dolegliwości pojawiają się nagle.
Objawy ostrego zapalenia krtani:
- bezgłos,
- chrypka,
- suchość i drapanie w gardle,
- trudności z połykaniem,
- ból przy mówieniu,
- kaszel napadowy,
- przyspieszony oddech,
- katar,
- gorączka,
- uczucie zmęczenia.
Przewlekłe zapalenie krtani
Zapalenie krtani ma charakter przewlekły, gdy trwa co najmniej 3 tygodnie. Często jest następstwem ostrego zapalenia krtani – jako powikłanie po źle leczonej lub niedoleczonej chorobie. Może też być wywołane czynnikami drażniącymi. Zalicza się do nich: dym papierosowy, nadużywanie głosu, przebywanie w suchych pomieszczeniach i przesuszenie błony śluzowej gardła. Przyczyną może być także choroba refluksowa lub zapalenie zatok.
Objawy przewlekłego zapalenia krtani:
- kaszel,
- drapanie i suchość w gardle,
- chrypka,
- osłabiony głos,
- utrata głosu,
- złe samopoczucie.
Zapalenie krtani u dziecka
U dzieci zapalenie krtani objawia się podobnie jak u dorosłych: chrypką, katarem, złym samopoczuciem, gorączką. Do tego dochodzą charakterystyczny świst przy wdychaniu powietrza i szczekający kaszel. Jeśli podczas zapalenia krtani u dziecka nie występuje duszność, wizyta w szpitalu nie musi być konieczna.
Skuteczne sposoby na zapalenie krtani
Zapalenie krtani jest najczęściej wywoływane przez wirusy, dlatego jest leczone przede wszystkim objawowo. Przeważnie leczenie zapalenia krtani odbywa się w warunkach domowych. Hospitalizacja jest wskazana w sytuacji ciężkiego przebiegu choroby, nieustępowania objawów lub ich nasilania się oraz gdy pacjentem jest niemowlę poniżej 6. miesiąca życia.
Zalecane leki w zapaleniu krtani:
- przeciwbólowe i przeciwgorączkowe (np. paracetamol),
- leki przeciwzapalne (np. ibuprofen),
- przeciwkaszlowe,
- rozrzedzające wydzielinę i ułatwiające jej wykrztuszanie (leki mukolityczne),
- glikokortykosteroidy wziewne (do nebulizacji lub w aerozolu) – przy obrzęku krtani,
- antybiotyk – czyli leczenie przyczynowe (eliminujące czynnik powodujący chorobę), stosuje się, gdy doszło do zakażenia bakteryjnego.
Ponadto przy zapaleniu krtani należy:
- oszczędzać głos – mówić jak najmniej, a jeśli już, to szeptem,
- nawilżać powietrze w pomieszczeniu, w którym przebywamy, i nie przegrzewać (optymalna temperatura to 20–22°C, a wilgotność 50–70%),
- wyeliminować czynniki drażniące, jak: dym tytoniowy, pył, kurz,
- pić dużo płynów.
Wspomagająco przy zapaleniu krtani warto sięgnąć po skuteczne domowe sposoby na zapalenie krtani.
Podczas zaostrzenia kaszlu i duszności u dziecka z zapaleniem krtani pomocne mogą być szybkie metody domowe: możemy otworzyć zamrażalnik lub lodówkę i przez chwilę pozwolić dziecku wdychać chłodne powietrze, lub otworzyć okno i stanąć z dzieckiem owiniętym w koc w miejscu dopływu chłodniejszego i wilgotniejszego powietrza z zewnątrz. Chłód działa obkurczająco na krtań, dzięki czemu ułatwi oddychanie. W przypadku nieustępującej duszności czy innych problemów z oddychaniem powinniśmy wezwać pomoc medyczną, a jeśli mamy taką możliwość, zastosować wziewne glikokortykosteroidy.
Jeśli pojawią się poważne problemy z oddychaniem w ciężkim przebiegu zapalenia krtani, konieczne mogą być intubacja chorego lub wykonanie tracheotomii (nacięcia tchawicy).
Diagnostyka zapalenia krtani. Jakie badania wykonać?
W razie wystąpienia objawów zapalenia krtani warto skonsultować się z lekarzem rodzinnym, który może skierować pacjenta do laryngologa. Podstawowe badania w rozpoznaniu zapalenia krtani to wywiad lekarski, badanie przedmiotowe (w tym obejrzenie gardła) i laryngoskopia.
Żeby zdiagnozować zapalenie krtani zwykle wystarczy dokładne obejrzenie gardła i krtani podczas laryngoskopii, w niektórych przypadkach konieczne bywa badanie RTG szyi. W poszczególnych sytuacjach lekarz może zlecić wykonanie biopsji podejrzanego obszaru krtani i oddać próbkę do badania histopatologicznego. Zdarza się też, że pacjent otrzymuje skierowanie na tomografię komputerową.
Groźne powikłania zapalenia krtani
Zapalenie krtani w początkowej fazie często jest mylone z przeziębieniem. Jeśli szybko nie nastąpi właściwa diagnoza i leczenie, choroba może prowadzić do powikłań. Najczęstszym jest zapalenie płuc. Mogą też zostać uszkodzone struny głosowe. Istnieje także ryzyko powstania zmian nowotworowych. Dlatego nie należy bagatelizować objawów choroby.
Treść artykułu pierwotnie została opublikowana 25.06.2018.
Źródła:
A. Załęski, K. Wzorek, Postępowanie w najczęstszych infekcjach w POZ w oparciu o EBM, Forum pediatrii praktycznej 16/2017,
T. Ilczak i inni, Ostre zapalenie krtani u dzieci w praktyce ratownika medycznego, Na Ratunek. Magazyn dla służb Ratujacych Życie [online], naratunek.elamed.pl/artykul/ostre-zapalenie-krtani-u-dzieci-w-praktyce-ratownika-medycznego/37750, [dostęp:] 24.09.2020,
P. Gajewski (red.), Interna Szczeklika 2017/2018, Medycyna Praktyczna, Kraków 2017.
Więcej na podobny temat:
Do czego potrzebna nam krtań?
Zapalenie krtani domowe sposoby: inhalacje, płukanki, zioła, soki
W jaki sposób choroba refluksowa może upośledzać krtań?
Dlaczego należy się bać obrzęku krtani?
Domowe sposoby na ból gardła - płukanki, okłady, syropy, inhalacje
Ból gardła - 4 najlepsze sposoby
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
