W skrócie:
- Co to jest cholesterol?
- Badanie poziomu cholesterolu całkowitego - wskazania
- Cholesterol całkowity - normy we krwi
- Cholesterol całkowity – podwyższony i wysoki
Co to jest cholesterol?
Cholesterol jest produkowany w wątrobie i dostarczany z pożywieniem. Jest składnikiem budulcowym komórek organizmu, pełni ważną rolę w prawidłowej pracy układu nerwowego, bierze udział w procesie wytwarzania hormonów płciowych.
Na cholesterol całkowity składają się:
- cholesterol LDL (zły),
- cholesterol HDL (dobry),
- trójglicerydy.
Warto dbać o właściwy poziom cholesterolu, bo nadmiar grozi zawałem serca oraz udarem mózgu.
Badanie poziomu cholesterolu całkowitego - wskazania
Poziom cholesterolu całkowitego warto badać:
- po raz pierwszy - wieku 20 lat, a potem co 5 lat;
- co roku – w przypadku mężczyzn mających ponad 35 lat i kobiet po 45. roku życia.
Poza tym poziom cholesterolu całkowitego powinny regularnie monitorować osoby:
- chore na cukrzycę,
- z chorobą wieńcową,
- z zaburzeniami pracy tarczycy,
- z zaburzeniami wchłaniania z przewodu pokarmowego.
Cholesterol całkowity - normy we krwi
Przyjmuje się, że cholesterol całkowity powinien być mniejszy niż 190 mg/dl (lub < 5,0 mmol/l). Przekroczenie tego wyniku to sygnał, że badania trzeba rozszerzyć i zrobić pełny lipidogram (oprócz cholesterolu całkowitego sprawdzany jest wtedy także poziom dobrego cholesterolu HDL, złego cholesterolu LDL oraz trójglicerydów).
Jednak na 190 mg/dl cholesterolu całkowitego we krwi poprzeczkę ustawiono dla osób zdrowych. To także bariera dla tych, u których nie występują inne czynniki podwyższające sercowe ryzyko (np. skłonności dziedzicznych do chorób układu krążenia, otyłości, palenia papierosów czy mocno dojrzałego wieku). Jeżeli do takiej grupy się zaliczasz, norma cholesterolu całkowitego jest dla ciebie zaostrzona i nie powinna przekraczać 175 mg/dl (lub < 4.5 mmol/l).
Pamiętaj, że wynik badania cholesterolu może być zafałszowany, jeśli na pobranie krwi przyjdziesz nieodpowiednio przygotowana. Aby badanie cholesterolu całkowitego było wiarygodne:
- w ciągu 10 dni poprzedzających badanie zachowaj swoją zwyczajową dietę (nie jedz bardziej tłusto lub chudo niż zazwyczaj, a przez 2–3 dni przed pobraniem nie pij w ogóle alkoholu);
- pozostań na czczo – tzn. że od ostatniego posiłku powinno upłynąć 12–14 godzin. Przed pobraniem krwi możesz wypić szklankę wody, ale herbaty lub kawy już nie;
- w miarę możliwości unikaj stresu i dużego wysiłku fizycznego.
Cholesterol całkowity – podwyższony i wysoki
O podwyższonym cholesterolu całkowitym mówimy gdy:
- wynik przekracza normę, ale nie wynosi więcej niż np. 210–230 mg/dl – wartości takie udaje się zwykle poprawić zmieniając styl życia, a konkretnie zwiększając dawkę ruchu, normując wagę i stosując dietę ubogą w tłuszcze zwierzęce, dostarczającą zaś błonnik (jego źródłem są przede wszystkim warzywa i produkty pełnoziarniste) oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 (są m.in. w tłustych morskich rybach, oliwie i dobrych jakościowo olejach roślinnych). Wdrożenie zmian powinno sprawić, że w ciągu 6–12 miesięcy cholesterol się unormuje.
- 240 mg/dl krwi to wartość graniczna – po jej stwierdzeniu warto wdrożyć zdrowe nawyki i po 3–4 miesiącach powtórzyć badanie. Gdyby cholesterol całkowity się nie obniżył (lub spadł jedynie nieznaczne), konieczne zapewne będzie dołączenie leków (zwykle statyn). Lekarz może zadecydować o ich wdrożeniu także wcześniej, gdy stan zdrowia pacjenta lub duże obciążenie dziedziczne chorobami serca sprawia, że lepiej chuchać na zimne.
- przy 250 mg/dl krwi lub więcej mówimy już o cholesterolu wysokim - wymaga on nie tylko leczenia farmakologicznego, ale też bardziej pogłębionej diagnostyki. Może wskazywać bowiem nie tylko na dolegliwości ściśle związane z cholesterolem (np. hipercholesterolemię, miażdżycę), ale także inne choroby, przy których poziom cholesterolu może być podwyższony (np. cukrzycę, niedoczynność tarczycy, niewydolność nerek czy łuszczycę - zobacz domowe sposoby na łuszczycę).
Więcej o badaniach krwi:Badanie krwi na czczo - przed którymi nie wolno jeść?Morfologia krwi: interpretacja wyników badań - 22 parametry (normy i opis)Co wpływa na wyniki badań krwi - 9 czynników fałszujących wynikiJak obniżyć cholesterol naturalnymi sposobami?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
